İran’da banka krizi büyüyor: Ayandeh Bankası iflas etti, 42 milyon varlık Melli’ye devredildi

İran’ın en büyük özel bankalarından biri olan Ayandeh Bankası’nın iflasını ilan etmesiyle birlikte, 42 milyondan fazla müşterinin varlıkları devlet bankası Melli Bankası’na devredildi. Yetkililerin tüm kurtarma çabalarına rağmen gerçekleşen bu gelişme, ülke genelinde finansal sisteme ilişkin ciddi endişelere yol açtı.

İran International’ın 13’ünde (yerel saatle) aktardığına göre, Ayandeh Bankası toplam 5,1 milyar dolar (yaklaşık 7 trilyon 89 milyar won) düzeyindeki zarar ve 3 milyar doları aşan borç yükünü karşılayamayarak resmen iflas etti. Yıllardır ülkedeki 270 şubesiyle bireysel ve kurumsal müşterilere hizmet veren banka, ağırlaşan mali kayıplar ve batık krediler nedeniyle faaliyetlerini sürdüremez hale geldi.

İran Merkez Bankası, finansmanı sağlamak için son ana kadar çaba gösterdi. Ancak ciddi döviz rezervi açığı ve üzerindeki mali baskılar nedeniyle gerekli tutarı bulamayınca banka kapatılmak zorunda kaldı. İç kaynaklara göre, merkez bankasının mevcut ekonomik koşullar altında büyük çaplı müdahale yapma gücü kalmamıştı.

İflasın etkisiyle 42 milyonu aşkın müşteri finansal olarak doğrudan etkilendi. Bu kişilerin mevduatları ve diğer varlıkları artık İran devletine ait Melli Bankası tarafından kontrol edilecek. Fakat uzmanlar, bu büyüklükteki varlık transferinin Melli Bankası’nın mali yapısı üzerinde de ciddi baskı oluşturabileceği konusunda uyarılarda bulunuyor.

Ayandeh Bankası’nın çöküşü, İran ekonomisinin yapısal sorunlarını açıkça gözler önüne serdi. Yıllardır süren uluslararası yaptırımlar, eksik finansal düzenlemeler ve şeffaflıktan uzak kredi uygulamalarının birleşimi, sistemdeki güvenin hızla erimesine yol açtı. Bir İranlı ekonomi uzmanı durumu “İran’da finans sektörü bu şekilde reformasız bırakılırsa, yeni bankaların batması an meselesi” sözleriyle değerlendirdi.

Bu gelişmeler ışığında, ülkede alternatif finans çözümlerine olan ilgi de hızla artıyor. Özellikle son dönemde kripto paralar gibi seçeneklere yöneliş dikkat çekiyor. Artan regülasyonlara rağmen, kara borsadaki dijital varlık hacminin de büyümekte olduğu bildiriliyor. Bankacılık sistemine güven duyamayan bazı vatandaşlar, Bitcoin(BTC) ve Ethereum(ETH) gibi kripto paralara yatırım yaparak varlıklarını koruma çabasına girmiş durumda. Bu eğilimin, İran’daki dijital varlık ekosisteminde bir dönüm noktası yaratabileceği düşünülüyor.