Birleşik Arap Emirlikleri'nde kripto başarı için anahtar: Doğru düzenleyici strateji

Birleşik Arap Emirlikleri(UAE), kripto para piyasasına oldukça uygun bir düzenleyici ortam sunmasına rağmen, bu avantajı doğru şekilde kullanamayan birçok girişim bulunuyor. Bu noktada kilit unsur, ‘düzenleme stratejisini’ pazara giriş planının merkezine koymak. Çünkü düzenlemelerden kaçma ya da onları yok sayma girişimleri, UAE'de işe yaramıyor. İyi hazırlanan girişimciler için *hız*, *netlik* ve *uyumlu bir ekosistem* gibi avantajlar sağlanıyor.

UAE, yedi emirlikten oluşan bir federasyon olup iki farklı hukuk sistemine dayalı olarak işletiliyor. Bunlardan biri ülke genelini kapsayan ‘anakara’ (onshore) sistemi ve bu sistem UAE medeni hukukuna göre yönetiliyor. Bu bölgede 45’in üzerinde serbest ekonomik bölge yer alıyor. Diğeri ise finansal serbest bölgeler olan Abu Dabi Küresel Pazarı(ADGM) ve Dubai Uluslararası Finans Merkezi(DIFC) gibi alanları kapsıyor. Bu bölgelerde İngiliz tipi genel hukuk sistemine dayanan bağımsız düzenleyici ve yargı sistemleri bulunuyor. Hangi sistemin seçildiğine bağlı olarak geçerli düzenleyici kurum tamamen değişiyor.

Ülkede kripto paraları denetleyen toplam beş resmi kurum bulunuyor. Anakara bölgesinde Merkez Bankası(CBUAE), Menkul Kıymetler ve Emtialar Kurumu(SCA) ile Dubai Sanal Varlıklar Düzenleme Kurumu(VARA) öne çıkan düzenleyiciler arasında yer alıyor. Merkez Bankası, Birleşik Arap Emirlikleri dirhemi(AED) temelli stablecoin'leri ve kripto ödeme hizmetlerini denetliyor. SCA, borsa işlemleri ve token ihracını, VARA ise DIFC dışındaki Dubai’de faaliyet gösteren tüm sanal varlık şirketlerini denetliyor.

Finansal serbest bölgelerde ise ADGM’ye bağlı Finansal Hizmetler Düzenleme Kurumu(FSRA) ile DIFC’ye bağlı Dubai Finansal Hizmetler Kurumu(DFSA) kendi hukuki çerçevelerine dayanarak dijital varlıkları düzenliyor. FSRA, 2018’de küresel çapta kabul görecek bir düzenleyici yol haritası ortaya koymuşken, DFSA daha temkinli ve kademeli bir ilerleme sunan kuruluş olarak biliniyor.

Bu yapı, girişimciler için *hem fırsat hem de risk* anlamına geliyor. Yanlış düzenleyici kurumu seçmek ya da kapsamını doğru anlamamak, lisans alma sürecinde başarısızlığa yol açabilir. Bu nedenle iş modeline en uygun kurumu net şekilde analiz ederek belirlemek büyük önem taşıyor.

Örneğin bir kripto para borsası kurmak istiyorsanız, VARA, SCA veya ADGM alternatifleri değerlendirilebilir. Ancak her bir kurumun gereksinim ve talepleri oldukça farklı olduğundan, detaylı bir hazırlık süreci gerekiyor. AED’ye sabitlenmiş bir stablecoin çıkarmayı planlıyorsanız, Merkez Bankası’nın sıkı denetiminden geçmek zorundasınız. Fiziksel varlıklara dayalı tokenlar üzerine bir platform kuracaksanız, VARA’nın yeni kurallarını anlayıp uygulamak mecburi.

Eğer bir fon kurarak kripto projelerine yatırım yapmayı hedefliyorsanız, ADGM bünyesindeki FSRA uygun düzenleyici kurum olabilir. Ancak buradaki dijital varlık düzenlemeleri hem oldukça kapsamlı hem de yüksek seviyede uyum gerektiriyor. Ödeme uygulamaları tarafında ilerlenmek isteniyorsa yine Merkez Bankası’nın denetiminde hareket etmek zorunlu; kullanıcı fonlarını yönetecek hizmetler için ‘hafif dokunuşlu’ yaklaşım beklentisi burada mümkün değil.

Tüm hizmetleri bir anda sunmaya çalışmak ciddi bir risk. Düzenleme konusunda deneyimli olmayan girişimciler, her şeyi aynı anda hazırlamaya çalışırken süreç sonunda başarısız olabiliyor. Bu nedenle tek bir lisansla işe başlamak, başarı örnekleri ve kullanıcı kitlesi oluşturduktan sonra adım adım genişlemek en sağlıklı yol.

Sonuç olarak, UAE’de başarıya ulaşmak için işin en başında düzenlemeler bütününü stratejik planlamanın merkezine koymak şart. Her kurumun yetki alanı, beklentileri ve pazara uygun düzenleyici yaklaşımı ayrıntılı biçimde analiz edilmeli. Ayrıca yerel mevzuatı bilen uzmanların desteğine başvurmak da başarı şansını ciddi şekilde artırır.

Trump’ın sıkça dile getirdiği ‘düzenleme serbestîsi’ yaklaşımı UAE’de karşılık bulmuyor. Burada düzenlemeler bir engel değil, *hız ve netlik* sağlamak üzere oluşturulmuş birer yapı taşı. Başından itibaren düzenleyici kurumlarla *uzun vadeli bir ortaklık* ilişkisi kuranlar, UAE’nin güçlü ekosisteminde lider konuma yükseliyor.