CZ'den DeFi'ye radikal öneri: Dark pool tabanlı DEX modeli gündemde

Binance’in eski CEO’su Changpeng Zhao (CZ), merkeziyetsiz finans(DeFi) alanındaki *şeffaflık sorunlarına* çözüm sunmak amacıyla yeni bir öneriyle gündeme geldi. CZ, mevcut merkeziyetsiz borsaların(DEX), emir defterlerini gerçek zamanlı olarak sergilemesinin, *ön işlemler* (front-running) ve *tasfiye risklerine* yol açtığını belirtti. Bu nedenle, geleneksel finans sektöründeki *dark pool* yapısına benzer, gizlilik temelli bir DEX modeli oluşturmayı önerdi.

1’inde (yerel saatle), CZ, X (eski adıyla Twitter) üzerinden yaptığı paylaşımda, “Vadeli işlemlerde emir defterini gizlemek daha da önemlidir. Tasfiye seviyeleri görülürse, piyasa katılımcıları organize olarak bu seviyeye ulaşmaya çalışabilir” ifadelerini kullandı.

CZ, önerdiği yapı için *sıfır bilgi ispatı* (ZK) gibi gelişmiş şifreleme teknolojilerinin kullanılabileceğini belirtti. Bu sayede hem emirler hem de teminat bilgileri, işlem gerçekleşene dek gizlenebilir. CZ’ye göre bu yaklaşım, özellikle büyük yatırımcıları *maksimum çıkarılabilir değer* (MEV) saldırılarına ve piyasa manipülasyonuna karşı koruyabilir.

Söz konusu öneri, yatırımcı James Wang’ın 1 milyar dolarlık Bitcoin(BTC) pozisyonunda yaşadığı ve 100 milyon doları aşan kaybın ardından geldi. Wang, yaşadığı zararın ardından yaptığı açıklamada kripto piyasasındaki *yozlaşma* nedeniyle kaldıraçlı işlemler yerine Bitcoin alım-satımı yapmadan beklemeyi önerdi.

Tristero’dan Sam, son iki yıldır CZ’nin fikirlerine benzer bir konsept üzerinde çalıştıklarını açıkladı. 0x0 ve Skale(SKALE) gibi projelerin de *gizliliği öne çıkaran* platformlar geliştirdiği bildirildi.

Bununla birlikte bazı kullanıcılar CZ’nin önerisini eleştirdi. Bazıları *dark pool sistemlerinin* kripto paraların doğasındaki *şeffaflık anlayışıyla* çeliştiğini savundu. X platformu kullanıcısı Cédric, “Emir defteri gizlendiği an, içeriden bilgiyle hareket edenlerin oyunu başlar” diyerek endişesini dile getirdi.