Elon Musk’ın xAI Şirketi, Çevre Yasası İhlali Nedeniyle Dava Tehlikesiyle Karşı Karşıya

Elon Musk'ın xAI Şirketi, Çevre Yasalarını İhlal Ettiği Gerekçesiyle Yasal Süreçle Karşı Karşıya

Elon Musk’ın yapay zekâ girişimi xAI, ABD çevre yasalarını ihlal ettiği iddialarıyla sıcak bir davanın eşiğinde. Tennessee eyaletinin Memphis kentinde bulunan şirketin veri merkezi ‘Colossus’, gerekli izinler olmaksızın *35 gaza dayalı türbin* çalıştırdığı gerekçesiyle gündeme geldi. Bu gelişmenin ardından Amerika’nın en köklü sivil haklar savunucusu kuruluşlarından Ulusal Renkli İnsanların İlerlemesi Derneği(NAACP) ve Güney Çevre Hukuku Merkezi(SELC), durumu ‘çevresel ırkçılık’ örneği olarak nitelendirdi ve yasal yollara başvurma kararı aldı.

26’sında (yerel saatle) SELC tarafından yapılan açıklamalara göre, Elon Musk’a 60 gün içinde bu ihlalleri düzeltmesi yönünde resmi bir uyarı gönderildi. 68 sayfalık bildirimde, tesise komşu siyahi toplulukların ağır hava kirliliğine maruz kaldığı ve bunun *sağlık ile yaşam kalitesi* üzerinde ciddi tehdit oluşturduğu vurgulandı. xAI’nin bu türbinleri, gerekli *inşaat ve işletme lisansları* olmaksızın çalıştırdığı ve bunu yapay zekâ altyapısını ayakta tutmak için yaptığı iddia ediliyor.

Olayın merkezinde, Memphis’in sanayi bölgelerinden biri olan South Memphis’e bağlı Boxtown mahallesine yakınlığıyla bilinen Colossus tesisi yer alıyor. NAACP’ye göre bu bölge, zaten kötü hava kalitesi ve dezavantajlı nüfus profiliyle biliniyor. Dernek, yaşananların ‘çevresel adaletsizlik’ örneği olduğunu belirterek *tazminat, çevre iyileştirmeleri ve dava masraflarının* karşılanması talebiyle yargıya başvurdu.

xAI henüz konuyla ilgili resmi bir açıklama yapmadı. SELC ise konuyu daha önce yerel sağlık kurumlarına bildirdiklerini ancak herhangi bir sonuç alamadıklarını ifade ederek artık doğrudan hukuki yollara başvurduklarını duyurdu. SELC Baş Hukuk Danışmanı Patrick Anderson, “Teknolojik büyüme hızı göz önüne alındığında, şirketlerin artık sadece inovasyon değil, yasal sorumluluk ve çevresel etkiyi de önceliklendirmesi gerekiyor” yorumunu yaptı.

Tüm bu tartışmaların gölgesinde xAI, Memphis’te ‘Colossus 2’ adını verdiği ikinci ve daha büyük bir veri merkezinin yapımını planlıyor. Yeni merkezin maksimum 1 gigawatt enerji tüketeceği ve bunun *gelecek nesil yapay zekâ altyapısı* için kritik bir adım olduğu ifade ediliyor.

ABD Enerji Bakanlığı, ülke genelindeki veri merkezlerinin enerji tüketiminin 2028’e kadar 2 ila 3 kat artabileceğini öngörüyor. McKinsey & Company ise küresel veri merkezi yatırımlarının 2030’a dek yaklaşık 6,7 trilyon dolara ulaşacağını tahmin ediyor. Bu da veri merkezlerinin çevresel etkisini daha görünür hale getiriyor.

Henüz yeni bir şirket olan xAI için bu tarz çevresel tartışmalar, ilerideki büyüme planlarını ciddi ölçüde etkileyebilir. ‘Yeşil teknoloji’ dönüşümünün gerçekleşmemesi durumunda, Musk’ın yeni girişiminin karşısına regülasyon engelleri çıkabileceği ifade ediliyor.