Vitalik Buterin'den Zcash(ZEC) yönetişimine sert uyarı: 'Gizlilik tehlikede'

Ethereum(ETH) kurucusu Vitalik Buterin, gizlilik odaklı kripto para Zcash(ZEC) ile ilgili yönetişim sistemine yönelik sert uyarılarda bulundu. Buterin, Zcash’in ‘token tabanlı oylama’ modeline geçme planlarının, projenin temel değeri olan ‘gizliliği’ zayıflatabileceğini belirterek, mevcut sistemi koruma çağrısı yaptı.

30’unda (yerel saatle), Buterin kişisel X hesabından yaptığı paylaşımda, “Gizlilik uzun vadede çok değerli bir özellik ancak, spekülatif yatırımcıların egemen olduğu bir yönetişim ortamında en önce elden çıkarılan şey olabilir” ifadelerini kullandı. Zcash’e yönelik bu çağrısı, 2021’de benzer şekilde yönetişimde coin sahipliğine dayalı oylama sistemini eleştirdiği açıklamalarla da örtüşüyor. Buterin’e göre bu tür modeller, zamanla ağın temel felsefesini erozyona uğratabilir.

Bu açıklama, Zcash fiyatının son dönemde düşüş yaşadığı bir döneme denk geldi. ZEC fiyatı bir dönem 700 dolar seviyesini aşmışken, şu anda 440-470 dolar arasında dalgalanıyor. Öte yandan projenin yönetişim modeline dair topluluk içi tartışmalar da devam ediyor. Şu an ZEC'nin toplam dolaşımdaki arzının yaklaşık %30’unu oluşturan 5 milyon adet ZEC, adresleri gizleyen ‘gizlilik havuzu’nda (shielded pool) kilitli durumda. Bu da zincir üzerindeki işlem akışının izlenmesini zorlaştırıyor.

Öte yandan Ripple(XRP), Aralık ayında olası yükseliş beklentisinin öne çıktığı varlıklardan biri haline geldi. Kripto veri platformu CryptoRank’e göre, XRP son 10 yılın Aralık aylarında ortalama %69 getiri sağladı. Kasım ayında yaklaşık %26 oranında değer kaybeden XRP, ay sonunda bir miktar toparlanarak kaybını %13’e düşürdü. Yatırımcı ilgisinin yıl sonuna yaklaşırken yoğunlaşmasıyla birlikte, XRP için Aralık ayı yeni bir yön arayışına işaret ediyor.

Bitcoin(BTC) cephesinde ise önemli bir teknik seviye dikkatle izleniyor. Günlük Bollinger Band göstergesine göre BTC şu anda yaklaşık 92.000 dolar seviyesinde bulunan orta band çizgisinde işlem görüyor. Bu noktayı yukarı kırması halinde, fiyatın üst direnç seviyesi olan 102.000 dolara kadar yükselebileceği ‘teknik olarak mümkün’. Ancak orta band üzerinde tutunmasının başarısız olması, piyasanın daha çok ‘alım yönlü yorgunluk’ yaşadığı şeklinde yorumlanabilir.

Kasım ayının son hafta sonuna girilirken, küresel finans piyasalarının tatilde olması, kripto para piyasalarını daha dalgalı hale getirebilir. Bitcoin başta olmak üzere XRP ve Zcash gibi kripto paralar, belirleyici fiyat seviyelerinde işlem gördüğü için Aralık ayının ilk günleri, piyasanın yönünü tayin etmek açısından kritik olabilir.

‘yorum’ Zcash’in yönetişim modeline yönelik endişeler, yalnızca teknik değil, felsefi düzeyde de tartışma yaratıyor. Vitalik Buterin’in bu çıkışı, merkeziyetsizlik ve kullanıcı mahremiyeti arasında giderek büyüyen çelişkiyi gözler önüne seriyor. Bu tartışmalar, ZEC’nin uzun vadeli yatırım potansiyelini etkileyebileceği gibi, kripto dünyasında yönetişim modellerinin evrimi açısından da örnek oluşturabilir.