Avrupa Birliği, kripto denetimini ESMA’ya devretmeye hazırlanıyor

Avrupa Birliği(EU), Avrupa Menkul Kıymetler ve Piyasalar Otoritesi’ne(ESMA) daha geniş denetim yetkileri verilmesini planlıyor. Bu adımın kripto sektörü üzerinde olası etkileri tartışma konusu haline gelirken, bazı uzmanlar inovasyonu baskılayabileceği görüşünde. Diğer yandan, bu sürecin düzenleyici tutarlılığı güçlendireceğini savunanlar da var.

EU Komisyonu, ESMA’nın hisse senedi piyasaları ve kripto para hizmeti sağlayıcıları üzerinde doğrudan yetki sahibi olmasını öngören bir düzenleme hazırlığında. Yeni yasa teklifinin Aralık ayı içinde kamuoyuna sunulması bekleniyor. Bu girişim, mevcutta üye ülkelere dağıtılmış denetim sisteminin merkezi bir yapıya taşınması anlamına geliyor ve Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu(SEC) modeline benzer bir yapı oluşturmayı hedefliyor.

Yürürlükteki Kripto Varlık Piyasaları Düzenlemesi(MiCA), bir kripto şirketinin bir AB ülkesinde lisans aldıktan sonra 27 üye devletin tamamında faaliyet göstermesine olanak tanıyor. Ancak yeni planla birlikte ESMA tarafından yürütülecek merkezi denetimin, bu ‘lisans pasaportu’ avantajını zayıflatabileceği belirtiliyor.

Merkeziyetsiz kredi protokolü Morpho’nun kamu politikaları sorumlusu Faustin Fleuret, ESMA’nın denetim yetkilerini tek elde toplamasının insan kaynağı ve maliyet açısından büyük bir yük getireceğini dile getirdi ve özellikle fintech ve kripto girişimlerinin *yenilikçi kapasitelerinin* zarar görebileceğini ifade etti. Fleuret, “ESMA merkezli model, yerel düzenleyici kurumlarla doğrudan çalışmış genç şirketler için *yeni bir engel* oluşturabilir” yorumunda bulundu.

Fleuret, tüm denetim yetkisinin ESMA’ya aktarılmasındansa, ajansın ulusal düzenleyicilerin verdiği lisansları askıya alma veya iptal etme gibi *yasama düzeyinde müdahale güçleri* elde etmesini önerdi. Gerçekten de geçtiğimiz yıl Eylül ayında, Fransa finans düzenleyicisi MiCA kapsamındaki ‘pasaport’ sisteminin uygulanabilirliği konusunda çekincelerini açıklamıştı.

Fleuret ayrıca, “AB içi pasaportlama şu anda kripto şirketlerinin Avrupa’da sahip olduğu *başlıca rekabet avantajı* durumunda. Bunun aşındırılması sektör genelinde kayıplara yol açar” diye uyardı.

Diğer taraftan, bu düzenlemenin kripto sektörü için bir *olgunlaşma aşaması* işareti olduğunu düşünen uzmanlar da bulunuyor. Dijital varlık saklama platformu Fireblocks'un politika direktörü Dia Markova, MiCA ve dijital operasyonel dayanıklılık yasası(DORA) gibi düzenlemelerin doğurabileceği riskleri ESMA’nın merkezi denetiminin *hafifletmeye yardımcı olabileceğini* söyledi.

Markova, “Yeterli kaynak desteği ile uygulamaya geçirildiği takdirde merkezi denetim yapısının *etkin sonuçlar* doğurabileceğini” belirtti. Avrupa Merkez Bankası(ECB) Başkanı Christine Lagarde da geçen yıl Kasım ayında düzenlenen Avrupa Bankacılık Konferansı’nda SEC’e benzer bir *tek denetim organı* modeline duyulan ihtiyaca katıldığını belirtmişti.

ESMA’nın yetkilerini artıran bu yeni öneri, Avrupa’da kripto ve finansal denetim sisteminin *dağınık yapıdan merkezi modele* geçişinde bir dönüm noktası olabilir. Bununla birlikte, *inovasyonu koruma* ile etkili düzenlemeler arasında denge kurmak, bu sürecin en kritik unsuru olarak öne çıkıyor.