Elon Musk’ın xAI şirketine çevre kirliliği nedeniyle dava tehdidi

Elon Musk’ın kurucusu olduğu yapay zekâ şirketi xAI, ABD’nin Tennessee eyaletinde çevre kirliliği nedeniyle dava açılma tehdidiyle karşı karşıya. Şirketin bölgede kurduğu gaz türbini üretim tesisi, federal Temiz Hava Yasası’nı ihlal ettiği gerekçesiyle dikkatleri üzerine çekti.

ABD’nin önde gelen çevre örgütlerinden biri olan Güney Çevre Hukuk Merkezi(SELC), bu ayın başında ulusal insan hakları örgütü NAACP adına bir yasal bildirim mektubu göndererek, xAI’ye 60 gün içinde dava açılabileceğini açıkladı. Söz konusu tesis, Tennessee eyaletinin Memphis kentinde yer alan devasa yapay zekâ veri merkezi ‘Colossus’. Bu merkezde onlarca doğal gazla çalışan yanmalı türbin bulunuyor ve SELC, bu türbinlerden çıkan zararlı hava kirleticilerin izinsiz olarak atmosfere salındığını öne sürüyor.

xAI, kamu şebekesine bağlanmayı beklemek yerine, kendi elektrik ihtiyacını karşılamak amacıyla en az 35 adet yakıtla çalışan türbin ve diğer kirlilik yaratan ekipmanları tesis etti. Ancak bu süreçte, ABD Çevre Koruma Ajansı(EPA) ve eyalet yönetimi tarafından istenen ön inşaat ve işletme izinlerinin alınmadığı belirtiliyor. SELC, bu jeneratörlerin *azot oksit(NOx)* ve *formaldehit* gibi zararlı maddeleri ölçümsüz şekilde havaya saldığını ve bunun *açık bir Temiz Hava Yasası ihlali* olduğunu vurguluyor.

Yorum: Yapay zekâ teknolojilerinin ilerlemesiyle birlikte enerji ihtiyacındaki hızlı artış, teknoloji şirketlerinin çevre standartlarını ikinci plana atmasına neden oluyor. Özellikle çevre düzenlemelerinin Başkan Trump döneminde gevşetilip sonrasında yeniden sıkılaştırıldığı bir süreçte, bu olayın düzenleyici kurumlar için bir sınav haline gelmesi olası.

Musk’ın önderlik ettiği xAI girişimi, yüksek performanslı yapay zekâ modellerinin eğitimi için paralel işlemcili sunuculara odaklanıyor. Bu tür teknolojiler, ciddi düzeyde enerji gereksinimi doğuruyor. Ancak mevcut durumda olduğu gibi *izinsiz* kurulan elektrik üretim tesislerinin çevresel etkisi, yapay zekâ sektörünün genel anlayışına zarar verebilir. Yetkili kurumların xAI şirketine ve Elon Musk’a nasıl karşılık vereceği merakla bekleniyor.