DAT şirketleri 2025 kripto rallisinin lokomotifi olabilir, ancak riskler büyüyor

Kripto araştırma şirketi Kaiko Research, 24’ünde yayımladığı raporunda dijital varlık hazinesine (Digital Asset Treasury – DAT) dayalı şirketlerin, 2025 kripto para piyasası rallisinin *ana itici güçlerinden biri* olduğunu belirtti. Ancak bu şirketlerin aynı zamanda *yükselen yapısal riskleri* de beraberinde getirdiği konusunda uyarıda bulundu. Bitcoin(BTC), Ethereum(ETH) ve çeşitli altcoin’lere yönelik stratejik alımlar fiyatları destekliyor olsa da, bunun ardında vergi avantajı, kaldıraç kullanımı ve net varlık değeri (NAV) üzerindeki prim gibi karmaşık etkenler yer alıyor.

2025 yılıyla birlikte Strategy, BitMine ve Metaplanet gibi önde gelen DAT şirketleri; BTC ve ETH başta olmak üzere kripto paralara agresif yatırımlar yapıyor. En çarpıcı örneklerden biri olan Strategy, sadece 9 ay gibi kısa bir sürede 190.000 BTC satın alarak toplam varlığını 636.505 BTC’ye çıkardı. Bu miktar, 2024 yılı boyunca yapılan Bitcoin alımlarıyla neredeyse başa baş durumda. Kaiko Research'e göre bu agresif büyüme yalnızca piyasa talebine değil, aynı zamanda söz konusu şirketlerin hisse fiyatının NAV’a göre primle işlem görmesine dayanıyor.

Bu şirketlerin hisseleri, sahip oldukları kripto varlıkların net değerinden daha yüksek bir fiyattan işlem görüyor. Bu da firmalara yeni hisse ihraç ederek fon toplama ve bu fonlarla daha fazla BTC veya ETH alma imkânı sunuyor. Böylece kendi kendini besleyen bir yatırım döngüsü oluşuyor. Strategy'nin hisse senedi 2024'ten bu yana 5 kat değerlendi; bu da Bitcoin’in aynı dönemdeki 2,5 katlık yükselişini geride bıraktı. Ancak Kaiko Research’e göre 2025 yılı itibarıyla bu NAV priminde belirgin bir yavaşlama görülüyor.

BitMine ve SharpLink gibi şirketler de yüksek miktarda ETH biriktirerek kripto piyasasındaki yönü etkiliyor. Üstelik bazı yeni DAT firmalarının HYPE, ENA gibi küçük çaplı altcoin’leri de satın alması piyasadaki oynaklığı artırıyor. Bu durum, DAT şirketlerinin sadece uzun vadeli tutma stratejileriyle değil, *spot piyasaların fiyat yapısı ve volatilitesine doğrudan etkileriyle* de dikkatle izlenmesini gerektiriyor.

Yatırımcıların doğrudan kripto para almak, ETF kullanmak yerine DAT şirket hisselerini tercih etmesinin en önemli nedenlerinden biri ise ‘vergi avantajı’. Örneğin Japonya’da Metaplanet hisseleri NISA hesabı üzerinden tutulduğunda herhangi bir sermaye kazancı vergisi ödenmiyor. Ancak doğrudan kripto kazançları %50’ye varan oranlarda vergilendiriliyor. Bu fark, kurumsal ve bireysel yatırımcıların dikkatini çekerek Metaplanet’in Asya-Pasifik bölgesinde hızla büyüyen bir DAT şirketine dönüşmesini sağladı.

Öte yandan bu yapı bazı ciddi riskleri de beraberinde getiriyor. ABD Nasdaq gibi büyük borsalar, iş modeli kripto alımı üzerine kurulu şirketlere yönelik listeleme süreçlerini sıkılaştırıyor. Strategy'nin S&P 500 endeksinden çıkarılması, kripto tabanlı şirketlere yönelik düzenleyici *ihtiyatı* gözler önüne seriyor.

Risk yönetimi açısından bakıldığında BTC geçmiş yıllara kıyasla daha istikrarlı bir varlık haline geldi. 2025 yılında ortalama değer kaybı yalnızca %9 civarında gerçekleşirken, bu oran 2022'de %70’in üzerindeydi. Spot ETF’lerin hayata geçmesinden bu yana BTC, %30’dan fazla düşüş yaşamadı. Ayrıca günlük %95 güvenlik diliminde hesaplanan risk (VaR) değeri de 2022’deki yaklaşık %6 seviyesinden, 2025’te %3’e kadar geriledi. Bu gelişmeler, bazı yatırımcılar açısından DAT şirket hisseleri yerine doğrudan BTC veya ETH alımı ya da ETF yatırımının *daha düşük riskli ve anlaşılabilir* bir seçenek olabileceğini gösteriyor. *yorum*

Özetle, DAT odaklı şirketler kripto para piyasasının hem yönünü hem dinamiklerini derinden etkiliyor. Ancak NAV primi, hisse senedi oynaklığı ve vergi yönetimi gibi karmaşık finansal yapılar, yatırımcılara hem fırsat hem de risk sunuyor. Uzun vadede bu şirketlerin etkisi, düzenlemelerle birlikte *dengeye oturtulabilir*. Kaiko Research, DAT şirketlerine yönelik yatırım kararlarında bu yapısal mekanizmanın mutlaka anlaşılması gerektiğinin altını çiziyor.