Güney Afrika Merkez Bankası kripto para ve stablecoin risklerine karşı düzenleme sinyali verdi

Güney Afrika Merkez Bankası, kripto paralar ve stablecoin'leri yeni finansal risk unsurları olarak sınıflandırarak bu alanlarda düzenleme yapılabileceğine dair sinyaller verdi. Dijital varlık kullanıcılarının hızla artmasıyla birlikte, ilgili para akışlarının kontrolünün zorlaştığına dikkat çekiliyor.

Güney Afrika Merkez Bankası’nın kısa süre önce yayımladığı 2025 yılı ikinci Finansal İstikrar Raporu'nda kripto paralar ve stablecoin'ler, ‘teknoloji temelli finansal yeniliklerden doğan yeni riskler’ kategorisinde tanımlandı. Rapora göre, 2024 sonu itibarıyla ülkenin üç büyük kripto para borsasındaki kullanıcı sayısı *7,8 milyon* olurken, bu kişilerin muhafaza ettiği varlıkların toplam değeri yaklaşık *15 milyar dolar* (yaklaşık 21,987 milyar Güney Afrika randı) seviyesine ulaştı.

Merkez Bankası, kripto paraların ‘dijital ve sınır ötesi’ yapısı nedeniyle döviz kontrollerini by-pass etme potansiyeline sahip olduğunu vurguladı. Güney Afrika, para giriş-çıkışını kısıtlayıcı döviz kontrolleri uygulayan bir ülke olarak, bu varlıkların sistem dışı kullanımının ekonomik güvenlik açısından tehdit oluşturabileceğini belirtti.

Raporda ayrıca, şu an için kripto paraların finansal krizlerin doğrudan nedeni olmasa da, düzenleme dışı olmaları sebebiyle genel finans sistemi üzerinde potansiyel tehdit oluşturabileceği ve politikaların bu doğrultuda şekillendirilmesinin kaçınılmaz hale geldiği ifade edildi. Mevcut durumun düzenleyici gözlem ve stratejik müdahale gerektirdiği savunuluyor.

Güney Afrika, kriptoya dair yasal çerçeveyi şekillendiren adımlarını çok daha önce atmıştı. 2022 yılından bu yana kripto paralar resmi olarak ‘finansal ürün’ olarak tanımlanırken, bazı işletmeler için lisans alma zorunluluğu getirilmişti. Ancak mevcut rapor, dijital varlık risklerinin daha kapsamlı bir şekilde ele alınacağının ipuçlarını taşıyor.

*yorum*: Kripto paraların kullanımının artması yalnızca teknolojik değil, aynı zamanda politik ve ekonomik sonuçlar da doğuruyor. Özellikle dışa kapalı ya da kontrolcü para politikaları yürüten ülkelerde bu varlıklar sistem dışına çıkış kapısı olarak görülebilir. Stablecoin’lerin regülasyon kapsamına alınması, hem kurumlar arası para transferlerini hem de bireysel varlık yönetimini etkileyecek.