Web3’te 'pump and dump' dolandırıcılığına darbe: 348,7 milyar TL’lik operasyon

Web3 ekosistemini uzun süredir rahatsız eden *pump and dump* (şişir ve boşalt) dolandırıcılığı, son günlerde yeniden gündeme geldi. Bu yöntemde, çevrim içi yatırım toplulukları belirli bir kripto parayı toplu şekilde satın alarak fiyatı yapay biçimde yükseltiyor. Ardından sahte bilgiler ve aşırı tanıtım yoluyla bireysel yatırımcıları bu varlığa yönlendiriyor ve son aşamada toplu satışla kâr elde ediyorlar. Geriye kalan yatırımcılar ise ani değer kaybına uğrayan ‘değersiz token’larla baş başa kalıyor.

Web3’ün *anonimlik* ve *merkezsizlik* ilkeleri, bu tür dolandırıcılıkları düzenleyici denetimden uzak tutan bir ortam yaratıyor. Üstelik 7/24 işlem gören *denetlenmeyen piyasa* yapısı, bu manipülatif faaliyetlerin yıllarca cezadan kaçmasını kolaylaştırdı. Kripto paralara erişimin kolay olması ve “çok kısa sürede yüksek kazanç” vadeden sahte yatırım fırsatlarının yaygınlığı, mağdur sayısını da artırıyor.

Ancak son dönemde ABD yargı makamlarının aktif müdahalesiyle rüzgar tersine dönmeye başladı. 2024 Ekim’inde başlatılan uluslararası iş birliği operasyonu *“Operation Token Mirrors”* kapsamında toplam *13,9 milyon dolar (yaklaşık 348,7 milyar TL)* tutarında varlığa el konuldu ve 18 kişi hakkında dava açıldı. Bu gelişme, Web3’ün artık bir *düzenleme boşluğu* olmaktan çıktığına dair önemli bir işaret olarak görülüyor.

Pump and dump yöntemi genellikle dört aşamada işliyor: ilk olarak yeni token’ların ön satışı yapılıyor, ardından sosyal medyada yoğun reklam ve tanıtım başlıyor. Üçüncü aşamada piyasada yoğun alım yapılarak fiyat hızlı şekilde yükseltiliyor. Son olarak, fiyat zirveye ulaştığında örgütlü yatırımcılar varlıklarını satarak kazanç sağlıyor. Bu süreç sonunda bireysel yatırımcılar *gerçek değeri olmayan token’larla* baş başa kalıyor. Bu tür projelerin çoğu neredeyse hiçbir gerçek değer içermediğinden toparlanma olasılığı da düşük oluyor.

Bilinçli yatırımcıların şu önerileri aklında tutması gerekiyor: ‘Aniden gelen yatırım tekliflerine karşı şüpheci yaklaşmak’, ‘Sosyal medya reklamlarının güvenilirliğini sorgulamak’ ve en önemlisi, ’*kısa sürede yüksek kazanç*’ vaadi karşısında hemen geri adım atmak. Web3 kesinlikle cazip fırsatlar sunuyor ancak bu dünyanın arka planında hâlen *olgunlaşmamış bir piyasa ve yasadışı faaliyetler* bulunduğunu unutmamak gerekiyor.