Ethereum(ETH) ağı üzerinde 3,4 milyar dolarlık kalıcı kayıp: 913.000 ETH sonsuza dek yok oldu

Ethereum'da (ETH) geri döndürülemez kayıplar: 3,4 milyar dolarlık ETH sonsuza dek yok oldu

Ethereum(ETH), merkeziyetsiz yapısıyla güvenlik ve şeffaflık sağlasa da, yanlışlıkla gönderilen varlıkların geri alınamaması gibi ciddi bir dezavantaja sahip. 24’ünde, Conor Grogan’ın X (eski adıyla Twitter) üzerinden paylaştığı verilere göre, kalıcı olarak kaybedilen Ethereum miktarı toplamda 913.111 ETH’ye ulaştı. Bu, güncel piyasa fiyatına göre yaklaşık 3,4 milyar dolara (yaklaşık 4 trilyon 710 milyar won) denk geliyor ve toplam dolaşımdaki arzın yüzde ‘0,76’sına karşılık geliyor. Yani yalnızca kayıp sebebiyle bile arz yönlü bir ‘kısıtlama etkisi’ oluşmuş durumda.

Grogan, bu sayının yalnızca ‘minimum’ tahmin olduğunu vurgularken, gerçekte kaybolan ETH miktarının bunun çok daha üzerinde olabileceğini belirtti. Kullanıcı hataları ve sistemsel açıklar nedeniyle geri döndürülemez işlemler kayıt altına alındığında, Ethereum blokzincirinin ‘değiştirilemezliği’ sayesinde geriye dönüş mümkün olmuyor. Bu özelliğin güvenliğe katkı sağladığını kabul eden Grogan, aynı özelliğin kimi zaman “tuzağa” dönüştüğünü ifade etti.

Kaybolan Ethereum’ların başlıca nedenleri üç temel başlıkta özetleniyor. En yaygın sebep, ‘hatalı adreslere gönderim’. Yazım hataları ya da erişimi olmayan sözleşme adreslerine yapılan transferler geri alınamıyor. İkinci olarak, ‘akıllı kontrat hataları’ öne çıkıyor. Kodlama eksiklikleri nedeniyle kilitlenen ya da saldırılara açık hale gelen ETH’ler doğrudan risk altında kalıyor. Üçüncü neden ise ‘çoklu imza (multisig) cüzdan’ yapılandırmasında yapılan hatalar. Bir veya daha fazla imza sahibinin özel anahtarlarını kaybetmesi cüzdan içindeki ETH’ye kalıcı olarak erişilememesine sebep olabiliyor.

Bu alandaki en çarpıcı örneklerden biri, Parity Wallet'ta yaşanan kritik bir hata sonucu ‘306.000 ETH’ (yaklaşık 1,5 milyar dolar) kaybıydı. Bir başka olayda, Kanada merkezli borsa QuadrigaCX, kurucusunun ani ölümüyle birlikte erişilemeyen 60.000 ETH (yaklaşık 230 milyon dolar) kaybetti. NFT projesi Akutars'ta ise akıllı kontrat kaynaklı hata nedeniyle yaklaşık 34 milyon dolarlık ETH sisteme kilitlendi. Yalnızca yanlış adres yazımı gibi kullanıcı hatasıyla ‘yakım adresine’ gönderilen ETH miktarı bile 25.000 ETH’yi (yaklaşık 100 milyon dolar) buluyor.

Bu tür hataların büyük bölümü, blokzincirin ‘geri döndürülemez’ ve merkeziyetsiz doğası nedeniyle ‘kalıcı kayıp’ anlamına geliyor. İşlem bir kez onaylandıktan sonra ağ düzeyinde iptal edilemiyor veya değiştirilmesi mümkün olmuyor. Grogan, açıklamasında, birçok olayın kullanıcılar veya şirketler tarafından kamuya açıklanmadığı için istatistiklerde yer bile almadığını belirtti.

Diğer yandan, Ethereum’un 2021’de onaylanan Ethereum Geliştirme Önerisi (EIP)-1559 ile beraber, işlem ücretlerinin bir kısmını otomatik olarak yakması sonucu bugüne dek 5,3 milyon ETH (yaklaşık 27 milyar dolar) kalıcı olarak dolaşımdan çıkarıldı. Bu durum hesaba katıldığında, toplam arzın yüzde ‘5’inden fazlası dolaşımdan kalıcı olarak silinmiş durumda.

‘Ethereum kayıpları’ yalnızca bireysel kullanıcı hatalarını değil aynı zamanda altyapısal eksiklikleri ve güvenlik açıklarını da gün yüzüne çıkarıyor. Yorum: Bu da geliştiriciler ve kullanıcılar için acil önlemlerin gerekliliğini ortaya koyuyor. ETH sahipleri cüzdan güvenliğini artırmalı, transferlerde dikkatli olmalı ve geliştiricilerden daha güvenli akıllı kontratlar yazmaları beklenmeli.