Kaldıraçlı işlemler kumar gibidir: Kripto yatırımında sınırını bil

Sen eğer bir yetişkinsen ve 2025’in insanıysan, ister 50 kat kaldıraçla ister düşük hacimli altcoin’lere yatırım yaparak risk alabilirsin. Buna kimsenin engel olma hakkı yok. Kendi paranla hangi riski göze alacağını belirlemek senin sorumluluğunda. Ama eğer yalnızca tek bir tavsiye verilecekse, o da şu olurdu: *“Kendi paranla kumar oyna, geleceğinle değil.”*

Kripto piyasasında spekülasyon yapmayı seviyorsan, bunu yalnızca kaybetmeyi göze alabileceğin miktarla yapmalısın. Tıpkı dün olduğu gibi, tek bir günde 20 milyar dolar (yaklaşık 27 trilyon 800 milyar won) buharlaşabiliyor. Böyle büyük bir fiyat düşüşünün arkasındaki sebebi bulmaya çalışmak çoğu zaman anlamsız. Belki Binance tarafında teknik bir hata olmuştur, belki bir balina yüklü satış yapmıştır ya da bu sadece piyasanın yapısından ve toplu psikolojiden kaynaklanan bir durumdur. Ortak gerçek şu: *O an geldiğinde kimse durduramaz.*

Kaldıraçlı işlemlerde işler ters gittiğinde, özellikle yüksek oranlı long pozisyonlarda, yatırımcılar çoğu zaman tepki vermeye bile fırsat bulamadan tüm sermayesini kaybeder. Bu sektörde yaklaşık 10 yıldır yer alıyorum ve hala değişmeyen bir gerçek var: *Kaldıraçlı işlem bir kumardır.*

Ama kumar da kontrollü ve bilinçli yapılırsa, bir eğlence olabilir. Casinolar ışıltılıdır, insanın macera ruhuna hitap eder. Ama Bellagio oteline evini basmazsın, ya da elindeki son para ile rulette son bir dönüşe her şeyini yığmazsın. Yani yapmamalısın.

Kripto piyasası dijital olduğu için insanlar arada bir mesafe olduğunu hissediyor. Bu da soğukkanlı düşünüp daha mantıklı hamleler yapıyormuş gibi bir yanılsama yaratıyor. Grafiklerle analiz yapmış olmak ya da bir yatırım fikrine sahip olmak, zararın geldiği anda seni kurtarmaz. En önemli kural şudur: *Sınırını bilmek.*

Eğer küçük miktarlarla, örneğin ada(ADA) ya da dogecoin(DOGE) gibi coin’lere yatırım yapıyorsan bu kendi içinde kabul edilebilir. Ama *hayatını buna bağlama.* Bu piyasa, kimsenin hayatını üzerine koyacak kadar oturmuş değil. Dün yaşanan kriz de bunu bir kez daha çok açık şekilde gösterdi.

Tabii şu sorular hala geçerliliğini koruyor. Borsalar gerçekten bu kadar yüksek riskli işlemleri sunmalı mı? Sistem çöktüğünde sorumluluk kime ait? Düzenleyici kurumlar neden hâlâ kullanıcıları koruyacak sistemler kurmadı?

Ama bu gibi tartışmaların dışında net olan şey şu: *Son karar sana ait.* Hangi riski alabileceğine karar verecek olan sensin. Ve bunu yaptıktan sonra, sadece 5 dakikanı ayırıp bir düşün. Almak üzere olduğun risk buna gerçekten değiyor mu?

O kısa 5 dakikalık düşünce, belki de yıllarca biriktirdiğin satoshileri korumanı sağlayabilir.

Bu son çöküşten sağ çıktıysan şanslısın. Ama unutma ki bundan bir *ders* almadıysan, o şans bir sonraki sefer yanında olmayabilir. Güvenli ve bilinçli hareket etmek, gelecekteki fırsatların çok daha parlak olmasını sağlayacaktır.