Do Kwon’a ABD'den sonra Güney Kore’de de 30 yılı aşkın hapis tehdidi

Terraform Labs’ın kurucu ortağı Do Kwon, ABD’de 15 yıl hapis cezasına çarptırılmasının ardından şimdi de Güney Kore’de ayrı bir dava ve 30 yılı aşabilecek bir ceza tehdidiyle karşı karşıya. Tüm dünyada on binlerce yatırımcıyı mağdur eden Terra-Luna çöküşü, nihayet hem ABD hem de Güney Kore yargısıyla yüzleşiyor. Bu dava, kripto para suçları açısından uluslararası arenada caydırıcı bir örnek teşkil edebilir.

Geçtiğimiz hafta ABD federal mahkemesi, Do Kwon’a 15 yıl hapis cezası verdi. 2023 yılının Mart ayında Karadağ’da sahte pasaportla yakalanan Kwon, yaklaşık 21 ay cezaevinde kaldıktan sonra 2024'ün sonlarında ABD’ye iade edilmişti. Hakkındaki suçlamalar, 2018-2022 yılları arasında Terraform Labs'ın geliştirdiği sabit kripto para TerraUSD(UST) ve buna bağlı kripto varlık Luna(LUNA) üzerinden yatırımcıları dolandırmakla ilgiliydi. Savcılık, karşı karşıya olduğu dolandırıcılık suçlarının toplamının 130 yıla kadar hapis gerektirdiğini belirterek 12 yıl talep ederken; savunma 5 yıl istemişti. Ancak Yargıç Paul Engelmayer, “Federal hukuk tarihinde bu denli büyük zarar veren dolandırıcılık sayılıdır,” diyerek verilen 15 yılın ‘asgari’ seviyede olduğunu vurguladı.

Şimdi gözler, Do Kwon’un ABD’de alacağı cezanın yarısını çektikten sonra Güney Kore’ye iade edilip edilmeyeceğine çevrilmiş durumda. Güney Koreli savcılar, halihazırda onu sermaye piyasası suçu kapsamında yakalama emriyle arıyor. Kwon'un aslında iade sürecinde Güney Kore’ye gönderilmeyi talep ettiği ancak ABD makamlarının öncelik hakkı nedeniyle bu mümkün olmadığı belirtiliyor. ABD'deki yetkililer ise Kwon’un cezasının yarısını tamamlamasının ardından uluslararası mahkum transfer programı kapsamında Güney Kore’ye iadesine açık olduklarını bildiriyor.

Güney Kore'de savcılık, iade gerçekleşirse Do Kwon’a bağımsız ve ayrı bir yargılama yapılabileceğini belirtiyor. Çünkü suç unsuru benzer olsa da uygulanan yasalar ve mağdurlar farklı. Güney Kore’de yaklaşık 200 bin yatırımcının Terra ve Luna değer kaybı nedeniyle toplamda 3.000 milyar won (yaklaşık 2 milyar 460 milyon dolar) zarar ettiği tahmin ediliyor. Üstelik son 3 yıldır aynı davada yargılanan 10 civarındaki suç ortağı, çoktan Güney Kore’de mahkeme karşısına çıktı ve yargı süreci devam ediyor.

Konuyla ilgili bir başsavcı, “Do Kwon’un Güney Kore’de yargılanması, yerli yatırımcıların hem maddi hem de manevi açıdan en anlamlı telafisi olur,” diyerek güçlü bir cezai süreç mesajı verdi. Güney Kore sermaye piyasası yasalarına göre verilebilecek azami cezanın 30 yılı da aşabileceği belirtiliyor; bu da ABD cezasından daha ağır bir yaptırım anlamına geliyor.

Do Kwon’un geçmişte “1 dolar sabitliği” vaadini temel alan TerraUSD’nin, algoritmik yapı sayesinde yeniden toparlandığını iddia etse de; ABD savcılığı bu anlatıya itibar etmedi. Dava dosyalarına göre Terraform Labs, aslında yatırım şirketi Jump Trading ile iş birliği yaparak TerraUSD'nin fiyatını gizlice destekledi. Bu müdahalenin yatırımcılardan saklandığı ve böylece piyasaya ‘yanlış güven’ verildiği ortaya çıktı. Bu manipülasyonların zincirleme etkisi olarak 2022'de kripto piyasasında büyük bir çöküş yaşandı. ABD soruşturması, Terra çöküşünün FTX iflasında bile dolaylı etkisi olduğunu iddia ediyor.

Do Kwon; elektronik dolandırıcılık, menkul kıymet dolandırıcılığı ve kara para aklama dahil 9 ayrı suçtan suçlu bulundu. Ayrıca, toplamda 19 milyon dolar (yaklaşık 278 milyar won) değerindeki yasa dışı kazancın iadesine de hükmedildi.

Do Kwon davası, sadece bir kripto paranın çöküşü olarak değil; kripto varlık piyasasında güvenin ne kadar kırılgan olduğunu gösteren bir vaka olarak öne çıktı. Sabit kripto paraların bile yeterince şeffaflık ve uygun yapı olmadan nasıl yatırımcıları mağdur edebileceğini gözler önüne serdi. Kripto piyasasının yalnızca teknolojik değil, aynı zamanda ‘yapısal’ anlamda da güvenilir ve sorumlu olması gerektiğini vurgulayan bu dava; benzer mekanizmalara sahip projelere karşı regülasyon risklerini artırabilir.

Özellikle Do Kwon’un suçunu kabul etmesine rağmen 15 yıl gibi ciddi bir ceza alması, küresel yargı sistemlerinin kripto para dolandırıcılıklarına karşı ne kadar ‘sert’ bir politika benimsediğini ortaya koydu. Hukuk çevrelerinden bazı isimler, bu cezayı “neredeyse müebbet hapisle denk” yorumuyla değerlendirerek, olayın büyüklüğü karşısında verilen cezanın bile hafif kalabileceğini savunuyor.