AI ajanlarıyla kurulan dijital ekonomi 1 trilyon dolara koşuyor

AI ajanları(AI Agent) temelinde şekillenen yeni bir dijital ekonomi, 1 trilyon dolar büyüklüğe ulaşabilecek potansiyeliyle dikkat çekiyor. 24’ünde, Tiger Research tarafından yayımlanan bir rapora göre, bu büyümenin arkasında yer alan en önemli unsurlardan biri, AI modelleri arasındaki performans farklarının ortadan kalkması ve yeni nesil açık protokoller aracılığıyla ajanlar arası iş birliğinin standart hale gelmesi.

Tiger Research’e göre GPT ve Gemini gibi büyük AI modelleri arasındaki teknik farklar neredeyse sıfıra inmiş durumda. Bu gelişme, yapay zekâ dünyasında artık model geliştirmekten çok, bu modellerden nasıl daha etkin yararlanılacağına odaklanılmasına neden oldu. Daha önce yalnızca yanıt üreten sistemler olarak görülen AI’lar, artık verilen görevleri kendi başına planlayıp yürütebilen *etkin özneler* haline geldi. Böylece yapay zekâ, ekonomide aktif bir karmaşık sistem olarak konumlanmaya başladı.

Fakat tek bir AI ajanının her alanda uzmanlaşması mümkün değil. Bu nedenle farklı AI’ların kendi uzmanlıklarına göre birlikte çalışabileceği bir yapı ihtiyacı ortaya çıktı. Günümüzde bu işbirliği için *standart bir protokol* eksikliği önemli bir sorun teşkil ediyor. Örneğin, bir pazarlama ajanının bir tasarım ajanı ile otomatik olarak iş birliği yapması, ödeme ve değerlendirme sürecini kendiliğinden yürütmesi mümkün değildi.

Bu açığı kapatmak amacıyla Virtuals Protocol ve Agent Commerce Protocol (ACP) gibi platformlar geliştirildi. Tiger Research raporuna göre, ACP bu işbirliğini dört aşamada kurguluyor: İstek (Request), Müzakere (Negotiation), İşlem (Transaction) ve Değerlendirme (Evaluation). Böylelikle güven temelli bir otonom ekonomi altyapısı oluşturulabiliyor. Ortak protokol sayesinde çalışan ajanlar arasında *tam uyumlu etkileşim* sağlanarak ekonomik etkinliklerin kapsamı da genişletiliyor.

Web3 altyapısında çalışan Virtuals, hali hazırda G.A.M.E adını verdiği bir çerçeveyle 17 binden fazla AI ajanını piyasaya sürdü. Ancak ilk etapta yalnızca tekil AI üretimine odaklanılması, ajanlar arası bağlantıyı zayıf bırakmıştı. ACP ise bu parçalı yapıyı birleştirmek amacıyla oluşturuldu. Teknolojik uyumsuzlukların aşılmasını sağlayarak, *AI ajanlarıyla dijital ödeme ve hizmetlerin birleştiği bir altyapı* olarak öne çıkıyor.

ACP protokolünü kullanan örnekler inovasyonun geldiği noktayı açıkça ortaya koyuyor. Örneğin zincir üstü hedge fon uygulamaları, analizden risk yönetimine, işlem stratejisinden akıllı kontrat denetimine dek pek çok ajanın birlikte çalışmasıyla 7/24 otonom olarak portföy yönetimi sağlayabiliyor. BevorAI, AIXVC ve Loky gibi platformlar bu sistemin temel yapıtaşlarını oluşturuyor. Tiger Research bu modeli yeni nesil finansal altyapının örneği olarak tanımlıyor.

Medya sektörü de bu dönüşümden payını alıyor. Virtuals tarafından geliştirilen sanal influencer Luna, Alphakek, MUSIC ve Luvi gibi ajanlarla iş birliği yaparak video içeriğini fikir aşamasından yayınlamaya kadar tamamen otomatik biçimde üretebiliyor. Böyle bir *otonom medya üretimi*, geleneksel stüdyo sistemlerine kıyasla hem düşük maliyet avantajı hem de izleyiciyle *anlık etkileşim* imkânı sunuyor.

Bu gelişmeler ışığında, ACP tabanlı AI ekonomisinin 2025’te yaklaşık 1 milyar dolarlık bir kapasiteye ulaşması bekleniyor. Halihazırda zincir üzerinde görev yapan ajan sayısı 1 milyonu aşmış durumda. Her bir ajanın yıllık ortalama 1.000 dolarlık ekonomik katkı sağladığı düşünüldüğünde, bu ivme devam ederse 2035 yılı itibarıyla toplam pazar büyüklüğünün 1 trilyon dolara ulaşabileceği öngörülüyor. Ancak *veri gizliliği ve güvenlik* konularında hâlâ önemli sorunlar söz konusu. Bu noktada Tiger Research, gelecekte bu açıkların sıfır bilgi ispatı (ZKP) gibi teknolojilerle aşılabileceğini belirtiyor.

Tiger Research raporunun sonucuna göre ACP ve Virtuals Protocol, yapay zekâ ajanlarını yalnızca yazılım düzeyinden çıkararak *dijital ekonomi sisteminin temel oyuncuları* haline getirme yolunun ilk adımını temsil ediyor. Bu da yeni bir blokzincir temelli ekonomik düzenin kapısını aralıyor.