Ethereum(ETH) akıllı sözleşmeleri, geleneksel sektörleri dönüştürüyor

Kripto para sektörünün önde gelen şirketlerinden Crypto.com, 24’ünde yayımladığı araştırmasında Ethereum(ETH) ağı üzerinde çalışan ‘akıllı sözleşme’ teknolojisinin blockchain ekosisteminde *merkeziyetsiz otomatik işlem sistemi* olarak sağlam bir yer edindiğini ve çok sayıda sektörde yaygın bir biçimde kullanıldığını ortaya koydu. Rapora göre Ethereum’un akıllı sözleşmeleri, aracı gerektirmeden şartlara bağlı işlemleri otomatik olarak gerçekleştirme kapasitesine sahip ve bu özelliğiyle pek çok geleneksel endüstrideki ‘güvenilir üçüncü taraf’ rollerini devreden çıkarabilecek *temel teknoloji* niteliği taşıyor.

Akıllı sözleşmeler, önceden tanımlanmış koşullar yerine getirildiğinde otomatik olarak çalışan programlardır. Bu teknoloji, 1994 yılında Nick Szabo tarafından bir kavram olarak önerilmiş ve 2015 yılında Ethereum blockchain’i sayesinde pratikte uygulanabilir hale gelmiştir. ‘Merkeziyetsizlik’, ‘otomasyon’, ‘değiştirilemezlik’, ‘şeffaflık’ ve ‘güvenlik’ gibi güçlü yönleriyle dikkat çeken bu sistem, kripto varlık ekosisteminin *güven altyapısı* olarak ön plana çıkmıştır. Sağladığı teknik altyapı sayesinde bugün sigorta, gayrimenkul, tedarik zinciri ve merkeziyetsiz finans (DeFi) gibi ‘günlük yaşamla doğrudan ilişkili’ alanlarda hızla benimsenmektedir.

Crypto.com’un araştırmasına göre akıllı sözleşmeler, Solidity gibi programlama dilleriyle yazılıyor ve Ethereum ağındaki çok sayıda node’a dağıtılarak *merkezi otoriteye ihtiyaç duymadan* çalışabiliyor. Örneğin DeFi alanındaki Aave platformu, aracı bir banka olmaksızın kredi vermeyi ve faiz tahsilatını akıllı sözleşmeler aracılığıyla otomatikleştiriyor. Sigortacılık sektöründe ise uçuştaki gecikmeler veya doğal afetler gibi belirli koşullar gerçekleştiğinde tazminat süreçleri doğrudan tetiklenebiliyor. Ayrıca Walmart gibi büyük şirketler, tedarik zinciri süreçlerinde akıllı sözleşmelerden yararlanarak üretimden mağaza rafına kadar olan süreci *şeffaf* şekilde izleyebiliyor.

Son dönemde fiziki varlıkların (Real World Assets – RWA) tokenlaştırılması sürecinde de akıllı sözleşmeler yoğun kullanım alanı buluyor. Centrifuge ve Securitize gibi girişimler, akıllı sözleşmelere dayalı tokenlaştırma teknolojileri sayesinde gayrimenkul, girişim sermayesi ve özel sermaye sınıfındaki geleneksel varlıkları blockchain üzerinde daha verimli bir şekilde işlemeye olanak sağlıyor. Bu sayede işlem maliyeti azaltılıyor, şeffaflık artıyor ve verimlilik yükseliyor. Crypto.com, akıllı sözleşmelerin bu gibi durumlarda *somut yenilikçi fayda* sunduğunu belirtiyor.

Akıllı sözleşmelerin sunduğu otomasyon ve güven gerektirmeyen işleyiş yapısı, yalnızca kripto varlık pazarlarıyla sınırlı kalmadan hukuk, yönetişim, oyun, sanat gibi pek çok farklı alanda büyük bir dönüşüm yaratma potansiyeli taşıyor. Özellikle NFT pazarı ile blockchain oyunlarında, ‘özgünlük’ ve ‘nadirlik’ garantisi açısından temel rol oynayan bu sözleşmeler, blockchain tabanlı oylama sistemlerinde ise sonuçların kurcalanmasını önleyen *şeffaf seçim altyapısı* sunuyor.

Crypto.com’un araştırması, blockchain alanında yaşanacak ilerlemelerin doğrudan akıllı sözleşmelerin gelişimiyle bağlantılı olduğunu ortaya koyuyor. Güvenlik seviyesinin yükseltilmesi, merkeziyetsizlik ilkesinin korunması ve daha fazla esneklik sağlanması gibi noktalar, akıllı sözleşmelerin sonraki evresine yön verecek temel etkenler olarak öne çıkıyor. Eğer Ethereum bu alanlarda ilerlemeye devam ederse, akıllı sözleşmeler yalnızca kod parçacıkları değil, aynı zamanda yeni bir *dijital toplum sözleşmesi* halini alabilir.