ABD'den ev kredileri için kripto adımı: Kendi saklama cüzdanları da değerlendirilmeli

ABD Federal Konut Finansmanı Ajansı(FHFA), ev kredilerinde risk değerlendirmesi yaparken kripto paraları da dikkate alma ihtimalini gündemine aldı. Bu gelişme, özellikle kripto para birimlerini ‘uzun vadeli’ olarak elinde tutan yatırımcılar açısından *daha esnek kredi alma koşullarının* önünü açabileceği için dikkat çekiyor.

FHFA'nın açıklaması, konut finansman sistemini dijital varlıkların yaygınlaştığı döneme uyarlama çabasının bir parçası olarak değerlendiriliyor. Günümüzde pek çok kripto yatırımcısı, *konut kredisi alabilmek için dijital varlıklarını nakde çevirmek zorunda kalıyor*. Eğer kripto paralar kredi değerlendirme süreçlerinde bir kriter hâline gelirse, yatırımcılar için hem *nakit ihtiyacı* azalabilir hem de farklı finansal ürünlere erişim kolaylaşabilir.

Diğer yandan, açıklamanın bazı kesimlerce yanlış yorumlandığı belirtildi. Bazı kullanıcılar, “kripto varlıkların meşru sayılabilmesi için yalnızca ABD denetiminde faaliyet gösteren merkezi borsalarda tutulması gerekir” şeklinde algı oluşturdu. Ancak yayımlanan resmi metin yalnızca “ABD düzenlemelerine tabi merkezi borsalarda *saklanabilecek dijital varlıklar*” ifadesini içeriyor. Bu da *kendin saklama (self-custody)* modellerinin doğrudan dışlandığı anlamına gelmiyor. *Verifiye edilebilirlik*, yani ispatlanabilir varlık sahipliği burada temel şart olarak öne çıkıyor. Sadece belirli saklama türlerine öncelik verilmesinin, yönergenin ruhuna aykırı olduğu söyleniyor.

Aslında kendi saklama yöntemi, kripto sistemlerinin *güvenlik ve şeffaflık* açısından en temel yapı taşlarından biri. Merkezi borsaların sık sık batması ve kullanıcı varlıklarının kaybolması gibi vakalar, bu yöntemin sağlayabileceği *daha yüksek görünürlük ve koruma imkanlarını* gün yüzüne çıkarıyor. Kullanıcıların on-chain (zincir üzeri) verilerle varlıklarını ve sahipliklerini ispatlaması, halihazırda birçok üçüncü parti hizmet sayesinde mümkün.

Buna rağmen, sırf bu tür varlıklar merkezi borsalarda tutulmuyor diye ev kredisi değerlendirmesinde geçersiz sayılmaları, kullanıcıları *daha riskli saklama seçeneklerine* yönelmeye teşvik edebilir. Bu da aslında düzenlemenin ulaşmak istediği hedeflere ters düşer.

Bu yüzden daha ‘makul’ bir değerlendirme çerçevesine ihtiyaç duyulduğu yönündeki görüşler güç kazanmaya başladı. Önerilen çözüm: merkezi ve kendi saklama yöntemleriyle tutulan varlıkların her ikisini de, *likidite ve doğrulanabilirlik şartlarını karşıladıkları sürece krediye dahil etmek*. Ancak, piyasadaki oynaklık göz önüne alınarak, belirli bir *değer kırpma (haircut)* oranının uygulanması gerektiği vurgulanıyor. Ayrıca toplam varlık içinde kripto paraların oranını da risk temelli olarak sınırlayan kriterlerin belirlenmesi öneriliyor.

Tüm bunların yanı sıra, *varlık tipinden bağımsız olarak güvenilir fiyat belirleme ve belgeyle doğrulama sürecinin zorunlu hale getirilmesi*, kredi sisteminin olmazsa olmazı olarak değerlendiriliyor. Bu prosedürler, zaten hisse senedi, döviz ya da halka açık olmayan finansal ürünlerde standart olarak uygulanıyor ve kripto için de bu uygulamalar geçerli olmalı.

Kripto paraları geleneksel kalıplara zorla oturtmak, hem teknolojinin hem de piyasanın gelişimini sekteye uğratabilir. Önerilen yeni yol haritası, *merkeziyetsizliğe ve kullanıcı inisiyatifine saygı duyan* bir yaklaşım izleyerek, ev kredisi sistemini yeniden şekillendirme fırsatı sunuyor. Merkezi yapıların dışında kalan oyuncuların artış gösterdiği bir ortamda, *fazla seçenek ve esneklik* üzerine kurulu politikalar öne çıkmalı.

Böylesi bir politika için, yasama ve düzenleme alanında görevli kişilerin *merkeziyetsiz teknolojiler hakkında daha derin bilgi sahibi* olması artık kaçınılmaz görünüyor. *Kendi saklama sistemleri, doğrulama araçları ve merkeziyetsiz sistemin temelleri* hakkında yeterli anlayışa sahip olmadan hazırlanmış herhangi bir düzenleme, ekosistemin büyük bölümünü ya dışlar ya da doğru yansıtmayan sınırlamalar getirir.

Artık kriptoyu mevcut düzenlere ‘uydurma’ çabasını bırakıp, *kripto varlıkların doğası ile kullanım modellerine uygun stratejiler oluşturmanın* zamanı geldi. Bu yaklaşım, kullanıcı açısından kolaylık sağlamanın ötesinde, dijital varlıklar ile geleneksel finansın *uyumlu ve sürdürülebilir bir birleşimi için temel bir adım* olabilir.