Bobi Wine'dan seçim öncesi BitChat çağrısı: Sansüre karşı dijital direniş

Uganda muhalefet lideri Bobi Wine, 2026 başkanlık seçimleri öncesinde hükümetin beklenen internet sansürüne karşı destekçilerine merkeziyetsiz mesajlaşma uygulaması BitChat’i kullanma çağrısı yaptı. Wine’a göre bu adım, iletişim kanallarını erkenden güvence altına almanın bir yolu olacak.

24’ünde (yerel saatle), Wine sosyal medya platformu X’te yaptığı açıklamada, "Tüm Ugandalılar BitChat’i yüklemeli. Hükümet geçmiş tüm seçimlerde olduğu gibi bu seçimde de internet erişimini kesecek" dedi. Wine, uygulamanın internet bağlantısı olmadan çalışabildiğini ve bu özelliği sayesinde hükümetin uygulayabileceği *sansür* ve engellemeleri aşmak için anahtar bir araç olduğunu belirtti.

Uganda’da bir sonraki başkanlık seçiminin 15 Ocak 2026’da yapılması bekleniyor. Ancak 2016 ve 2021’deki seçimler sırasında hükümet ‘güvenlik’ gerekçesiyle ülke çapında internet ve sosyal medya erişimini kesmişti. Bu kesintiler özellikle muhaliflerin dijital faaliyetlerini sekteye uğrattı. Pan-Afrika İnsan Hakları Savunucuları Ağı, o dönem dijital seçim kampanyalarının, protesto organizasyonlarının ve oy izleme girişimlerinin ciddi şekilde sınırlandığını açıkladı.

Wine’ın önerdiği BitChat, Twitter’ın kurucularından Jack Dorsey tarafından geliştirilen ve 2025 Temmuz’unda beta sürecine giren bir uygulama. BitChat, geleneksel internet altyapısı gerektirmeksizin çalışabiliyor. Uygulama, ‘Bluetooth mesaj ağı’ teknolojisi sayesinde cihazlar arasında doğrudan *şifreli iletişim* kurulmasına imkân tanıyor. Uygulama ayrıca telefon numarası, e-posta ya da kullanıcı adı gerektirmeden kullanılabildiğinden, gözetim ve kimlik takibine karşı da dirençli.

Bobi Wine, BitChat’i destekçileriyle gerçek zamanlı bilgi paylaşımı ve seçim kampanyaları için *kritik bir araç* olarak görüyor. Uygulamaya olan ilginin arttığını gösteren bir diğer sinyal ise Uganda’daki Google aramalarında ‘BitChat’ ve ‘BitChat nasıl kullanılır’ ifadelerinin ciddi şekilde artması. Uygulamanın indirme sayısında da son birkaç gün içinde *hızlı bir yükseliş* yaşandı. Daha önce de Madagaskar, Nepal ve Endonezya gibi ülkelerde siyasi karışıklık dönemlerinde BitChat’in benzer bir şekilde ilgi gördüğü biliniyor.

Öte yandan Uganda hükümetinin iletişim kontrolleri sadece uygulamalarla sınırlı değil. Reuters’ın haberine göre, yetkililer Starlink uydu internet ekipmanlarının ithalatını sınırlandırmayı değerlendiriyor. Bu durum, özellikle kırsalda yaşayan vatandaşlar için *hızlı ve bağımsız internet erişimi* sağlayabilen bu teknolojinin bilerek engellenmeye çalışıldığı yönünde yorumlandı. Henüz resmi bir açıklama yapılmış olmasa da, Uganda hükümetinin ülke genelinde internet erişimini sınırlamak için yeni yollar aradığına dair işaretler artmaya devam ediyor.

Ülkede 1986’dan bu yana iktidarda olan Yoweri Museveni’nin liderliğindeki hükümet, geçmiş seçimlerde de muhalefet adaylarını bastırmakla suçlanmıştı. Wine, 2021 seçimlerinde de aday olmuş ancak mağlup olmuştu. Seçimlerin şaibeli olduğunu savunan Wine’ın iddiaları hükümet tarafından reddedilmişti.

Yaklaşan seçim süreciyle birlikte hükümetin tekrar *iletişim kısıtlamalarına* gitme ihtimali gündemdeki yerini koruyor. Uganda halkının ve muhalefetin, yeni dijital araçlarla bu kısıtlamalara ne ölçüde karşı koyabileceği ise seçim atmosferinde merakla izleniyor.