Kripto zenginleri için altın vize dönemi sona mı eriyor?

Dünyanın birçok ülkesi, son dönemde zengin yatırımcıları ve özellikle *kripto para sektörü* temsilcilerini hedef alan **altın vize (Golden Visa)** programlarını yeniden gözden geçiriyor. Gayrimenkul ya da yatırım fonlarına belirli bir tutarın üzerinde sermaye koyan yabancıların, oturum ya da vatandaşlık hakkı elde edebildiği bu sistem, uzun süredir ekonomik büyümeyi teşvik eden bir araç olarak kullanılıyordu. Ancak **toplumsal tepkiler ve sistemin kötüye kullanılma ihtimali** nedeniyle birçok ülke bu programları ya azaltıyor ya da tamamen sonlandırıyor.

Avrupa Birliği(EU), 5’inde Malta’nın altın pasaport programının Avrupa vatandaşlığını ticari bir ürün haline getirdiğine hükmederek uygulamayı yasa dışı ilan etti. Bundan önce Kıbrıs 2021’de, Bulgaristan ise 2022’de altın vize uygulamalarını resmen kaldırmıştı. Son olarak İspanya, konut piyasasındaki fiyat artışı ve yerel halkın barınma hakkını korumak adına altın vize programını sona erdirdi. **Portekiz ise programa ait kriterleri giderek sıkılaştırıyor.** Portekiz merkezli altın vize danışmanlık şirketi Bitizenship’in kurucu ortağı Alessandro Palombo, “Devlet, yabancı yatırımlar aracılığıyla ekonomiyi büyütebilirken; yatırımcı da **hareket özgürlüğü ve vatandaşlık kazanımı** gibi faydalar sağlıyordu” dedi.

Amerika Birleşik Devletleri de zengin yatırımcıları çekme konusunda teşvik edici adımlar atıyor. Başkan Trump, yeni tanıttığı **‘Trump Gold Card’** adlı göçmenlik programıyla bu kişileri ülkeye çekmeyi hedefliyor. Trump’a göre bu sistem sayesinde “büyük harcamalar, istihdam artışı ve vergi gelirlerinde yükseliş” sağlanabilecek. *Yorum: Bu model, kaynakları sınırlı küçük ülkeler için cazip hale gelebilir.*

Ancak altın vize sisteminin, *yolsuzluk ve kara para aklama gibi yasa dışı faaliyetler için kullanılabileceği* yönündeki eleştiriler sürüyor. Örneğin Bulgaristan’da bazı Avrupa Parlamentosu üyeleri, yabancı sermayenin bu yolu suistimal ettiğini ve bunun yolsuzluğu körüklediğini dile getirdi. Araştırmalar, bu vize sisteminden en fazla yararlanan kişilerin Çin, Rusya ve Orta Doğu kökenli olduğunu gösteriyor. Bir başka eleştiri noktası da, yoğun sermaye girişinin uzun vadede **yerel ekonomilere yük oluşturabileceği** yönünde.

Tüm bu gelişmelere rağmen, **kripto para yatırımcıları için altın vize hâlâ cazip bir araç olmayı sürdürüyor.** Çünkü vergi ve regülasyon açısından avantaj sağlayan ülkelerde vatandaşlık ya da oturum hakkına sahip olmak, yüksek derecede kişisel haklara erişim sağlarken düşük düzeyde ikamet şartı gerektiriyor. Hatta bazı ülkeler, altın vize yatırımlarına doğrudan kripto para kullanımını da entegre ediyor. Portekiz’de sunulan ‘Bitcoin Eco Golden Visa’ programı, **Bitcoin(BTC)** ve yerel kripto şirketlerine yatırım yapan kişilere vize alma hakkı tanıyor.

**El Salvador, 2023’te Bitcoin veya Tether(USDT) ile 1 milyon dolar (yaklaşık 13,9 milyon TL) yatırım yapan yabancılara vatandaşlık verilmesini öngören bir yasayı yürürlüğe koydu.** İtalya ise Bitizenship aracılığıyla, yerel bir Bitcoin girişimine 250.000 euro (yaklaşık 3,7 milyon TL) yatırım yapanlara oturum izni sağlayacak bir altın vize yolu üzerinde çalışıyor.

Bu gelişmelerin gölgesinde, Birleşik Arap Emirlikleri(UAE) tarafından duyurulan ve **TON Vakfı'nın aceleci açıklamasıyla gündeme gelen altın vize açıklaması**, kamuoyunda olumsuz yankı buldu. Bu durum, vize sistemlerinin tasarımında daha dikkatli olunması gerektiğini bir kez daha ortaya koydu. **Devletlerin güvenlik ve kara para risklerine karşı daha hassaslaştığı bu dönemde**, kripto kullanıcılarına avantaj sağlayan altın vizelerin geleceği bir dönüm noktasında bulunuyor.