DeFi piyasasında sert düşüş: TVL ve DEX hacimleri kasımda geriledi

11 Kasım’dan itibaren, kripto para piyasasında genel bir ‘on-chain’ (zincir içi) faaliyet düşüşü yaşandı. Presto Research’ün verilerine göre kullanıcı sayısı açısından Tron(TRX), BNB Chain ve Solana(SOL) ağları ilk üç sıradaki yerini korumaya devam etse de, toplam kilitli varlık(TVL), protokol ücretleri ve merkeziyetsiz borsa(DEX) hacimleri belirgin şekilde geriledi. DeFi ekosistemindeki bu yavaşlama, kripto piyasasında yaşanan fiyat dalgalanmalarıyla doğrudan bağlantılı.

TVL tarafındaki genel düşüş, kullanıcı aktivitesindeki azalma ile birleşince, dolar bazında varlıkların da değer kaybetmesine yol açtı. Özellikle Vera Chain’in yalnızca bir ayda TVL değerinin yarısından fazlasını kaybetmesi dikkat çekti. Benzer şekilde Sui(SUI) ve Sonic protokollerinde %40’tan fazla, Avalanche(AVAX)’ta ise yaklaşık %30’luk bir düşüş kaydedildi. Bu düşüşler yorum olarak, piyasada süregelen belirsizlik ve kripto kullanıcılarının yatırım ilgisinin azaldığı yönünde değerlendiriliyor.

Ethereum(ETH) cephesindeyse istisnai bazı olumlu gelişmelere rağmen genel tablo iyileşmedi. Ağda bulunan sabit kripto para bakiyeleri 1,5 milyar doların (yaklaşık 2 trilyon 200 milyar TL) üzerine çıkarken 200 milyon doları aşan bir sermaye girişi yaşandı. Ancak, buna karşın işlem ücreti gelirleri ve DEX hacmi gerileyince Ethereum’un yukarı yönlü ivmesi zayıf kaldı.

Önde gelen zincirlerden Solana, Base ve Ethereum dahi, geçen aya kıyasla en fazla işlem ücreti düşüşü yaşayan ağlar arasında yer aldı. DEX piyasasında da benzer bir tablo ortaya çıktı. Örneğin Uniswap’ın aylık işlem hacmi 500 milyon dolar (yaklaşık 7,3 milyar TL) azalırken, Curve protokolünde bu rakam 300 milyon dolardı.

Kasım ayındaki bu durgunluk, Bitcoin(BTC) fiyatındaki dalgalanmayla da örtüşüyor. BTC, ay içinde 84.000 dolar (yaklaşık 1 milyon 240 bin TL) seviyesinin altını görüp daha sonra 92.000 dolar (yaklaşık 1 milyon 350 bin TL) civarına toparlandı. CoinCare’e göre, bu toparlanmanın arkasında Vanguard’ın spot ETF ürününün işlem onayı alması ve buna bağlı vadeli alım baskısı bulunuyor. Şirket, bu gelişmenin 2023 başından bu yana görülen en güçlü yükseliş sinyali olduğunu belirtti. Ancak yorum olarak bu talep artışının çoğunlukla kurumsal yatırımcılardan kaynaklandığı ve bireysel yatırımcılarla DeFi kullanıcılarının halen geri planda kaldığı ifade ediliyor.

Arca’nın yatırım yöneticisi Jeff Dorman, bu tabloyu “en garip satış baskılarından biri” olarak tanımladı. Ona göre bu düşüşün arkasında faiz artışı korkusu ya da sabit kripto para çöküşü gibi klasik nedenler değil, yatırımcı yorgunluğu ve yeni sermaye girişlerindeki gecikme yer alıyor.

Sonuç olarak, ETF’lerle birlikte kurumsal yatırımların artması olumlu bir gelişme olsa da, omurgayı oluşturan zincir içi kullanım ve bireysel katılımın eksikliği, kripto para piyasasının yapısal kırılganlığını bir kez daha gözler önüne serdi. Bu yüzden DeFi alanındaki TVL ve DEX hacimlerinin yeniden toparlanıp toparlanmayacağı, önümüzdeki dönemde kripto piyasasının yönünü belirleyecek kritik göstergeler arasında yer alacak.