Ethereum(ETH), Fusaka yükseltmesiyle 3 Aralık’ta dev sıçramaya hazırlanıyor

Ethereum(ETH), ‘Fusaka’ Testnet’ini Başarıyla Tamamlarken 3 Aralık’taki Dev Yükseltmeye Hazır

Ethereum(ETH), yıl sonunda gerçekleştirilecek büyük çaplı ağ yükseltmesi ‘Fusaka’ öncesinde son test aşamasını başarıyla geçerek önemli bir dönüm noktasını geride bıraktı. 29 Ekim’de tamamlanan ‘Hoodi’ adlı son test ağı sonrası, geliştirici ekip 3 Aralık’ta ağ yükseltmesini ana ağa (mainnet) uygulama kararı aldı.

Bu yükseltmeyle Ethereum’un ‘ölçeklenebilirlik’, ‘güvenlik’ ve ‘maliyet verimliliği’ alanlarında ciddi iyileştirmeler sunması hedefleniyor. Daha önce Sepolia ve Holesky ağlarında yapılan testlerin ardından son aşama olan Hoodi test ağı da başarıyla kapatıldı. Ethereum Vakfı, yükseltmenin testin tamamlanmasından sonra en az 30 gün beklenerek uygulanacağını daha önce duyurmuştu; 3 Aralık tarihi bu plana uygun şekilde belirlendi.

Fusaka yükseltmesi, 10’dan fazla Ethereum Geliştirme Teklifi’ni (EIP) içeriyor. Bunlar arasında en dikkat çeken güncelleme ise ‘EIP-7594’. Bu EIP, ‘PeerDAS (Peer Data Availability Sampling)’ adlı yeni yapıyı devreye alıyor. Bu teknoloji, doğrulayıcıların tüm veriyi değil yalnızca rastgele veri örneklerini denetlemesini sağlıyor. Böylece ‘ağ bant genişliği kullanımı’ ve ‘çalışma maliyeti’ kayda değer ölçüde düşürülebilecek. Aynı zamanda L2 çözümlerin çalışmasını da kolaylaştıracağı düşünülüyor.

Bunun dışında işlem ücretlerini azaltmayı amaçlayan EIP-7825 ve EIP-7935 ile performans ve ‘sıfır bilgi ispatları’ (zero-knowledge proofs) gibi yeni nesil güvenlik teknolojilerini destekleyen EIP-7939 ve EIP-7951 de yükseltme paketine dahil. Tüm bu yenilikler, Ethereum’un uzun vadeli planlarının bir parçası olan ‘paralel işlemeye uygun altyapı’ hazırlıkları kapsamında değerlendiriliyor.

Hoodi testnet’inin ardından tüm Ethereum istemci takımları başarıyla entegrasyon gerçekleştirdiklerini duyurdu. Nethermind ekibi, ağın “sorunsuz şekilde çalıştığını” ve bunun “ekosistem çapında bir işbirliği başarısı” olduğunu vurguladı. ConsenSys ise yükseltmenin gelecekteki ‘paralel işlem’ standartlarına geçişte önemli rol oynayacağını ifade etti.

Fusaka yükseltmesi yalnızca bir defalık bir güncelleme olmayacak. Ana ağ uygulamasının ardından, 17 Aralık’ta ‘veri işleme kapasitesinin artırılması’ planlanıyor. 7 Ocak'ta ise ikinci bir hard fork uygulamaya alınacak.

‘yorum’: Bu yükseltme, Ethereum ağı için sadece teknik bir yenilik değil, aynı zamanda ‘rollup’ merkezli ölçeklenme vizyonunun hız kazanması açısından da ‘dönüm noktası’ niteliğinde. PeerDAS gibi çözümler sayesinde veri erişilebilirliği temelli ‘rollup’ projelerinin (MOAR Rollups!) önümüzdeki dönemde hızla yaygınlaşması mümkün.

Öte yandan geliştirici ekipler şimdiden sonraki büyük güncelleme için hazırlıklarını sürdürüyor. ‘Glamsterdam’ kod adıyla duyurulan bu yükseltme; blok üretim süresini kısaltmayı ve ölçeklenebilirliği daha da artırmayı hedefliyor. Bu adım, Ethereum’un uzun vadeli gelişim yol haritasında yer alan ‘Surge’ aşamasının bir parçası.

Tüm bu teknik ilerlemelere rağmen, piyasanın tepkisi şimdilik sınırlı kaldı. Yükseltme haberine rağmen Ethereum(ETH), 24 saat içerisinde yaklaşık %3 değer kaybederek 4.000 doların altında işlem görmeye devam ediyor.