Vitalik Buterin'den X'in konum özelliğine gizlilik uyarısı

Ethereum(ETH) kurucu ortağı Vitalik Buterin, sosyal medya platformu X’in (eski adıyla Twitter) yakın zamanda kullanıma sunduğu konum bazlı hesap tanımlama özelliğinin ‘kullanıcı gizliliğini tehdit edebileceğini’ söyledi. Buterin, bu özelliğin herkes tarafından istenmeyeceğine dikkat çekerek, konum bilgisinin ‘isteğe bağlı’ olarak paylaşılması gerektiğini vurguladı.

Konuya ilişkin açıklamalar 24’ünde (yerel saatle), Buterin tarafından doğrudan X üzerinden yapıldı. Eleştirilerin odağında, X’in yeni devreye aldığı ‘konum çıkarım sistemi’ yer alıyor. Bu sistem, paylaşımlarda bulunulan ülkeyi otomatik olarak kullanıcı profiline yansıtarak o hesaba dair ‘coğrafi köken’ hakkında bilgi vermeyi amaçlıyor. X yönetimi, bu özellikle yanlış bilgi yayılımını azaltmak ve platformda şeffaflığı artırmak istediklerini belirtti.

Ancak Buterin'e göre bu tür otomatik konumlandırma sistemleri, beklenmeyen sorunlara yol açabilir. Ünlü geliştirici, “Bu sistem iyi niyetle yapılsa da, deneyimli kullanıcılar VPN, sanal numara ya da pasaport kiralama gibi yollarla yerlerini kolayca manipüle edebilir. Bu durum platformda daha fazla yanlış bilgiye neden olabilir” ifadelerini kullandı. Kısa vadede masum görünse de, orta vadede ‘konum manipülasyonu yapan siyasi trollerin’ başka ülkelerden yayın yapıyormuş gibi görünerek kamuoyunu yanıltabileceğini tahmin ettiğini belirtti.

Buterin, sistemin en çok ‘gizliliğe ihtiyaç duyan küçük kullanıcı grupları’ açısından tehlikeli olabileceğine de dikkat çekti. Konum bilgisinin açık hale gelmesinin, bazı savunmasız topluluklar veya bireyler için ‘ciddi güvenlik riski’ yaratabileceği uyarısında bulundu.

Çözüm önerisi olarak ise sistemin ‘isteğe bağlı’ olması gerektiğini savundu. Buterin, “Bu özelliği zorunlu hale getirmek ya da kapatma seçeneğini hesap silmeye bağlamak mantıklı değil. Kullanıcılar bunu kolayca açıp kapatabilmeli” diyerek kullanıcı tercihlerine saygılı bir tasarım yapılmasına çağrı yaptı.

Buterin, Ethereum ekosisteminde de gizlilik geliştirmeye yönelik çalışmalarıyla sıkça öne çıkıyor. Bu yılın başlarında ‘stealth address’ (gizli adres), ‘mikser’ ve ‘sıfır bilgi ispatı’ (Zero-Knowledge Proof / ZKP) gibi teknolojilere dayalı gizlilik çözümleri tasarlamıştı. Yakın zamanda ise yeni bir ZKP protokolü olan GKR’yi tanıtarak hem ölçeklenebilirlik hem anonimlik için daha güçlü altyapılar geliştirme sürecini sürdürdü.

Buterin’in bu eleştirileri, sadece teknik bir uyarıdan ibaret değil. ‘Gizlilik’ ilkesine büyük önem veren blokzincir topluluğu açısından bu durum, kullanıcıların kişisel bilgileri üzerindeki ‘kontrol hakkı’nın korunması gerektiğine dair daha büyük bir mesaj içeriyor. ‘Gizlilik’, sadece zincir üzerindeki işlemlerle sınırlı değil. Sosyal medya gibi çevrim dışı platformlarda da bu yaklaşımın sürdürülmesi gerektiğini savunuyor.

📌 Yorum: Sosyal medya platformlarının kullanıcı bilgilerine dair şeffaflık çabaları, blokzincir felsefesiyle kimi zaman ters düşebiliyor. Anonimlik ve veri egemenliği gibi temel değerleri benimseyen kullanıcılar için ‘zorunlu konum ifşası’ açık bir tehdit olarak algılanabilir.

📘 Terim notu:

- ‘Coğrafi çıkarım sistemi’: GPS kullanılmadan, IP adresi, cihaz ayarları ve internet kullanım alışkanlıkları gibi verilere dayanarak kullanıcının yaklaşık konumunu tahmin eden teknoloji.

- ZKP (Sıfır Bilgi İspatı): Bir bilginin doğru olduğunu kanıtlarken, bu bilginin tam içeriğini açıklamadan yapılan şifreleme yöntemi.