Fed Raporu: Dolarlaşma süreci döngüsel, yapısal bir zayıflama yok

ABD Merkez Bankası(Fed) tarafından yayımlanan yeni bir rapora göre, son 60 yılda küresel tahvil piyasasında Amerikan doları(USD) kullanım oranı belirgin bir şekilde inişli çıkışlı bir 'döngüsel yapı' gösterdi ve uzun vadeli bir 'dolar hakimiyeti' ya da 'dolardan uzaklaşma' eğilimine dair net bir yönelim gözlenmedi.

Araştırmada, Uluslararası Ödemeler Bankası(BIS) tarafından toplanan küresel tahvil ihraç verileri kullanılarak 1960’lardan bugüne kadar toplam üç ‘dolarlaşma dalgası’ yaşandığı ifade edildi. Bu döngülerin ortak özelliği, dolar kullanım oranının sürekli bir yönde ilerlemesi yerine, küresel finansal koşullardaki değişimlere bağlı olarak tekrar eden düşüş ve yükselişler sergilemesi oldu. Raporda bu durum, “Doların küresel piyasalardaki payı bir dalga gibi artıp azalıyor; kalıcı bir yükseliş ya da gerileme değil,” şeklinde tanımlandı.

En son ‘doların güçlenme’ süreci 2008 küresel finans krizinin ardından yaşandı. Kriz sonrası güvenli liman talebinin artmasıyla birlikte, uluslararası tahvil ihracında dolara olan rağbet yeniden arttı. Raporda, 2000’li yılların başında euro cinsinden borçlanmanın hızlı yükseldiği dönemle kıyaslandığında, bu dönemde doların yeniden ön plana çıktığına dikkat çekildi.

Bu çalışma, son yıllarda sıkça gündeme gelen ‘doların egemenliğinin sona erdiği’ yönündeki tezlere karşı önemli bir karşı argüman niteliği taşıyor. Dolar, halen ülkelerin döviz rezervlerinde ve uluslararası finansal işlemlerde *kilit para birimi* olma özelliğini sürdürüyor. Ayrıca analiz, kısa vadeli jeopolitik gelişmelerin veya siyasi olayların bu yapısal üstünlüğü kolayca değiştiremeyeceğini yeniden ortaya koyuyor.

‘Yorum’: Doların finansal sistemdeki hâkimiyeti, zaman içinde global likidite dalgalanmaları ve yatırımcı davranışlarındaki değişimle şekillense de, yapısal olarak kırılgan değil. Her dolarsızlaşma gündemi, tarihsel verilerle karşılaştırıldığında erken ve zorlama görünüyor. Tahvil yatırımları veya döviz portföy yönetimi yaparken bu *periyodik yapı* dikkate alınmalı.