Arthur Hayes: Mükidarsız Vadeli İşlemler Geleneksel Piyasaları Yutacak

Arthur Hayes: “Kripto Tarzı Muazzam Değişim, Geleneksel Piyasayı Yutacak”

BitMEX’in kurucu ortaklarından Arthur Hayes, son dönemde yayımladığı dikkat çekici yazısında kripto para piyasalarında yaygın olarak kullanılan ‘muhtemelen devrimsel’ özellikteki ürünlerin geleneksel finans sistemini tehdit ettiğini savundu. Özellikle *mükidarsız vadeli işlemler* olarak bilinen yapının hisse senedi piyasasının geleceğinde kilit rol oynayacağını belirten Hayes, fiyat keşfi noktasında da merkeziyetsiz sistemlerin öne çıkmaya başladığını ifade etti.

Hayes’e göre kripto kökenli *mükidarsız vadeli işlemler,* klasik vadeli işlemlere kıyasla çok daha avantajlı. Çünkü belirli bir vadesi bulunmayan bu yapılar, 7 gün 24 saat işlem imkânı, yüksek kaldıraç opsiyonu ve gelişmiş likidite sağlayarak, yatırımcıların taleplerine daha uygun bir yapı sunuyor. Ayrıca bu ürünlerde kullanılan ‘sosyalleştirilmiş zarar’ modeli ile sigorta fonu birleşimi, bireysel yatırımcılara hem yüksek kaldıraçtan yararlanma hem de karmaşık tasfiye riskini sınırlama fırsatı sunuyor.

Bu dönüşümün bir örneği olarak, permissionless (izin gerektirmeyen) protokol Hyperliquid’in sunduğu ‘HIP-3’ modeline dikkat çekti. Bu protokol, Nasdaq-100 endeksini baz alarak belirli şirketlere ait *mükidarsız vadeli işlem* sözleşmeleri piyasaya sundu ve sadece bir günde 100 milyon dolarlık hacme ulaşmayı başardı. Hayes, böyle örneklerin, geleneksel finansal yapıların zorlama bir şekilde değil, doğal olarak yerini kaybettiği bir dönüşüm sürcini hızlandırdığını savundu.

Bu gelişmeler karşısında geleneksel oyuncular da sessiz kalmadı. Chicago Ticaret Opsiyon Borsası(CBOE) ve Singapur Menkul Kıymetler Borsası(SGX), 2025 yılı sonuna kadar kendi *mükidarsız vadeli işlem* ürünlerini piyasaya sürmeyi hedefliyor. Hayes ise bu süreci “ya uyum sağla ya da yok ol” (adapt or die) anlayışıyla tanımlıyor. Kâr marjları ve işlem hacmi düşen geleneksel kurumların zamanla kaldıraç sınırlamaları, işlem saatleri kısıtlamaları ve katı regülasyonlar nedeniyle merkeziyetsiz platformlara karşı rekabet gücünü kaybedeceği uyarısında bulundu.

Hayes, bu değişimin özellikle ABD’nin düzenleyici yaklaşımındaki değişikliklerden beslendiğine dikkat çekti. FTX’in çöküşü sonrası yaşanan çalkantılı sürecin ardından, 2025 yılı itibarıyla Başkan Trump yönetiminin kripto dostu tutumları sayesinde piyasanın yeniden şekillendiğini ifade etti. Singapur gibi bazı ülkelerin de bu yaklaşımı benimsediğini söyleyen yatırımcı, bu sayede *yeni nesil türev ürün deneyimlerinin* önünün açıldığını belirtti.

Hayes’e göre yakın gelecekte S&P500 ve Nasdaq-100 gibi büyük piyasa endekslerini baz alan en yüksek hacimli türev ürünler artık CME değil, kripto merkezli platformlarda işlem görecek. Çünkü klasik takas odaklı sistemler hala düşük teminat, sınırlı kaldıraç ve kısıtlı işlem süresi gibi sınırlamalarla boğuşurken, *mükidarsız vadeli işlemler* 24 saat açık oluşları, düşük teminat gereksinimleri ve verimlilikleriyle doğal bir üstünlük kuruyor.

Öte yandan, on-chain verilere göre Hayes’in yakın geçmişte piyasalarda yaşanan geri çekilmelerde Ethereum(ETH), Ethena(ENA), EtherFi(ETHFI), LidoDAO(LDO), Aave(AAVE) ve Uniswap(UNI) pozisyonlarını kapattığı görüldü. Ancak Hayes’in, *Zcash(ZEC)* pozisyonunu korumaya devam ettiği ve bu varlık için yükseliş beklentisi taşıdığı bildiriliyor.

🔎 Piyasa Yorumu

Kripto kaynaklı *mükidarsız vadeli işlemler*, CME gibi oyuncuların hakimiyet alanına ciddi şekilde nüfuz ediyor. Bu yalnızca alternatif bir ürün yeniliği değil, aynı zamanda finansal altyapının bütünsel bir dönüşümünün işaretçisi olabilir.

💡 Strateji Notları

- Geleneksel vadeli işlem yatırımcıları, kripto platformlarındaki *mükidarsız vadeli işlem* ürün gelişmelerini yakından takip etmeli.

- Kripto dostu regülasyonlar yayıldıkça bu ürünlerin uluslararası ölçekte yaygınlığı daha da artabilir.

📘 Terim Tanımı

‘Mükidarsız Vadeli İşlemler (Perpetual Futures)’: Sabit bir vade tarihine sahip olmayan, genellikle varlığın spot fiyatına sabitlenen vadeli işlem türüdür. Kripto türev piyasalarında yaygın olarak kullanılır.