Fed, kripto firmaları için yeni ödeme hesabı modelini gündeme aldı

ABD Merkez Bankası (Fed), kripto para ve ödeme teknolojileri alanında faaliyet gösteren firmaların merkez bankası ödeme altyapısına daha kolay erişebilmesi için yeni bir hesap modeli olan ‘ödeme hesabı’ konseptini gündeme aldı. Mevcut sistemde yalnızca geleneksel bankaların ulaşabildiği ‘ana hesap’ (master account) yerine daha sınırlı işlevlere sahip olan bu yeni model, dijital finans kuruluşlarına yönelik uzun süredir devam eden erişim sorununa çözüm getirmeyi hedefliyor.

24’ünde (yerel saatle), Fed bu öneriye dair kamuoyundan görüş almak üzere detaylı bir belge yayınladı. Söz konusu ödeme hesapları sadece ödeme işlemleri için tasarlanmış olup, mevduat toplama veya kredi verme gibi bankacılık hizmetleri sunmuyor. Fed, yalnızca belirli niteliklere sahip finans kurumlarının bu hesaba erişmesini öngörerek riskleri minimumda tutmayı amaçlıyor. Görüş alma süresi, teklifin Federal Register’da yayımlanmasının ardından 45 gün boyunca devam edecek.

Yeni hesap modeliyle birlikte, Fed mevcut ödeme altyapısının fintech ve blokzincir tabanlı projeler gibi yeni oyuncular tarafından da kullanılabilir hale gelmesini sağlamak istiyor. Çünkü şu ana kadar birçok kripto ve fintech firması yalnızca ödeme işlemleri için Fed sistemine erişim talep etmiş, ancak ana hesap yapısı bu ihtiyaca cevap verememişti. Bu eksikliği gidermek için geliştirilen ödeme hesabı sistemi, ‘faizsiz hesap’ formatında olacak. Ayrıca bu hesaplar için yalnızca kurumun kendi ödeme işlemlerinde kullanılma zorunluluğu getiriliyor. Varlık limiti ise gecelik bazda en fazla 500 milyon dolar veya kurum varlıklarının %10’u ile sınırlı tutulacak.

Fed Yönetim Kurulu üyesi Christopher Waller, öneriyi “ödeme sistemini modernleştirme ve teknolojik yenilikleri desteklemenin ilk adımı” olarak değerlendirirken, merkez bankasının blokzincir teknolojisine dayalı altyapı modellerini incelemeye devam ettiğini de hatırlattı. Waller, bu girişimin ilk önerisini 2023 Ekim ayında sunmuştu.

Bu gelişme, uzun süredir Fed sistemine erişim talep eden bazı kripto şirketleri için yeni bir fırsat penceresi olabilir. Örneğin, sabit kripto para (stablecoin) ihraç eden veya dijital varlık saklama hizmeti sunan firmalar, bankalara bağlı olmadan doğrudan Fed’in ödeme ağına erişim sağlayabilecek. Bu, Ripple(XRP) ve Anchorage Digital gibi şirketlerin geçmişte yaptığı başvurulardan daha hızlı sonuç alınabileceği anlamına gelebilir.

Ancak sistem tüm şirketlere açık değil. Fed, bu önerinin herhangi bir yasal erişim kriterini değiştirmediğini vurgulayarak, sadece mevcut yapının içinde özel bir işlev ayrımı yaptığını belirtti. Ana hesaplar yapısında yalnızca bir hesap tanınırken, yeni ödeme hesabı modeli daha çok ‘bakiyesiz alt hesap’ olarak değerlendiriliyor. Dolayısıyla şirketlerin hukuki uygunluk şartlarını karşılamaları halen şart.

Öte yandan, Fed içinde bu yeni modele dair görüş birliği bulunmuyor. Fed’in denetimden sorumlu yöneticisi Michael Barr, bu hesaplara gerekli güvenlik önlemleri olmadan erişimin genişletilmesinin kara para aklama ve terör finansmanı gibi riskleri artırabileceğini belirterek, denetim alanı dışında kalan kurumlara sistem erişimi sağlanmasının sakıncalı olabileceğini söyledi.

Fed’in bu adımı, genel anlamda ABD’de kripto varlıklara yönelik düzenleme yaklaşımında bir yumuşama yaşandığını gösteriyor. Geçtiğimiz yıl Custodia Bank gibi özel amaçlı kripto bankalarının Fed hesabı başvuruları uzun süren incelemelerin ardından reddedilmişti. Custodia, bu karara karşı federal yasaların ihlal edildiği gerekçesiyle temyiz sürecine gitmiş ve 10. Temyiz Mahkemesi'ne başvurmuştu.

Bu ayın 8’inde Fed, geçen yıl uygulamaya koyduğu kripto faaliyetlerine yönelik kısıtlayıcı rehberi resmen geri çekerken; kripto şirketlerinin ulusal tröst bankası olarak tanınması ve bankacılık sistemine erişimlerinin kolaylaştırılması yönündeki çalışmalar da hız kazandı.

Yeni ödeme hesabı modeli hayata geçerse, kripto para şirketleri daha net tanımlanmış ve sınırlı bir çerçevede kamu finansal sistemine entegre olabilecek. Bu da ABD’de dijital varlık sektörünün düzenlenmiş finansal sisteme adım atmasını ve daha sürdürülebilir bir şekilde büyümesini destekleyebilir. ‘kripto altyapısı’, ‘Fed erişimi’ ve ‘dijital ödeme sistemi’ gibi konular gelecekte yeniden şekillenebilir.