Vitalik Buterin: Başarılı bir L2 için Ethereum'un altyapısından tam faydalanılmalı

Ethereum(ETH) kurucu ortağı Vitalik Buterin, başarılı katman-2 (L2) projeleri geliştirmek için izlenmesi gereken temel stratejileri paylaştı. Buterin’e göre, en iyi L2 yapısı, katman-1 (L1) ağının sunduğu özelliklerden mümkün olan en üst düzeyde *faydalanmak*. Özellikle güvenlik, sansür direnci ve veri kullanılabilirliği gibi L1 altyapılarına dayanan L2 sistemleri, işlem sıralama ve işlem ispatı gibi görevlere odaklanarak **verimlilik** ve **hız** avantajı sağlayabiliyor.

24’ünde (yerel saatle), yaptığı açıklamada Buterin, “Bir L2'nin sadece *sıralayıcı* (sequencer) ve *ispatlayıcı* (prover) rolüne odaklanması ve bunu tamamen L1 üzerine kurması gerekir” ifadelerini kullandı. Bu yapı sayesinde kullanıcıların harici bir doğrulayıcıya güvenmesine gerek kalmazken, altyapı olarak Ethereum(ETH) gibi güçlü L1 platformları olası L2 arızalarında bir **güvenlik katmanı** görevi görerek kullanıcı fonlarının korunmasını sağlıyor.

Bu yaklaşımın somut örneklerinden biri ise Ethereum tabanlı L2’ye dönüşen Celo. Başlangıçta bağımsız bir L1 olan Celo, Ethereum’un güvenliğinden yararlanmak üzere L2’ye geçiş yaptı ve bu dönüşüm sayesinde blok süresini 5 saniyeden 1 saniyeye düşürdü. Aynı zamanda ağdaki *enflasyon oranı* da yaklaşık yarı yarıya azaldı. Buterin, Celo örneği üzerinden Ethereum’un uzun süredir vizyonu olan ölçeklenebilirliği gerçeğe dönüştürdüğünü ve “başlangıçta imkânsız gibi görünen bu hedefin bugün artık hayata geçirilebildiğini” söyledi.

Buterin ayrıca, uzun vadede birçok L1 ağının da benzer şekilde Ethereum üzerinde çalışan L2 sistemlerine dönüşebileceğini öngörüyor. Bu geçişlerin hem doğrulanabilir güvenlik sağladığını hem de geliştiricilerin sıfırdan altyapı kurmasını zorunlu kılmadığını belirten Buterin, bunun **sürdürülebilirlik** ve **erişilebilirlik** açısından avantaj sağladığını ifade etti.

Celo’nun dönüşümünün etkileri verilerle de gözlemleniyor. U.Today’in haberine göre son dönemde Celo, merkeziyetsiz uygulama (dApp) kullanım oranlarında Tron’u geride bırakmayı başardı. Bu gelişme, sektörün önemli oyuncuları arasında **konumunu güçlendirdiği** şeklinde yorumlanıyor. Son olarak Buterin, daha önce defalarca vurguladığı dört temel L1 özelliğinin—*güvenlik, merkeziyetsizlik, altyapı verimliliği ve geliştirici dostu yapı*—halen geçerliliğini koruduğunu da sözlerine ekledi.