Cardano(ADA), 2025’in 3. çeyreğinde DeFi ve yönetişimde güçlü büyüme kaydetti

2025’in üçüncü çeyreğinde Cardano(ADA) ekosistemi önemli bir genişleme yaşadı. Messari Research tarafından yayımlanan son rapora göre, Cardano'nun DeFi toplam kilitli varlık (TVL) değeri önceki çeyreğe göre *%28,7* artarak yaklaşık *423,5 milyon dolar* seviyesine ulaştı. Bu rakam, 2022 başından bu yana görülen en yüksek seviye olarak dikkat çekti. Aynı dönemde ortalama NFT işlem hacmi *%561,7* oranında yükselerek *260 bin doları* aştı ve piyasanın yeniden toparlanma sürecine girdiğini ortaya koydu.

Yönetişim alanında ise topluluk temelli geçiş süreci hız kazandı. Eylül ayında, Cardano ilk kez tamamen topluluk tarafından seçilen anayasa komitesini oluşturdu. Bu yeni yapı, Input Output(IOG), Emurgo ve Cardano Vakfı gibi kurumsal aktörlerden oluşan geçici komitenin yerini aldı. Ayrıca Intersect tarafından geliştirilen akıllı sözleşme temelli finansman çerçevesi ilk kez devreye alındı ve 39 adet finansal çıkış adımında kullanılarak şeffaflık artırıldı ve işlemler *otomasyon* kazandı. Messari’nin raporuna göre bu gelişme, Cardano yönetişim altyapısının *olgunlaştığını* gösteriyor.

DeFi platformları arasında Liqwid, TVL açısından Minswap’ı geride bırakarak ağın lideri konumuna geldi. Liqwid’in toplam kilitli varlık değeri *%50,8* artışla *100 milyon doları* aştı. Buna karşılık Minswap’in ağ içindeki payı *%15,6’ya* geriledi. Strike Finance ve Splash gibi projeler de sırasıyla süresiz vadeli işlemler ve token üretim alanlarına odaklanarak ağdaki kullanım alanlarını çeşitlendiriyor. Özellikle Splash, TVL’sini geçen çeyreğe göre *%16,2* artırarak *27,4 milyon dolara* ulaştı ve adından daha fazla söz ettirmeye başladı.

Mahremiyet odaklı partner zincir Midnight ise Google Cloud ile yaptığı iş birliği sayesinde *güvenlik* ve *güvenirlik* yönlerini geliştirdi. Messari'nin detaylandırdığı bu ortaklığa göre, Midnight yalnızca Google’ın bulut altyapısını değil aynı zamanda tehdit analiz aracı Mandiant’ı da sistemine entegre ederek kurumsal düzeyde *kişisel veri koruma* hizmeti sunuyor. Ayrıca NIGHT token'ın çok aşamalı dağıtım modeliyle gerçekleştirilen ‘Glacier Drop’ kampanyası sayesinde, üçüncü çeyrek sonunda *125 binden fazla cüzdan*, *2,7 milyar adetten fazla token* talep etti.

Geliştirme cephesinde de kayda değer ilerlemeler yaşandı. Input Output mühendislik ekibi, Cardano üzerinde sıfır bilgi kanıtlarını (zk-proofs) doğrudan doğrulayabilen *Halo2–Plutus doğrulayıcısını* açık kaynak kodlu olarak yayımladı. Bu yenilik, ağ üzerinde *gizlilik destekli uygulamaların* çalışmasına ve üçüncü taraf blokzincirlerle zk-köprülerin kurulmasına olanak tanıyor.

Piyasa göstergeleri de güçlü bir toparlanmaya işaret etti. ADA’nın fiyatı çeyrek boyunca *%41* oranında yükselirken, piyasa değeri de *%42,5* artarak *29,5 milyar dolara* ulaştı. Dolaşımdaki arz *%1,1* arttı. Ortalama işlem ücretleri dolar bazında *0.25 dolar* ile sabit kalmasına rağmen, ADA bazında *%16* azaldı. Bu da ADA’nın değer kazanımıyla açıklanıyor.

Cardano’nun NFT pazarı da canlanma belirtileri gösteriyor. Günlük ortalama NFT işlem hacmi önceki çeyreğe göre *%6,6* büyüdü. jpg.store, işlem hacmine göre ana NFT pazaryeri olarak konumunu sağlamlaştırdı. Öne çıkan başka bir detay ise Sokosumi’nin yükselişi oldu. Bu platform, yapay zekâ ajanlarıyla kurduğu ekosistemi, merkeziyetsiz kimlik akış sistemleri (Masumi, Kodosumi) ile birleştiriyor. Bu durum, blokzincirin gerçek dünya iş süreçlerine entegrasyonunun arttığını gösteriyor.

Cardano Vakfı mühendislik planlaması tarafında da daha proaktif adımlar atıyor. Vakıf, likiditeyi teşvik etmek amacıyla stablecoin projelerine *sekiz haneli ADA* fonlaması sağlayacak. Ayrıca, yeni girişimlerin teşvik edilmesi adına bir *girişim destek merkezi* (venture hub) kuruluyor. Messari bu stratejiyi, ekosistemin büyümesini hedefleyen bir *atak hamlesi* olarak nitelendiriyor.

Sonuç olarak, 2025’in 3. çeyreğinde Cardano; teknoloji, merkeziyetsiz yönetişim, DeFi, NFT ve mahremiyet gibi öncelikli alanlarda olgunluk dönemine adım atıyor. Özellikle *akıllı kontrat temelli finansman sisteminin* aktif kullanıma geçmesi ve *tamamen topluluk seçimiyle oluşturulan anayasa komitesinin* hayata geçmesi, Cardano’nun bir *topluluk odaklı blokzincir* olarak konumunu perçinliyor.