Ethereum(ETH), Aralık'taki Fusaka güncellemesiyle veri sorunlarını çözmeye hazırlanıyor

Ethereum(ETH) kurucu ortağı Vitalik Buterin, yaklaşan 'Fusaka' adlı hard fork ile birlikte ağın *ölçeklenebilirlik* sorunlarının önemli ölçüde iyileştirileceğini açıkladı. Bu yükseltme, *blokzincir verilerinin tamamını indirmeye gerek kalmadan* bir düğümün veri kullanılabilirliğini doğrulayabilmesini sağlayacak olmasıyla dikkat çekiyor.

Fusaka güncellemesinin Aralık ayında uygulanması planlanıyor. Yükseltmenin merkezinde ise PeerDAS olarak adlandırılan *Peer Data Availability Sampling* özelliği yer alıyor. Bu sistem, Ethereum’un uzun zamandır üzerinde durulan *veri kullanılabilirliği* sorununu çözmeyi amaçlıyor. Buterin, 2’sinde X (eski adıyla Twitter) üzerinden yaptığı paylaşımda, PeerDAS'ın “hiçbir düğümün tüm veriyi indirmesi gerekmeden çalışan alışılmadık bir blokzincir yapısını gerçek zamanlı olarak hayata geçirme çabası” olduğunu belirtti. Ona göre bu teknoloji, Layer 2(L2) ölçeklenebilirliği için olduğu kadar, nihayetinde Layer 1(L1) seviyesinde de *kritik bir rol* oynayacak.

Mevcut sistemde bir düğümün tüm verileri çekmeden blokları doğrulaması mümkün değilken, PeerDAS sayesinde ağdaki blob verileri istatistiksel olarak örneklenerek verinin gerçekten mevcut olduğu *tahmin edilebilecek*. Bu yaklaşım, hem veri aktarım yükünü azaltacak hem de ağın genel verimliliğini artıracak. Söz konusu özellik, ilk olarak Ocak ayında yayınlanan Ethereum İyileştirme Önerisi EIP-7594 ile resmi olarak tanıtıldı. İlgili öneride, “ekstra veri kullanılabilirliği sağlamanın rollup tabanlı L2 sistemlerin ölçeklenebilirliğini destekleyen temel bir unsur olduğu” belirtilmişti.

Buterin’in açıklamaları, kripto yatırım şirketi Dragonfly’ın veri direktörü Hildebert Moulié’nin paylaşımına cevaben geldi. Moulié, kısa süre önce Ethereum ağında ilk defa *blok başına hedeflenen 6 blob miktarının aşıldığını ve ağ aktivitelerinin ciddi biçimde arttığını* ifade etmişti. Bu artışın, Coinbase’in L2 ağı olan Base ile Worldcoin projelerindeki faaliyet yükselişinden kaynaklandığı da bildirildi.

Blob (Binary Large Object), *büyük boyutlu ikili verilerin verimli biçimde saklanması* amacıyla kullanılan bir veri biçimi. Ethereum ağına Mart ayında gerçekleşen Dencun yükseltmesi (EIP-4844, 'proto-danksharding') sayesinde dahil edilmişti. Buradaki temel amaç, L2 rollup’ların işlem ücretlerini *dramatik biçimde düşürmekti*.

Ethereum ağı, L2 tabanlı uygulamalardaki büyümeye paralel olarak altyapısını geliştirmeye devam ediyor. Bu bağlamda Fusaka güncellemesinde yer alan PeerDAS, *veri darboğazlarını kırabilecek yenilikçi bir teknoloji* olarak öne çıkıyor. Tüm bunların, ağın verimliliği ve kullanıcı deneyimine nasıl etki edeceği ise Aralık ayındaki yükseltmeden sonra daha net şekilde ortaya çıkacak. Piyasa oyuncularının gözü şimdiden bu gelişmeye çevrilmiş durumda.