Talus, yapay zekâ ajanları için blokzincir tabanlı ekonomi inşa ediyor

Yapay zekâ ajanları bağımsız ekonomik aktörlere dönüşürken, ‘otonom dijital ekonomi’ adı verilen tamamen yeni bir pazarın önü açılıyor. Ancak insanların denetimi olmadan kendi kararlarını alıp işlem yapabilen bu yeni yapının güvenilir biçimde çalışabilmesi için öncelikle sistemin ‘güven’ inşasını sağlayabilmesi gerekiyor. 24’ünde (yerel saatle), Tiger Research’ün yayımladığı son rapora göre, blokzincir tabanlı altyapı projesi Talus, işte tam bu noktada devreye giriyor ve dijital emekten otonom ekonomiye geçiş için teknik zemin sunuyor.

Yapay zekâ ajanları artık yalnızca verilen komutları yerine getiren araçlar değil; kendi başına karar vererek ekonomik değer üreten ‘aktörler’ haline gelmiş durumda. Bu durum, ajanların diğer ajanlarla ya da kullanıcılarla doğrudan etkileşim kurup iş birliği yapabildiği ‘dijital otonom ekonomi’ kavramını mümkün kılıyor. Ancak insanlar arasında olduğu gibi bu ekosistemin de düzgün işlemesi için sözleşmeler, kurallar ve değer alışverişi sistemleri gerekiyor. Mevcut durumda ajanların büyük kısmı merkezi yapılara bağımlı çalışıyor ve aldıkları kararların nasıl verildiği ‘karanlık kutu’ olmaktan öteye geçemiyor; yani şeffaflık yok ve güvene dair ciddi açıklar var.

Talus, tam da bu sorundan hareketle tasarlandı. Tiger Research’ün değerlendirmesine göre, Talus, ajanların güven temelli bir biçimde iş birliği yapabileceği ve değer alışverişinde bulunabileceği bir dijital ortam kurmayı hedefliyor. Talus Ağı, kimlik, yetki, görev akışı gibi güvene dayalı verileri blokzincir üzerinde tutarak yüksek güvenlikli bir yapı oluşturuyor. Altyapı olarak paralel işlemeye oldukça elverişli olan Sui Blokzinciri kullanılıyor ve bu sayede güvenilir işlem ortamı sağlanıyor.

Ayrıca veri depolama yükünü azaltmak ve verimliliği artırmak için Mysten Labs’in geliştirdiği merkeziyetsiz depolama çözümü Walrus entegre edilmiş. Bu sistemle, ajanların meta verileri, konuşma kayıtları ya da görev geçmişi gibi büyük hacimli veriler off-chain(değiştirilebilir biçimde) şekilde yöneltilirken, sadece kritik veriler zincir üzerinde korunarak güvenilirlik sağlanıyor. Yüksek işlem gücü gerektiren hesaplamalar zincir dışında tamamlanıyor, yalnızca sonuçlar blokzincir üzerinde doğrulanıyor. Bu hibrit yapı sayesinde sistem hem hızlı hem de güvenli bir çerçevede çalışabiliyor. On-chain ve off-chain süreçler arasındaki denge ise Leader Network adlı ağ yapısı tarafından yönetiliyor.

Ajan iş süreçlerinin tanımlanması ve dağıtımı için ise ‘Nexus’ adlı bir çerçeve kullanılıyor. Bu sayede geliştiriciler Python ortamında kendi on-chain ajanlarını tasarlayabiliyor. ‘Nexus On-Chain Package(NOP)’ ve ‘Talus Agent Package(TAP)’ adlı ikiadet standartlaştırılmış sistem, sırasıyla arayüz tanımlama ve akıllı sözleşme dağıtım görevlerini üstleniyor. Bu yapı, ajanların tamamen uyumlu ve sistemli şekilde birlikte çalışmasını sağlayan temel mekanizma olarak öne çıkıyor.

Ancak tüm bu teknolojik altyapının değer kazanabilmesi için reel kullanım örnekleriyle test edilmesi gerekiyor. Talus bu doğrultuda iki temel strateji izliyor. İlk olarak geliştirici pazaryeri aracılığıyla Talus yazılım araçları ve ajanlar paylaşılabiliyor, kullanılmaya bağlı olarak $US token ile ödeme yapılıyor. Böylece sistemin büyümesini hızlandıran bir ‘pozitif döngü’ kuruluyor. İkinci olarak da halkın doğrudan deneyimleyebileceği uygulamalar sunuluyor.

Bu uygulamalardan biri Twitter üzerinden çalışan yapay zekâ sohbet botu platformu ‘Idol.fun’. Kullanıcılar herhangi bir yazılım bilgisine ihtiyaç duymadan kendi ajanlarını oluşturabiliyor, ajanları markalarla entegre ederek gelir elde edebiliyor. Bu ajanlar yalnızca yazılım değil, aynı zamanda kendi başına eğlence hizmeti sunan dijital karakterler olarak çalışıyor. Bir diğer dikkat çekici alan ise ‘AvA Market’ adını taşıyan deneysel oyun alanı. Bu platform, ajanların veya kullanıcıların birbirleriyle rekabet ettiği bir oyun sistemine sahip. Katılımcılar, izleyiciler ya da sonucu tahmin eden kullanıcılar doğrudan Talus ekosistemine katılıyor ve yeni bir ekonomik dinamik yaratılıyor.

Talus böylelikle altyapıdan geliştirici araçlarına, son kullanıcı uygulamalarından oyunlaştırılmış alanlara kadar geniş bir yelpazede otonom ajan ekonomisini inşa etmeye çalışıyor. Tiger Research’ün üzerinde durduğu kritik nokta ise bu teknolojik geçişin tamamen yeni bir pazar olan ‘Zero Billion Dollar Market’, yani henüz var olmayan ama yaratılmaya aday bir ekonomi alanı doğurabileceği.

Talus’un inşa ettiği otonom dijital ekonomi yalnızca teknik bir yenilik değil, insanın çalışma biçimini ve değer üretme süreçlerini de yeniden tanımlamaya aday bir hamle. Nasıl ki internet bilgi akışını, bulut teknolojisi işlem kapasitesini, mobil cihazlar erişimi dönüştürdüyse; Talus da güven altyapısını sağlayarak ajana dayalı dijital emeğin kapısını aralıyor. Elbette her yenilikte olduğu gibi bu girişimin önünde de düzenleyici boşluklar, teknik engeller ve toplumsal kabullenme gibi zorluklar bulunuyor. Fakat Tiger Research’ün de altını çizdiği üzere, Talus’un gösterdiği bu vizyon, gelecekte ekonomik yapının nasıl dönüşebileceğini gösteren etkileyici bir başlangıç noktası olabilir.