Kripto projelerinde VC balonu patlıyor: 1 milyar dolarlık değerlemeler 10 milyonun altına geriledi

2025’te kripto piyasasına milyarlarca dolarlık risk sermayesi (VC) aktıktan sonra bile, pek çok kripto para projesi, yatırımcıların beklediği değerlemelere ulaşmakta ciddi şekilde zorlandı. Yükselen beklentilere rağmen, bu projelerin çoğunun halka açık piyasadaki performansı oldukça zayıf kaldı. Bu durum, özel yatırım turlarındaki değerlemeler ile gerçek piyasa talebi arasındaki *derin uçurumu* net biçimde ortaya koydu.

Yılın ilk yarısında Bitcoin(BTC) fiyatı 126.000 dolar seviyesini aşarak yatırımcı ilgisini yeniden canlandırmış ve VC fonları uzun bir aradan sonra tekrar kriptoya yönelmişti. Ancak veriler, piyasadaki gerçeklerin çok farklı bir tablo çizdiğini gösteriyor. Kripto veri firması CryptoRank’in sağladığı bilgilere göre, birçok projenin halka arz sonrası piyasa değeri, VC’lerin projelere atfettiği özel tur fiyatlamalarının oldukça gerisinde kaldı.

Öne çıkan örneklerden biri Humanity Protocol oldu. Proje özel yatırım turunda 1 milyar dolar değerleme almışken, piyasada sadece 285 milyon dolar civarında bir piyasa değerine ulaşabildi. Benzer şekilde, Plasma ve ICNT de sırasıyla 500 ve 470 milyon dolar değerlemelerle yola çıkmış, ancak mevcut piyasa değerleri 224 ve 247 milyon dolara kadar gerilemiş durumda.

*En kayda değer gerilemeler* Fuel Network, Double Zero ve Bubblemaps gibi projelerde yaşandı. Başlangıçta 1 milyar dolarlık değerlemeyle dikkat çeken bu projelerin bugünkü piyasa değerleri sırasıyla yalnızca 11 milyon, 373 bin ve 6 milyon dolar seviyelerinde seyrediyor. Camp Network ile TreeHouse da benzer biçimde 400 milyon dolarlık başlangıç değerlerinden sadece 15-16 milyon dolar aralığına kadar düştü. Privasea ise 180 milyon dolar değerindeyken şimdilerde yalnızca 1 milyon dolar değerine kadar gerileyerek neredeyse tamamen ‘eridi’.

Tüm projeler için tablo bu kadar karanlık değil. Örneğin Sosovalue, VC’lerden 200 milyon dolar değerleme almış ve piyasada 152 milyon dolarlık piyasa değerine ulaşarak *görece dirençli* bir performans sergilemiş durumda. Yieldbasis de 50 milyon dolarlık ilk değerlemesinden 34 milyon dolara düşmesine rağmen, görece istikrarlı bir durumunu koruyor. Momentum ve Bitlight gibi diğer projeler ise ilk değerlemelerinin yarısı civarındaki seviyelerde işlem görerek ‘vasat’ bir çizgide ilerliyor.

Ancak dikkat çeken asıl gelişme, bu değer kayıpları yaşanırken bile VC yatırımlarında ciddi bir artış olması. CryptoRank verilerine göre 2025 yılı 2. çeyreğinde kripto girişimlere yapılan yatırımlar 10 milyar doları aşarak 2022 başından bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Üstelik bu büyüme üçüncü ve dördüncü çeyreklerde de 8 milyar doları aşan rakamlarla devam etti.

Yine de yatırımcılar bu kez daha temkinli gibi görünüyor. Uzmanlar, bu dönemde yaşanan artışın ‘hikâyeye dayalı’ spekülatif yatırımların etkisiyle gerçekleştiğini ve bunun sürdürülebilir olmadığını savunuyor. *Yorum*: Özellikle VC değerlendirmeleriyle gerçek piyasa değerleri arasındaki uçurum, yatırımcıların artık bu büyük hikâyelere eskisi kadar inanç duymadığını gösteriyor.

Analistler, özel yatırım turlarında verilen yüksek değerlemelerin artık yatırımcılara güven değil, daha fazla belirsizlik sinyali verdiğine dikkat çekiyor. Yani, para piyasaya geri dönse bile, yatırım kararları artık daha fazla veri, daha fazla şeffaflık ve gerçekçi beklentiler üzerine kurulmak zorunda.

Kripto projelerine yatırım yapmak isteyenler için bu durum önemli dersler barındırıyor. Yalnızca VC'lerin değerlemesini değil, projenin halka açık piyasadaki performansını, işlem hacmini ve kullanıcı tabanını analiz etmek artık daha da *hayati* hale geldi. yükselme döneminde alınan ‘yüksek değerleme’ artık başarı garantisi anlamına gelmiyor; aksine, potansiyel bir *risk göstergesi* olarak yorumlanıyor.