Vitalik Buterin'den Elon Musk'a sert X eleştirisi: 'İfade özgürlüğü değil, nefretin merkezi oldu'

Ethereum(ETH) kurucu ortağı Vitalik Buterin, Elon Musk’ın sahibi olduğu sosyal medya platformu X’e ağır eleştiriler yöneltti. X'in bir zamanlar ‘ifade özgürlüğü’ ile özdeşleşen bir yer olduğunu ancak günümüzde ‘nefretin ölüm yıldızı’na dönüştüğünü söyleyen Buterin, Musk’ın algoritmaları keyfi biçimde manipüle ettiğini öne sürdü.

4’ünde (yerel saatle) X'te paylaştığı bir dizi gönderide Buterin, özellikle Avrupa’yı hedef alan çevrimiçi nefret içeriklerinin yayılmasından duyduğu rahatsızlığı dile getirdi. Bu içeriklerin yalnızca eleştiriden ibaret olmadığını vurgulayan Buterin, bunların ‘meşruiyeti aşındırmaya yönelik organize bir çaba’ olabileceğini savundu. Ayrıca Avrupa’ya yönelik genellemeler ve ‘kıyamet’ senaryolarının, gerçek yaşam deneyimlerinden oldukça uzak olduğunu ifade etti. Buterin, son on yılda her yıl yaklaşık iki ay boyunca Avrupa’da yaşadığını da sözlerine ekleyerek kişisel deneyimlerini paylaştı.

Musk’a doğrudan seslenen Buterin, “X’i küresel düzeyde ifade özgürlüğünün kalesi haline getirme sözü verdiniz, ancak şu an platform, organize nefret kampanyaları için bir silaha dönüşmüş durumda” ifadelerini kullandı. Bu durumun, ironik bir şekilde, ifade özgürlüğüne karşı *dev bir tepki* yaratabileceği uyarısında bulundu. Ayrıca, bir platform operatörünün içerikleri algoritmik olarak güçlendirme veya bastırma yetkisini kullandığında, bunun *öfke yerine nezaketi teşvik eden* yönde olması gerektiğini dile getirdi.

Musk’ın devralmasından bu yana X platformunda içeriklerin görünürlüğünü belirleyen algoritmaların şeffaflığı ile ilgili soru işaretleri artmaya devam ediyor. Buterin, Musk’ın algoritmayı kimlere göre ‘güçlendirdiği’ ve kimi içerikleri ‘gölgeleyerek düşürdüğü’ konusunda öznel kriterler kullandığını savundu. Ona göre bu algoritmik manipülasyonlar uzun vadede siyasi ve kültürel alanda *geri tepkilere* yol açma riski taşıyor.

Buterin’in bu çıkışı, bir dönem destek verdiği merkeziyetsiz sosyal ağ Farcaster’ın, sosyal odaklı yapısından *cüzdan merkezli* bir yapıya geçeceğini açıklamasının hemen ardından geldi. Bu yön değişikliği, Buterin’in topluluk temelli iletişim ve merkeziyetsizlik ilkesiyle çelişiyor.

Öte yandan Buterin, son dönemde gizliliği koruyan teknolojilere verdiği destekle de dikkat çekiyor. Geçen ay, telefon numarası gerektirmeden uçtan uca şifreleme sağlayan mesajlaşma uygulamaları Session ve SimpleX projelerine toplam 128 Ethereum — yaklaşık 3,7 milyon Kore wonu (yaklaşık 3 milyon 750 bin TL) — bağışta bulundu. Her iki proje de, Sybil saldırıları ve hizmet aksatma (DDoS) gibi tehditlere karşı dirençli yapıları sayesinde öne çıkıyor. Buterin’e göre, iletişim ağlarındaki bir sonraki aşama ise ‘izin gerektirmeyen hesap oluşumu’ ve ‘meta veri korumasının’ güçlendirilmesi olacak.

Buterin’in bu söylemleri, sosyal medya platformlarının yalnızca birer teknoloji ürünü değil; aynı zamanda toplumsal ve siyasi etkiler yaratabilecek ölçekte araçlar haline geldiği günümüzde, bu platformları yöneten kişilerin sorumluluğunun ve felsefesinin ne kadar önemli olduğunu bir kez daha gözler önüne seriyor.

‘yorum’: X’in merkezileşmiş yapısına ve algı manipülasyonu eleştirilerine karşılık, Web3 temelli sosyal ağlar ve özel mesajlaşma çözümlerine olan ilginin önümüzdeki dönemde artması muhtemel. Decentralized (merkeziyetsiz) internet atağının yeni odak noktası, *iletişim* olabilir.