Beyaz Saray'dan Dijital Dönüşüm Hamlesi: Toptan CBDC için Kapı Aralandı

Beyaz Saray’ın Yeni Dijital Varlık Raporu, Uluslararası Ödemelerde Dönüşüm Sinyali Veriyor

Beyaz Saray tarafından yayımlanan yeni dijital varlık raporu, küresel ödeme sistemlerinin modernleşmesi konusunda dikkat çekici ipuçları içeriyor. Toplam 166 sayfalık bu rapor, özellikle blokzincir tabanlı sınır ötesi ödeme projelerine ve merkez bankası dijital para birimlerinin (CBDC) rolüne odaklanıyor. Raporda, özel sektör inovasyonuna vurgu yapılırken, devlet müdahalesinin tamamen dışlanmadığı dengeli bir yaklaşım dikkat çekiyor.

Bu belge, 1 Ocak’ta Başkan Trump’ın yayımladığı bir başkanlık kararnamesine dayanıyor. Söz konusu kararnameyle her türlü CBDC uygulaması yasaklanmış; buna dayanarak doğrudan Beyaz Saray’a bağlı olan ‘Başkanlık Çalışma Grubu’ kurulmuştu. Sürece ABD Merkez Bankası(FED) ve önde gelen mali düzenleyici kurumlar dahil edilmedi. Bu dışlamanın nedeni olarak bu kurumlara yönelik güven eksikliği ve siyasi denetim ihtiyacı gösteriliyor.

Başlangıçta yasak tüm CBDC türlerine – hem perakende hem de toptan – yönelik olarak yorumlanmıştı. Ancak yakın zamanda Temsilciler Meclisinde kabul edilen ‘Anti-CBDC Gözetim Yasası’ sonrasında, yasağın yalnızca ‘perakende CBDC’ye’ yönelik olduğu netleşti. Bu gelişme, bankalar arası ödemelerde kullanılabilecek ‘toptan CBDC’nin’ hâlâ uygulanabilir olduğu şeklinde yorumlanıyor. Yani ABD, küresel ödeme altyapılarının dijitalleşmesinde elini tamamen çekmiş değil.

Rapor toptan CBDC’ye doğrudan değinmese de, Avrupa Merkez Bankası(ECB) ve İsviçre Merkez Bankası(SNB) gibi aktörlerin dahil olduğu uluslararası girişimlere dikkat çekiyor. Bu da, ‘sınır ötesi ödemelerde tokenize merkez bankası fonlarının’ kullanılabilme ihtimalinin masada kalmaya devam ettiğini gösteriyor. ‘ABD bu sistemlerde yer alacak mı?’ sorusu, küresel ödeme altyapılarında liderlik dengelerini yerinden oynatabilir.

Bu tür politik ince ayarlar, özellikle ‘stabil kripto paralar’, ‘tokenleştirilmiş mevduatlar’ ve ‘dağıtık defter teknolojisi(DLT)’ temelinde şekillenen yeni nesil ödeme platformlarının geleceğini yakından etkileyebilir. Halihazırda çeşitli büyük Banka ve fintech firmalarının yürüttüğü Agora Projesi (Project Agora) veya SWIFT destekli gerçek zamanlı ödeme altyapısı gibi girişimler, toptan CBDC’lerle entegre modeller üzerine yoğunlaşıyor.

Rapor, ayrıca dijital varlıklara yönelik düzenleme yetkisinin yeniden tanımlanması ve uluslararası koordinasyon yoluyla rekabet gücünün artırılmasını da hedefliyor. ABD’nin attığı bu politika adımlarının, küresel ödeme sektöründe ‘dengeyi’ değiştireceği yönünde birçok analiz bulunuyor.

İlerleyen süreçte toptan CBDC’ye ne ölçüde izin verileceği, Amerika’nın dijital finans sistemlerinde lider mi yoksa yalnızlaşan bir oyuncu mu olacağını belirleyecek gibi görünüyor. Beyaz Saray’ın özel sektöre ağırlık veren yaklaşımı olumlu bir sinyal olarak görülse de, henüz net kuralların belirlenmemiş olması ‘piyasa açısından belirsizlik’ yaratabileceği yorumlarına neden oluyor.