Japonya'da Web3 düzenlemeleri yeniden şekilleniyor: Non-custodial cüzdanlara özel lisans teklifi

2025 yılı Mart ayında Tokyo'da düzenlenen Web3 odaklı etkinlik 'HashPort・WebX Yuvarlak Masa Toplantısı'nda, Japonya’nın kripto para düzenlemeleri ve gelecekte yapılması planlanan reformlar hakkında derinlemesine tartışmalar yapıldı. Etkinlikte kamuoyuna sunulan *Keio Üniversitesi Web3 Cüzdan Araştırma Raporu*, Japonya’daki Web3 sektörünün karşılaştığı düzenleyici engellere dikkat çekti ve bu sorunları aşmak için *yapısal dönüşüm*ün gerekli olduğunu vurguladı.

Raporda önemli rol oynayan Anderson Mōri & Tomotsune Hukuk Bürosu’ndan avukat Ken Kawai, Web3 dünyasının temelini oluşturan *non-custodial cüzdanlar* üzerine odaklandı. Bu tip cüzdanların kullanıcıların kendi özel anahtarlarını bizzat yönetmesini sağladığını belirten Kawai, bu sayede farklı Web3 hizmetlerine daha özgürce erişim sağlanabildiğini kaydetti. Ancak buna karşı, kripto para borsalarının sunduğu *custodial cüzdanların* merkezi yapıda çalıştığına ve bu nedenle siber saldırılar gibi güvenlik risklerine daha açık hale geldiğine dikkat çekti.

KDDI’nin Web3 bölüm yöneticisi Shunpei Tateda, Japonya’daki mevcut düzenlemelerin finans temelli iş modelleri için bile çok yüksek engeller içerdiğini ifade etti. Tateda'ya göre, Web3 teknolojisi tabanlı şirketlerin Japonya içinde büyümesi oldukça zor. Bunun sonucunda, ülke içindeki kullanıcıların giderek daha fazla *yurt dışı platformlara* yönelme riskiyle karşı karşıya olduğunu ve bu durumun ‘endüstriyel çöküş’ senaryosunu tetikleyebileceğini belirtti.

Gerçekten de, 2017 yılında çıkarılan Japonya’nın kripto para borsalarına yönelik düzenlemeleri, henüz *DeFi* uygulamaları ve *non-custodial cüzdanlar* yaygınlaşmadan önceki dönemin yaklaşımını yansıtıyor. Bu da düzenlemeler ile teknolojik gelişmeler arasında büyük bir uçurum oluşmasına neden oluyor ve yeni nesil Web3 hizmetleri sunan firmalar üzerinde *aşırı yük* yaratıyor. Bu bağlamda, Kawai, sadece ‘erişim sağlayıcı’ olarak faaliyet gösteren cüzdan hizmetlerine, geleneksel *borsa lisansı düzeyinde* katı kurallar uygulanmasının adil olmadığını vurguladı.

Kawai, bu soruna çözüm olarak ‘*aracı işletmecilere özel lisans*’ sisteminin getirilmesini önerdi. Bu sistem yürürlüğe girerse, *non-custodial cüzdan* sağlayıcıları kapsamlı bir lisans almadan da API entegrasyonları üzerinden yasal hizmetler sunabilecek. Bu da Web3 alanında faaliyet gösteren yenilikçi girişimlerin hem *hareket özgürlüğünü* hem de *hukuki güvenceleri* aynı anda elde etmesini sağlayabilir.

Öte yandan, Keio Üniversitesi akademisyenleri de ekonomik hukuk çerçevesinden bakarak, günümüzün teknolojik dönüşümüne uygun olarak *esnek düzenleme modellerine geçişin aciliyetine* dikkat çekti. DeFi özelinde yapılan değerlendirmelerde, *merkezileşmiş yapılar üzerine kurulu geleneksel düzenlemelerin*, *merkeziyetsiz protokollere* doğrudan uygulanamayacağı belirtildi ve yeni bir *teknoloji odaklı düzenleyici çerçeve* geliştirilmesinin gerekliliği vurgulandı.

Etkinliğin kapanış özetini yapan Onursal Profesör Jiro Tamura, Web3 sektörü için sadece mevcut kuralların genişletilmesinin yeterli olmadığını belirtti ve artık *düzenleyici bakış açısında köklü bir değişime* gidilerek Japonya’nın küresel rekabette öncülük edebilecek yeni kurallar yaratması gerektiğini ifade etti. Raporda yer alan düzenleme önerilerinin Mart ayı sona ermeden resmî olarak açıklanması planlanıyor.

Bu sunum yalnızca akademik bir öneri olmaktan öte, Japonya’daki Web3 ekosisteminin yönünü tayin edecek bir *temel belge* olarak değerlendiriliyor. *Non-custodial cüzdanlar* ve *DeFi* gibi yeni teknolojilere uygun bir düzenleyici yapı belirlenip belirlenemeyeceği, Japonya'nın küresel Web3 yarışında *lider pozisyona ulaşıp ulaşamayacağını* belirleyecek önemli bir eşik olarak görülüyor.