Ethereum(ETH) ağı, Fusaka güncellemesiyle ölçeklenebilirlikte yeni döneme giriyor

Ethereum(ETH) ağı için planlanan önemli yükseltmelerden biri olan *Fusaka* güncellemesi, 5’inde (yerel saatle) resmen devreye alınacak. Bu güncelleme, büyük çaplı bir hard fork yerine belirli teknik sorunların çözümüne odaklanan daha hafif bir değişiklik olarak dikkat çekiyor. Ağa esneklik kazandıran bu adım, Ethereum’un daha çevik ve kararlı bir geliştirme sürecine geçtiğinin işareti olarak değerlendiriliyor.

Fusaka’nın merkezinde *EIP-7594* kodlu ve ‘PeerDAS’ (Peer Data Availability Sampling) olarak adlandırılan yeni bir sistem yer alıyor. Bu sistem, rollup tabanlı Ethereum yapısının hem *ölçeklenebilirliğini* hem de *merkezsizliğini* artırmayı hedefleyen bir teknoloji. PeerDAS sayesinde, düğüm operatörlerinin büyük ve pahalı veri merkezi donanımlarına ihtiyaç duymadan daha fazla veriyi güvenli şekilde işleyebilmeleri mümkün hale geliyor.

Mevcut sistemde, Ethereum doğrulayıcılarının bir rollup’ı denetleyebilmek için tüm veri bloğunu (blob) eksiksiz şekilde indirmesi gerekiyordu. PeerDAS ile bu yapı değişiyor. Artık veriler ağa dağıtılarak her bir düğüm yalnızca rastgele seçilmiş bir ‘örnek veri’ dilimine erişiyor ve onu kontrol ediyor. Bu sayede veri trafiği hafifliyor, ağın toplam işlem kapasitesi ise artabiliyor.

Bitwise Onchain Solutions şirketinden mühendislik direktörü Chris Berry, 5’inde CoinTelegraph’a verdiği röportajda, “Ethereum artık stratejik ve hızlı güncellemeler aşamasına geçti. Fusaka, ana ağa yönelik temkinli yaklaşımları aşarak daha sık ve daha esnek yükseltmelerin önünü açıyor” yorumunu yaptı.

Bu gelişme, mart ayında uygulanan ‘Dencun’ yükseltmesinin getirdiği veri bloğu sisteminin devamı niteliğinde. Ayrıca yıl içinde planlanan *Pectra* güncellemesiyle hedeflenen kullanıcı deneyim iyileştirmelerinin de altyapısını oluşturuyor. Ethereum Vakfı, PeerDAS teknolojisini bir yıl boyunca ileriye taşıyacak kapsamlı bir yol haritasını da daha önce açıklamıştı.

Tüm bu yönleriyle Fusaka, basit bir teknik güncellemeden çok, Ethereum’un uzun vadeli *büyüme stratejisini* test edeceği kritik aşamalardan biri olarak öne çıkıyor. Blockchain’in hem merkezsiz yapısını koruyarak hem de büyük ölçekte yaygınlaşarak çalışması mümkün mü sorusuna pratik bir yanıt sunması bekleniyor.

Yorum: Fusaka yükseltmesi, Ethereum’un rollup ekosistemine olan bağlılığını ve verimli ölçeklenme vizyonunu net şekilde ortaya koyuyor. Bu yapı, Optimism(OP) ve Arbitrum(ARB) gibi katman-2 projeleri için uzun vadeli destek anlamına gelebilir. Ayrıca teknolojik dağıtım hızının piyasalardaki rekabet avantajı haline geldiği yeni bir döneme de işaret ediyor.