Ethereum(ETH) ağındaki ekonomik dengesizlik fiyatı baskılıyor

Ethereum(ETH) ağı daha fazla benimsenip ölçeklenebilirliği artmasına rağmen, ETH’nin piyasa değerinin bu büyümeyi yansıtamadığına dair *çarpıcı bir yapı bozukluğu* gün yüzüne çıktı. Coin Metrics tarafından yayımlanan son rapora göre, Layer2 çözümleriyle desteklenen ağ genişlemesi, ETH fiyatı açısından beklenen faydayı sağlamaktan uzak kalıyor.

2024 yılı Mart ayında gerçekleşen Dencun yükseltmesiyle birlikte Ethereum ağına entegre edilen EIP-4844 yani *“blobspace”* işlevi, işlem ücretlerinin ciddi şekilde azalmasına neden oldu. Raporda, bu özellik sayesinde Ethereum’un yıllık ücret geliri 3.000.000 dolar seviyesinden sadece 500.000 dolara kadar gerilediği belirtiliyor. Bunun temel nedeni, işlem trafiğinin büyük ölçüde Arbitrum, Optimism ve Base gibi Layer2 çözümlerine kayması oldu.

Asıl sorun ise, bu ikinci katman ağlarının büyük ekonomik kazancı elde ederken, güvenliğin sağlanması gibi maliyetlerin ise Ethereum ana ağına yıkılması. Örneğin, blob işlem ücretleri toplam ücretlerin yalnızca %0,07’sine denk geliyor. Buna karşın Layer2 platformlarının %90’dan fazla kâr marjına sahip olduğu bildiriliyor. Bu yapısal dengesizlik, *“değer sızıntısı (value leakage)”* olarak adlandırılan bir olgunun gündeme gelmesine yol açtı.

Ethereum’un ekonomik yapısındaki bu değişim, ETH tokenda arz görünümünü de etkiledi. Günlük ortalama sadece 70 ETH yakıldığı için net arz artarken, yıllık enflasyon oranı %0,79 seviyesine çıktı. Talep tarafındaki durgunlukla birleşince, bu durum *ETH fiyatı üzerinde aşağı yönlü baskı* oluşturuyor.

Yine de Ethereum ağı, stabil kripto paralar ve gerçek dünya varlıklarının tokenlaştırılması alanlarında *liderliğini koruyor*. Ağ üzerindeki toplam stabil kripto para arzı 130 milyar dolara ulaşırken, BlackRock tarafından piyasaya sürülen BUIDL gibi tokenlaştırılmış varlıkların değeri de 1,8 milyar doları aşmış durumda. Ancak uzmanlara göre, bu yüksek likidite hacmi henüz yeterli *ağ etkinliğine* dönüşmüş değil.

Geleceğe yönelik stratejide, Ethereum ağı Pectra ile Fusaka adlı güncellemeleri planlıyor. Bu geliştirmelerle birlikte blob kapasitesinin artırılması ve gas sınırlarının yükseltilmesi hedefleniyor. Ayrıca, stabil coin, DeFi ve tokenlaştırma kullanım alanlarındaki potansiyelin daha iyi değerlendirilmesi için Layer1 ile Layer2 yapıları arasında *daha fazla sinerji* oluşturulması amaçlanıyor. Aynı zamanda staking tabanlı bir ETF'nin gündeme gelmesi, yatırımcı ilgisini büyütebilecek bir başka unsur olarak öne çıkıyor.

Kısa vadede Layer2 ağırlıklı ölçeklenme stratejilerinin ETH fiyatı üzerinde etkisi sınırlı kalsa da, orta ve uzun vadede *gelir dağılımı düzenlenir ve yapısal reformlar gerçekleşirse*, ETH’nin içsel değerinin toparlanabileceği yönünde iyimser analizler de dikkat çekiyor.