AWS kesintisinde sorunsuz çalışan XRP Ledger(XRPL), merkeziyetsizliğin gücünü gösterdi

Amazon Web Services(AWS) sisteminde yaşanan büyük çaplı kesinti küresel internet hizmetlerini topluca etkilerken, Ripple(XRP) ekosisteminin temelini oluşturan XRP Ledger(XRPL) bu süreçte ‘*merkezsiz yapısının gücünü*’ bir kez daha ortaya koyarak dikkatleri üzerine çekti. İçerik paylaşım platformlarından büyük küresel şirketlere kadar AWS altyapısına bağımlı hizmetler birer birer durma noktasına gelirken, XRPL ağı herhangi bir aksamaya uğramadan çalışmaya devam etti.

24’ünde, AWS’nin küresel bulut pazarındaki yaklaşık %32’lik payına rağmen yaşanan bu kesinti, Coinbase, Disney, Zoom, Signal, McDonald’s gibi çok sayıda tanınmış servisin anlık erişim problemleri yaşamasına yol açtı. Buna karşın, XRP Ledger ağı; bazı doğrulayıcıların AWS üzerinde çalışmasına rağmen genel ağ işleyişinde herhangi bir sekte olmadan blok üretimine devam etti. Bu durum, *dağıtık ağ mimarisinin* merkezi sistemler karşısındaki teknik üstünlüğünü bir kez daha göstermiş oldu.

XRP topluluğunda aktif bir isim olan ‘Vet’, sosyal medyada yaptığı paylaşımda “Bloklar sorunsuz bir şekilde oluşturulmaya devam ediyor. Bu, merkezsizliğin doğal avantajı” yorumunda bulundu. XRPL ağında halihazırda yaklaşık 120 ila 150 doğrulayıcı aktif şekilde faaliyet gösteriyor ve bu doğrulayıcılar sadece AWS değil; Google Cloud, Hetzner, DigitalOcean gibi farklı altyapı sağlayıcıları ile birlikte çalışıyor. Bazı düğümler ise bağımsız sunucular veya küçük ölçekli hizmet sağlayıcılarla destekleniyor.

Bu gelişmelerin ardından XRPL’de gündeme gelen bir diğer konu da, doğrulayıcı bilgilerini şeffaf şekilde açıklamayı öneren XLS-50d tasarısı oldu. Henüz uygulanmayan bu öneri, ağın *dirençli yapısını daha da güçlendirmeye yönelik* bir adım olarak değerlendiriliyor. Teklifin esas amacı, doğrulayıcıların veri merkezi konumu ve kullandıkları bulut altyapılarını paylaşarak tek bir sağlayıcıya bağımlılığı azaltmak ve coğrafi çeşitliliği artırmak. XRPL’de teorik olarak doğrulayıcıların büyük kısmı eş zamanlı olarak offline olursa yaklaşık 256 blok üretimi durabilir, bu da kabaca 12 ila 20 dakika arasında sistemin etkilenebileceği anlamına geliyor.

AWS’deki bu son kesinti, bu olasılığı gerçek dünya şartlarında test eden bir vaka olarak öne çıktı. Örneğin, tamamen bulut sağlayıcılara bağımlı çalışan Coinbase erişim sorunları yaşarken, *dağıtık sunucu yapısına sahip olan XRPL ağı herhangi bir kesintiye uğramadı.*

Merkeziyetsizlik tartışmalarında önemli bir yere sahip olan Bitcoin(BTC) de, %30’dan fazlası ABD’deki büyük çiftliklerde yoğunlaşan hash gücü nedeniyle ‘merkezileşme’ eleştirileri alırken; Ethereum(ETH) ise, Lido gibi yapıların ve büyük bulut sağlayıcıların ağda büyük bir paya sahip olması sebebiyle benzer tartışmalarla karşı karşıya. Bu ortamda XRPL'nin verdiği teknik tepki, *altyapı çeşitliliğinin doğrudan güvenlik anlamına geldiğini* bir nevi ‘kanıtladı’.

Siber özgürlük ve merkeziyetsizlik ilkeleriyle doğan Web3 dünyası artık dev bulut şirketlerinin kontrolüne girerken; XRPL ise hâlâ şeffaflık ve dağıtık yapı ilkelerine sadık kalmaya devam ediyor. Bu olay, blokzincir teknolojisinin yalnızca bir para transferi aracı değil, aynı zamanda *küresel internet altyapısının sağlamlığını ortaya koyan* kritik bir yapı taşı olabileceğini somut şekilde gözler önüne serdi.