Kripto piyasasında 1,1 trilyon dolarlık çöküş: Yeni bir dönemin başlangıcı mı?

41 günlük likidasyon dalgası kripto para piyasasında 1,1 trilyon dolara (yaklaşık 1.507 katrilyon Kore wonuna) yakın piyasa değerini sildi. Bu düşüşün yalnızca bir fiyat düzeltmesi değil, aynı zamanda piyasa yapısında köklü bir dönüm noktası olabileceği yönünde uzman görüşleri öne çıkıyor.

Kripto analisti Shanaka Anselm Perera’ya göre bu sert düşüş, ‘aşırı kaldıraç’ döneminin sonunu işaret ederken aynı zamanda kurumsal yatırımcıların ağırlık kazandığı yeni bir piyasa düzeninin başlangıcını da haber veriyor. 6 Ekim ile 17 Kasım arasında kripto para piyasasından günlük ortalama 27 milyar dolar (yaklaşık 37 trilyon Kore wonu) erimiş durumda. Bu süre zarfında Bitcoin(BTC), 126.000 dolarlık zirvesinden %25 değer kaybederek 93.000 dolar seviyesine kadar geriledi ve teknik anlamda bir ‘ayı piyasası’na girdi.

Sadece spot fiyatlar değil, türev piyasalar da ciddi stres sinyalleri veriyor. Ekim başında Bitcoin(BTC) vadeli işlemlerinde açık pozisyon büyüklüğü 40 milyar dolar (yaklaşık 55 trilyon Kore wonu) sınırını aşarak sert bir kaldıraç artışını ortaya koydu. Finansman oranlarının ağırlıklı olarak ‘long’ pozisyon lehine yükseldiği dikkat çekerken, bu durum aşırı ısınmış bir piyasa yapısına işaret etti. Tam da bu sırada artan makroekonomik belirsizlikler – ABD’de dolar likiditesinin sıkılaşması, 43 gün süren federal hükümet kapanması, ABD-Çin arasındaki ticaret gerilimleri – aşırı kaldıraçlı pozisyonların topluca tasfiye edilmesine yol açtı.

Özellikle 10 Ekim’de gerçekleşen zorunlu likidasyon hacmi 19,2 milyar dolarlık (yaklaşık 26 trilyon Kore wonu) büyüklüğe ulaştı. Bu rakam kripto tarihindeki en büyük tasfiyelerden biri olarak kayda geçti. 16 Kasım’da da Bitcoin(BTC), bir hafta öncesinde 106.500 dolardan işlem görürken 93.000 dolara gerileyerek yeniden düşüşe geçti. Bu gerilemenin zamanlaması, ABD-Çin arasında olası bir ticaret anlaşmasından bahsedildiği bir döneme denk geldiği için, yatırımcı güveninin hâlâ kırılgan olduğunu gösteriyor.

Piyasadaki genel düşüş eğilimi sınırlı kalmadı. Ethereum(ETH) son bir haftada %12’nin üzerinde bir kayıpla 3.200 dolar seviyesine çekildi. Ripple(XRP), Binance Coin(BNB) ve Solana(SOL) gibi büyük altcoin’ler de %8 ila %17 arasında değer yitirdi. Perera, bu büyük düşüşün arkasındaki temel nedenin 100 kata kadar çıkan kaldıraç oranlarının tetiklediği sistemsel riskler olduğunu belirtti. Ufak fiyat hareketlerinin bile otomatik likidasyonları zincirleme şekilde devreye soktuğu bir yapıdan bahsediliyor.

Tüm bu gelişmeler, Bitcoin(BTC) ve genel kripto ekosisteminin artık bireysel yatırımcıların yön verdiği klasik ‘yarılanma döngüsü’nden çıkmakta olduğuna ve makro değişkenlere çok daha duyarlı hale geldiğine işaret ediyor. Perera da raporunda “Yarılanma teorisi, ETF’lerin ve kurumsal katılımın etkisiyle geçerliliğini yitirdi” değerlendirmesini yaparken, bu görüş K33 Research'ün analizleriyle paralellik gösteriyor. Finansal içerik hesabı ‘Kobeissi Letter’ da yeni dönemi ‘likidasyon ve kaldıraç odaklı yeni yapı’ olarak nitelendirdi. Ancak geçmişte de kripto piyasalarının %25’in üzerinde düşüşlerden sonra her seferinde rekor seviyelerle toparlandığını hatırlattı.

Piyasa psikolojisi de kritik bir eşiğe yaklaşmış görünüyor. Yatırımcı duyarlılığını ölçen ‘Korku ve Açgözlülük Endeksi’, son günlerde 10 seviyesine inerek şubat ayından bu yana en düşük seviyeyi gördü. Öte yandan, yıl başından bu yana 20 milyar dolar (yaklaşık 27 trilyon Kore wonu) değerinde stabil kripto para arzı artışı gözlemlendi. Bu durum da düşüş sonrası piyasaya giriş için likiditenin hazırlandığını gösteriyor.

Uzmanlar, kripto piyasasının artık farklı dinamiklerle çalıştığını düşünüyor. Köpüğün temizlenip yapısal bir yeniden yapılanmanın tamamlanmasının ardından daha sağlam temellere dayalı bir büyüme süreci başlayabileceği yorumları yapılıyor. Yani belirsizliklerin yoğunlaştığı bu dönemin aynı zamanda kripto endüstrisinin yeni bir çağın eşiğinde olduğunu işaret edebileceği değerlendiriliyor.