CZ'den piyasada devrim yaratacak DEX önerisi: Karanlık havuzla gizli işlemler

Binance’in kurucu ortaklarından Zhao Changpeng(CZ), piyasa manipülasyonlarını önlemeye yardımcı olacak yeni bir tür *merkeziyetsiz borsa(DEX)* modeli önerdi. CZ, daima açık emir defterine sahip olan mevcut DEX sistemlerinin yapısal olarak zayıf olduğunu savunarak, bunun yerine *karanlık havuz (dark pool)* tabanlı bir *süresiz vadeli işlemler (perpetual swap)* DEX’i inşa etmeyi teklif etti.

1 Haziran’da paylaştığı X (eski adıyla Twitter) gönderisinde özellikle *tasfiye riskinin* bulunduğu vadeli DEX’lerde şeffaflık nedeniyle büyük hacimli işlemlerin sağlıklı biçimde gerçekleştirilemediğini belirtti. CZ’ye göre, örneğin 1 milyar dolar (yaklaşık 1 trilyon 370 milyar TL) değerinde bir altcoin almak isteyen bir yatırımcının niyeti, açık emir defteri nedeniyle diğer yatırımcılar tarafından önden öğrenilip *önceden reaksiyon* gösterilmesine neden olabiliyor. Bu da asıl amacı çarpıtarak işlemin ideal fiyatla yapılamamasına yol açabiliyor.

Bu sorun DEX’lere özgü bazı teknik zaafları tetikliyor. *Öncü işlem (frontrunning)* ve *MEV (maksimum çıkarılabilir değer)* botlarının saldırısı gibi durumlar, işlem kayıplarıyla birlikte *slippage* artışı, fiyat kayması ve ekstra masraflara neden olabiliyor. Bu da yatırımcılar için önemli bir dezavantaj oluşturuyor.

CZ’nin bu yönelimi, son dönemde Hyperliquid borsasında yaşanan büyük bir tasfiye olayının ardından geldi. Bitcoin(BTC) fiyatının 105.000 doların altına inmesiyle birlikte 'James Wynn' isimli bir yatırımcının pozisyonu zorunlu olarak kapandı ve ortaya çıkan zarar yaklaşık 100 milyon doları (yaklaşık 1 milyar 370 milyon TL) buldu. Olay sırasında bazı kullanıcıların, Wynn’in pozisyonlarını kasten avladığı (*liquidation hunting*) yönünde ciddi iddialar ortaya atıldı.

CZ, bu tür olayların tekrar etmemesi adına büyük işlemler için.*anonimlik* ve *gizlilik* sağlayan karanlık havuz yapısının hayati olduğunu belirtti. Bu yaklaşımın hem merkeziyetsizliğin korunmasını hem de kullanıcılara daha güvenli ve etkin bir ticaret ortamı sağlanmasını hedeflediği yorumları yapıldı.