Ethereum(ETH) Fusaka güncellemesi kasımda geliyor: Ölçeklenebilirlikte dev adım

Ethereum(ETH) geliştiricileri tarafından bu yıl içinde hayata geçirilmesi planlanan ‘Fusaka’ güncellemesi, kasım ayında ana ağa (mainnet) uygulanacak. Ölçeklenebilirlik ve güvenlik konularına odaklanan bu yükseltmenin, merkeziyetsiz ağ ekosisteminde genel verimliliği önemli ölçüde artırması bekleniyor. Eylül ve ekim aylarında iki test ağı devreye alınacak. Ayrıca bir sonraki yükseltme olan ‘Glamsterdam’ da Fusaka’nın ardından uygulanmak üzere planlanmış durumda.

Fusaka yükseltmesi, Ethereum’un en son sert çatallarından (hard fork) biri olacak ve toplamda 11 tane EIP’yi (Ethereum Geliştirme Önerisi) içerecek. En çok dikkat çeken teklif ise, ‘veri kullanılabilirliğini örnekleme’ mantığına dayanan ve tüm düğümlerin verileri tamamen indirmeden aynı güvenilirliği sağlayabilmesini mümkün kılan **EIP-7594 PeerDAS**. Bu EIP'nin, veri ölçeklenebilirliği bakımından önceki **EIP-4844’ten daha gelişmiş** bir çözüm sunduğu belirtiliyor.

Buna ek olarak, **EIP-7825** ile işlem başına gaz kullanımı sınırı getirilerek ağ güvenliği güçlendiriliyor ve gereksiz kaynak kullanımının önüne geçiliyor. **EIP-7934** ise RLP ile kodlanmış blok boyutlarına sınırlama getirerek hizmet aksatma (DoS) saldırılarına karşı koruma sağlamayı amaçlıyor.

Ethereum, geçtiğimiz mart ayında hayata geçirilen ‘Dencun’ yükseltmesiyle Layer-2 zincir performansını artırmıştı. Bu yükseltmeyi, yaklaşık bir yıl sonra 2025 Mayıs'ta gerçekleşen ‘Pectra’ takip etti. Pectra sürümünde hem cüzdan işlevleri geliştirildi hem de doğrulayıcı sayısına ilişkin kısıtlamalar kaldırıldı. Fusaka ise bu gelişim serisinin üçüncü büyük adımı olarak ön plana çıkıyor ve yaklaşan ana ağ entegrasyonu sayesinde Ethereum topluluğundan yoğun ilgi görüyor.

Geliştirici toplantıları ve teknik değerlendirmeler hızla devam ederken, bir sonraki test ağı olan **Devnet-3** iki gün içerisinde aktif hale getirilecek. Ethereum’un resmi geliştirici platformu Paragraph’a göre, Fusaka güncellemesinin uygulanacağı tarih, kasım ayının sonunda Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te düzenlenecek ‘Devconnect 2025’ etkinliğinin hemen öncesi olarak planlanıyor.

Bu sırada, ilk etapta EIP listesinde yer alan **EIP-7907** ise test sürecini hızlandırma amacıyla bu yükseltmeden çıkarıldı. Bu öneri, akıllı sözleşme kodlarının boyut limitlerinin değiştirilmesini hedefliyordu ancak öncelik açısından daha düşük değerde değerlendirildi.

Ethereum’a olan kurumsal ve bireysel ilgi istikrarlı şekilde artarken, **Fusaka yükseltmesinin ölçeklenebilirlik ve sansür direnci açısından kritik bir kırılım noktası** olacağı yönünde beklentiler giderek yoğunlaşıyor. Sektördeki odak noktası ise nihai test ağı sonuçları ve bireysel EIP uygulama detaylarına çevrilmiş durumda.