Restaking: Blok Zincirinde Yenilik mi, Yeni Bir Risk mi?

Restaking, 2024 yılında blok zinciri ekosistemindeki en büyük yeniliklerden biri olarak öne çıktı. Önceden stake edilmiş varlıkları kullanarak yeni projelere güvenlik sağlarken ek gelir elde etme imkanı sunmasıyla dikkat çekiyor. Ancak bazı uzmanlar, bunun 2008’deki küresel finans krizine yol açan ‘rehypothecation’ sürecine benzer riskler taşıdığını belirtiyor.

Rehypothecation, teminat olarak verilen varlıkların yeniden kullanılmasını içeren bir kaldıraç mekanizmasıdır. 2008 finans krizinde, Lehman Brothers'ın ipotek teminatlı menkul kıymetleri (CDO) aşırı kullanımı sistemik riski artırmış ve zincirleme bir çöküşe sebep olmuştu. Teminatların tekrar tekrar kullanılması, finans sisteminde büyük çaplı iflasları tetiklemişti.

Buna karşılık, restaking süreci akıllı sözleşmelerle otomatik tasfiye özelliğine sahip olduğundan, geleneksel finans sistemindeki kredi risklerinden farklı bir yapıya sahiptir. Stake edilmiş varlıklar çift kullanılsa bile, doğrulayıcıların ağ güvenliğini sağlamaması durumunda belirli miktarlar ‘slashing’ mekanizması ile kaybedilir ve sözleşmeler otomatik olarak sonlandırılır. Bu da restaking’in, rehypothecation gibi sistemik çöküşlere yol açma ihtimalini azaltan bir unsur olarak öne çıkmasını sağlar.

Ancak restaking’in belirli teknik riskler taşıdığı da göz ardı edilemez. Bir ağda oluşabilecek bir sorun, zincirleme etkiye yol açabilir ve güvenlik açıkları tüm ekosistemi olumsuz etkileyebilir. Örneğin, 2022’de Binance Smart Chain(BSC) tabanlı Ankr protokolünde yaşanan anormal işlem aktivitesi büyük çaplı token kaybına neden olmuştu.

Restaking, merkeziyetsiz ağlar içinde sermaye verimliliğini artıran önemli bir mekanizma olarak görülse de, yanlış tasarlandığında ağ istikrarına zarar verebilir. Bu nedenle, risk yönetimi kritik bir unsur olarak öne çıkıyor ve teknik açıkların en aza indirilmesi temel bir gereklilik haline geliyor.