Ethereum(ETH) ağında MEV gelirleri tekelleşme riskiyle karşı karşıya

Ethereum(ETH) ağında yapılan işlemlerin sıralamasının değiştirilmesi yoluyla elde edilen *maksimum çıkarılabilir değer* (MEV - Maximal Extractable Value) artık daha az sayıda katılımcının kontrolüne geçmeye başladı. Yakın zamanda yayımlanan bir araştırmaya göre, işlem sıralaması ve blok yapma yetkisini elinde tutan bazı aktörler, MEV kaynaklı gelirleri tekelleştirme eğiliminde.

Araştırmada, MEV gelirinden faydalanmaya çalışan ve 'searcher' olarak adlandırılan aktörlerin giderek daha fazla büyük ölçekli MEV yapıcılarıyla 'tek taraflı anlaşmalara' yöneldiği veya bu yapıcıların bünyesine katıldığı belirtildi. Ethereum üzerinde blokları oluşturan bu MEV yapıcıları, işlemleri düzenleme yetkileri sayesinde searcher’lara avantajlı pozisyonlar kazandırabiliyor. Bu da sistemin *dağıtık yapısını* zedeleme riskini beraberinde getiriyor.

MEV, blok zinciri doğrulayıcıları ya da ağın diğer katılımcılarının, bir blok doğrulanmadan önce işlemlerin sırasını değiştirerek veya arbitraj gibi yöntemlerle kar elde etmesi anlamına geliyor. Ethereum ağında bu durum genellikle *front-running*, *sandwich saldırısı* gibi stratejilerle öne çıkıyor ve fiyat farklarından maksimum kazanç sağlanıyor.

Araştırma, ‘CEX-DEX Çıkarım Değeri ve Searcher Karlılığı: MEV Karanlık Ormanının Karanlık Yüzü’ başlığıyla yayımlandı. Çalışmanın odak noktası ise merkezi borsalar (CEX) ve merkeziyetsiz borsalar (DEX) arasındaki fiyat farklarından yararlanan arbitraj stratejileri oldu. Searcher’lar, daha hızlı işlem önceliği elde ederek büyük hacimli işlemlerde avantaj kazanıyor ve bireysel kullanıcıların işlemlerini çevreleyerek gelir sağlıyor.

Bu yapı altında, sıradan kullanıcıların adil işlem hakkı sekteye uğrayabiliyor. Uzmanlara göre bu durum, Ethereum ekosisteminin *şeffaflık* ve *dağıtıklık* gibi temel değerlerini aşındırarak daha derin sistemsel sorunlara yol açabilir. MEV konusu teknik bir detaydan çok daha fazlasını temsil ediyor; bu yapının gelecekteki yönetişimi ve sürdürülebilirliği açısından önemli bir sınav anlamına geliyor.