Makine ekonomisinde devrim: ERC-8004 protokolüyle yapay zeka ajanları güvenle çalışıyor

Yapay zeka tabanlı *makine ekonomisi*, dijital ekonominin bir sonraki evresi olarak hızla öne çıkarken, bu sistemde faaliyet gösteren *AI ajanları* arasında güven inşa edilmesi temel bir mesele haline geliyor. 24’ünde (yerel saatle), K1 Research’ün yayınladığı son raporda, yapay zeka ajanlarının insan müdahalesi olmadan ekonomik faaliyetlerde bulunabilmesine olanak sağlayan bir güvenlik ve doğrulama yapısı detaylı şekilde incelendi. Bu yapının temelinde yalnızca ödeme sistemleri değil, *blokzincir teknolojisi* ile desteklenen kimlik doğrulama, itibar yönetimi ve işlem doğrulama gibi bileşenler yer alıyor. Uzmanlara göre bu yapı, önümüzdeki dönemde milyonlarca akıllı ajanın kendi aralarında güvenli iş birliği kurmasının altyapısını oluşturacak.

Makine ekonomisi yapısında, verilerin işlenmesi, ödemeler ve iş birlikleri gibi roller artık insanlar yerine bu ajanslara devrediliyor. Bu durum, klasik insan temelli güven modellerinin geçerliliğini yitirerek, yeni bir güven tanımı ihtiyacını doğuruyor. Blokzincirin şeffaflık, değiştirilemezlik ve merkeziyetsizlik gibi özelliklerinin bu dönüşümle birleşmesi, AI ajanları arasında güvenilir iletişimi mümkün kılıyor. Öne çıkan yapılardan biri ise Ethereum(ETH) ekosistemindeki dAI ekibi tarafından geliştirilen *ERC-8004* standardı. Bu protokol, kimlik, itibar ve doğrulama merkezli yeni bir güvenlik çerçevesi sunuyor ve akıllı ajanların hiçbir üçüncü otoriteye ihtiyaç duymadan ortak çalışmasını sağlayabiliyor.

ERC-8004, üç ana *kayıt yapısı* üzerinden çalışıyor. Kimlik kaydı, her yapay zeka ajanına benzersiz bir AgentID atayarak zincir üzerindeki tüm işlemlerle ilişkilendiriyor. İtibar kaydı, ajanın geçmiş performansları ve görev başarılarını derliyor. Doğrulama kaydı ise çeşitli algoritmalar ve güvenli donanım ortamları (TEE) aracılığıyla işlem güvenilirliğini değerlendiren verileri topluyor. K1 Research’e göre, bu yaklaşım sayesinde blokzincir yalnızca bir işlem defteri olmanın ötesine geçerek, *akıllı makineler arasında güvenilen yeni bir sosyal sözleşme tabanı* işlevi görüyor.

Bu teorik altyapıyı pratikte kullanan ilk platformlardan biri ise Trusta AI tarafından geliştirilen *AgentGo*. AgentGo, ERC-8004’ün bileşenlerini doğrudan sistemine entegre ederek, çalışan bir “güven motoru” olarak hizmet veriyor. Kimlik doğrulama için IDV Agent kullanılırken, ajanın güvenilirliğini ölçmek için SIGMA puanlama sistemine sahip Agent Tracker görev yapıyor. İşlemlerin doğruluğunu ise MCP Service ile kontrol ediyor. Tüm bu adımlar, insan müdahalesi olmadan makine ajansların otomatik olarak birbirine güven duyup ekonomik işlem yapabilmesini sağlıyor.

AgentGo’nun şu anda Ethereum(ETH), Solana(SOL), Starknet ve BNB Chain gibi ağlarda pilot uygulamaları devam ediyor. Ayrıca ConsenSys ile birlikte ana ağ entegrasyonu üzerinde çalışılıyor. SIGMA not sistemi; ajansların uzmanlığı, katkı düzeyi, etki alanı ve ekonomik davranışlarını ölçen beş boyutlu bir değerlendirme sunuyor. Notlar hem zincir içi işlemlerden hem de zincir dışı aktivitelerden beslenerek sürekli güncelleniyor ve işlem öncesi güven kriteri olarak kullanılabiliyor. K1 Research'e göre bu yaklaşım, makine ekonomisinde düzenin kurulmasına katkı sağlayacak önemli bir yenilik.

AgentGo sistemi, Trusta AI'nın yerel token’ı olan *$TA* ile destekleniyor. Bu token, kimlik kaydı ve hizmet için stake işlemleri başta olmak üzere, ödeme ve yönetişim sürecine katılım için de kullanılıyor. 1 milyar adetlik toplam arzın yalnızca %18’i dolaşımda; geri kalanı ekip üyeleri, topluluk ve ekosistem katkı sağlayıcılarına ayrılmış durumda. Token dağılım ve kilitlenme mekanizması, kısa vadeli spekülasyon yerine uzun vadeli ekosistem gelişimini hedefliyor.

ERC-8004 ve AgentGo şu anda teori ile gerçeklik arasındaki geçiş noktasında bulunuyor. Farklı risk sermayedarlarının dikkatini çeken bu altyapılar, *Ajanlar arası iletişim (A2A)* ve *x402 mikropayment* protokolü entegrasyonlarıyla beraber, makineler arasında kapsamlı bir güven yığını oluşturmayı hedefliyor. Coinbase, ConsenSys ve MetaMask gibi aktörler ise kimlik ve ödeme altyapılarını güçlendirmek üzere bu sistemle etkileşimlerini sürdürüyor.

K1 Research bu devrimin en temel unsurunun, *güven kavramının yapı ve özne değiştirmesi* olduğunu vurguluyor. İnsan merkezli güven modellerinden, algoritmik kodlara ve doğrulanabilir verilere dayanan yeni bir yapıya geçiliyor. Yapay zeka ajanslarının tanımadığı başka bir ajanla iş birliği yapabildiği, işlemlerin şeffaf şekilde kaydedilip doğrulanabildiği bu dünyada, ERC-8004 ve AgentGo’nun sunduğu güven çerçevesi tam anlamıyla bir bağlantı noktası rolü oynuyor. Bu sayede, gelecekte tamamen *özerk ve güvenilir* bir makine ekonomisinin temelleri atılmış oluyor.