Sui(SUI) 2025'in 3. çeyreğinde DeFi ve NFT'de rekor büyüme kaydetti

2025’in 3. çeyreğinde Sui(SUI), merkeziyetsiz finans (DeFi), NFT ve oyun sektörlerinde kayda değer bir büyüme göstererek ekosistemini genişletti. Messari Research’e göre, Sui bu dönemde günlük ortalama merkeziyetsiz borsa (DEX) işlem hacmini %24 artırarak 456 milyon dolara çıkardı ve bu alanda tarihi zirveyi gördü. DeFi toplam kilitli varlık (TVL) miktarı da %19,9 artışla 2,11 milyar dolara ulaştı. SUI cinsinden TVL’de ise %2,2’lik bir yükseliş gerçekleşti. Aynı dönemde SUI’nin dolaşımdaki piyasa değeri %23,3 artışla 11,63 milyar dolara yükselerek, %20,7 büyüyen genel kripto para piyasasının da üzerinde performans gösterdi.

Teknolojik üstünlüğü ve güçlü altyapısıyla dikkat çeken Sui, kurumsal yatırımcılar ve geliştiricilerin ilgisini çekmeye başladı. 3. çeyrek itibarıyla GreyScale, Sui’nin temel altyapı projeleri Walrus ve DeepBook odaklı iki yatırım ürünü piyasaya sürdü. Nasdaq’ta işlem gören Mill City Ventures ise 450 milyon dolarlık yeni bir SUI tabanlı finansal stratejiyle ‘SUIG’ adını aldı. Fireblocks, Sygnum Bank ve AMINA Bank gibi kurumsal oyuncularla yapılan entegrasyonlarla birlikte, KOBİ’lere yönelik çözümler güçlendirildi.

Sui’nin dikkat çeken teknik özellikleri arasında nesne tabanlı veri modeli, paralel işlem altyapısı ve Sam Blackshear tarafından geliştirilen Move programlama diliyle elde edilen hızlı blok üretimi ve düşük gecikmeli işlem kapasitesi bulunuyor. Ek olarak, zkLogin teknolojisinin entegrasyonu sayesinde ana ağda FIDO2 tabanlı ‘şifresiz’ kimlik doğrulama mümkün hale geldi. Bu gelişmeler sayesinde Sui, Web2 ile esnek şekilde entegre olabilirken, SuiPlay0X1 gibi donanım tabanlı hizmetlerle ekosistemini genişletmeye başladı.

DEX ve DeFi alanında ise Cetus ve Momentum gibi projeler sırasıyla günlük ortalama 170,7 milyon dolar ve 91,2 milyon dolarlık işlem hacmiyle öne çıktı. Ayrıca DeepBook Margin’in kullanıma sunulmasıyla kaldıraçlı işlemler Sui ağına eklendi. GNFI’nin standart olarak DeepBook’u benimsemesiyle birlikte, bu platform Sui tabanlı likidite ekosisteminin merkez unsurlarından biri haline geldi. Messari Research, bu gelişmelerin Sui’nin merkeziyetsiz altyapıya dayalı büyüme stratejisini daha da çeşitlendirdiğini belirtti.

NFT alanında da Sui önemli bir ivme yakaladı. Toplam NFT işlem hacmi 13,5 milyon SUI’yi aşarken, Clutchy, BlueMove ve TradePort gibi pazaryerleri öne çıktı. Team Liquid ve ATP Tour gibi büyük markalarla yapılan ortaklıklarla tüketiciye dokunan dijital koleksiyon platformları geliştirildi. Oyun tarafında ise Samurai Shodown R ve Super-B gibi oyunlar, zkLogin ve sponsorlu işlemler sayesinde kullanıcı deneyimini geliştirmeyi başardı.

Bitcoin(BTC) varlıklarının merkeziyetsiz kullanımına yönelik adımda ise tBTC’nin Sui ekosistemine dahil edilmesi büyük önem taşıyor. Bu varlık, Bluefin, Bucket ve AlphaLend gibi SUI tabanlı DeFi protokollerinde kullanılarak BTC’nin merkeziyetsiz finansal çözümlerle entegrasyonunu hızlandırdı. Ek olarak, T-Order ile yapılan ortaklık sayesinde KRW üzerinden ödeme altyapısının kurulmasıyla Sui’nin Güney Kore pazarındaki varlığı da güçleniyor.

Altyapı tarafında Sui; gRPC API, passkey kimlik doğrulaması, GraphQL RPC, veri indeksleyicileri, Dune entegrasyonu ve LayerZero bağlantısı gibi araçlarla servis esnekliğini ve geliştirici kontrolünü artırdı. Walrus da Quilt isimli yerel toplu veri depolama çözümünü sunarak yüksek hacimli veri ortamlarını destekliyor. Messari Research, bu gelişmeleri Sui’nin tam kapsamlı veri mimarisi için ciddi bir adım olarak tanımladı.

Bununla birlikte bazı göstergeler büyüme hızında yavaşlamaya işaret etti. Önceki çeyreğe kıyasla günlük ortalama işlem sayısı %4,7, günlük aktif cüzdan sayısı ise %9,5 geriledi. Toplam gaz ücretleri 3,8 milyon dolara çekilirken, SUI cinsinden işlem ücretleri %22,3 düşüş gösterdi. Bu duruma ‘kullanım normalleşmesi’ ve ‘verimlilik artışı’ neden olarak gösterilse de, kısa vadede kullanıcı artışında duraklama yorumu yapılabilir.

Çeyrek boyunca Sui hem kurumsal hem bireysel hem de geliştirici ekosisteminde bütünsel bir büyüme gösterdi. GreyScale ve SUIG gibi kurumsal yatırımlar, Walrus, Mysten, DeepBook gibi altyapı projeleri ve SuiLend ile Momentum öncülüğündeki DeFi girişimleri sayesinde Sui, gerçek dünya kullanım senaryoları ve yapay zeka tabanlı entegrasyonlarla daha geniş bir ekosisteme doğru ilerliyor. Ayrıca, DeFi dışı uygulamalardaki proje çeşitliliği ve Sui Stack Messenger SDK gibi geliştirici araçları da platformun dostça geliştirici ortamını vurguluyor.

İleriye dönük olarak Sui, güvenlik alanında yeni adımlar atmayı planlarken, teknik yığını güçlendirerek kalıcı kullanıcı güveni kazanmayı amaçlıyor. Öne çıkan yerel mimarisiyle uyumlu olan yeni nesil yapay zekâ destekli ödeme standardı AP2’nin uygulanmasıyla, gelecek Web3 ekonomisinde merkeziyetsiz ödeme ağlarının başlıca oyuncularından biri haline gelmesi bekleniyor.