Ethereum(ETH) doğrulayıcı çıkış kuyruğu 475 bini aştı: Likit staking sistemi alarm veriyor

Ethereum(ETH) doğrulayıcı çıkış kuyruğunda yaşanan hızlı artış, likit staking ekosisteminin yapısal kırılganlıklarını bir kez daha ortaya çıkardı. Son dönemdeki büyük çaplı unstaking başvurularının, yalnızca kâr realizasyonu değil; aynı zamanda kaldıraçlı pozisyonların çözülmesi ve artan borçlanma maliyetleri gibi yapısal baskılardan kaynaklandığı değerlendiriliyor.

Galaxy Digital’in verilerine göre, 16 Temmuz’dan itibaren Ethereum çıkış kuyruğuna yüz binlerce doğrulayıcının ayrılma talebi yığıldı. Bu gelişme, Aave gibi merkeziyetsiz finans(DeFi) platformlarında ETH borçlanma faizlerinin normalde %2-3 seviyesindeyken en yüksek %18’e kadar fırlamasının doğrudan bir sonucu. *Özellikle HTX bağlantılı cüzdanlardan yoğun çıkışlar* yaşanması, piyasada oluşan likidite krizini körükledi ve geçmişte kârlı olan ‘looping stratejisi’ni bir anda geçersiz hale getirdi.

Looping stratejisi, yatırımcıların LST (likit staking tokenları) veya LRT (yeniden staking tokenları) gibi coin’leri teminat göstererek Ethereum borçlanmalarını ve ardından bu borçla daha fazla LST/LRT alarak bileşik getiri elde etmeyi hedefliyordu. Ancak faiz oranlarının getiri oranını aşmasıyla birlikte birçok yatırımcı borçlarını kapatmak üzere teminatlarını çekmeye başladı. Bu da LST ve LRT piyasalarında satış baskısını artırdı ve fiyatların ciddi oranda düşmesine yol açtı. Oluşan yeni ortamda yatırımcılar ya doğrudan ETH ile takas yoluna gitti ya da ETH’lerini geri almak adına unstaking yaparak çıkış kuyruğuna başvurdu.

Ethereum ağının istikrarını korumak adına tasarlanan sistemde, çıkışlar ‘epoch’ başına azami 10 doğrulayıcıyla sınırlı. Ancak talep bu sınırlamayı aşınca *bir zamanlar bir saatten kısa olan çıkış süresi, 8 günün üzerine* fırladı. 22 Temmuz itibarıyla, sırada bekleyen doğrulayıcı sayısı 2.000’den 475.000’in üzerine çıkarak rekor seviyeye ulaştı.

Bu durum, 2023 yılının Ocak ayında iflas eden Celsius’un büyük miktarda ETH çektiği dönemin bir benzerini andırıyor. Ancak *bu kez piyasa üzerindeki şok etkisi çok daha büyük*. Bazı yatırımcılar, LST/LRT’leri indirimli olarak satın alıp bunları unstake ederek normal fiyat üzerinden ETH alma stratejisine yönelince, çıkış trafiğinin daha da tıkanmasına neden oldu.

Tüm bu gelişmelere rağmen sistem tamamen çökmüş değil. Galaxy Digital, ETH stake etme talebinin hala güçlü olduğunu vurguluyor. Hatta doğrulayıcı olmak isteyenlerin oluşturduğu ‘giriş kuyruğu’, Nisan ayından bu yana en yüksek seviyeye ulaşarak son çıkışları neredeyse dengelemiş durumda.

Yine de yaşanan bu ani gelişmeler, Ethereum staking ekosisteminin aşırı şekilde türev stratejilerin etkisine girdiğini gösteriyor. Ana sistem istikrarlı çalışsa da, *likit staking tokenları* gibi türev ürünlerin yoğun kaldıraçla birlikte ciddi ‘likidite riski’ taşıdığı bir kez daha ortaya çıktı.

Bu yüzden sektörde, ayrılma süresindeki belirsizliği azaltacak ve ani likidite taleplerine daha hızlı cevap verecek yeni çözümlere ihtiyaç duyuluyor. Gündemde, doğrulayıcılar arası doğrudan alım-satım (P2P) sistemleri ve yerel likidite havuzları gibi öneriler var. Bu tür altyapıların devreye girmesi, piyasadaki ani şokların etkisini azaltabilir.