Bitcoin(BTC) cüzdanlarında 37 milyar dolarlık kayıp: Uzmanlar uyarıyor

2025 yılında da kripto para teknolojisi hızla gelişmeye devam ediyor ancak cüzdan şifresi ve sihirli kelime (seed phrase) kayıpları hâlâ ciddi bir sorun oluşturmaya devam ediyor. Özellikle Bitcoin(BTC) gibi yüksek değere sahip varlıkların tutulduğu cüzdanlara erişim kaybedildiğinde, bu durum geri döndürülemez kayıplara yol açabiliyor. Bu nedenle kullanıcıların dikkatli olması büyük önem taşıyor.

Kripto para güvenlik şirketi Ledger’a göre, 2025 yılı başı itibarıyla toplam arzın yaklaşık %17’sine karşılık gelen maksimum 3,7 milyon Bitcoin kaybedilmiş durumda. Bu rakam, güncel piyasa değeriyle yaklaşık 37 milyar dolar yani yaklaşık 51 trilyon 400 milyar Kore wonu tutarında bir değere tekabül ediyor. Buna ek olarak, 2024 yılında ABD Federal Soruşturma Bürosu (FBI), kripto para dolandırıcılıklarından kaynaklanan yatırımcı kayıplarının 9,3 milyar dolara ulaştığını açıkladı. Özellikle 60 yaş üzerindeki bireylerin mağduriyet oranının yüksek olduğu ve bu kişilerin ‘kurtarma dolandırıcılıkları’ nedeniyle ek zararlar gördüğü belirtildi.

Neyse ki her kayıp durumunun geri dönüşsüz olmadığını belirtmek gerekiyor. Varlıkların geri kazanılabilir olup olmaması, kullanılan cüzdanın türüne bağlı. Bu yüzden ilk adım olarak hangi tür cüzdanın kullanıldığını tespit etmek oldukça önemli.

Custodial yani saklamalı cüzdanlarda — örneğin Binance, Kraken ya da Coinbase gibi merkezi borsaların sunduğu cüzdanlarda — özel anahtarlar kullanıcı yerine platformda tutulur. Bu sistemde parola sıfırlama ya da hesap kurtarma gibi işlemler tıpkı geleneksel finans kuruluşlarında olduğu gibi e-posta doğrulaması veya müşteri kimlik doğrulama (KYC) süreçleriyle yapılabilir. Dolayısıyla genel olarak yalnızca giriş bilgilerini kaybetmek ciddi bir sorun yaratmaz.

Diğer yandan, saklamasız (non-custodial) cüzdanlar, örneğin MetaMask, Trust Wallet veya Ledger donanım cüzdanları gibi çözümlerde kullanıcı, özel anahtar ve sihirli kelimeyi kendisi saklamakla yükümlüdür. Şifre unutulsa bile eğer sihirli kelime saklanmışsa, cüzdan tekrar yüklenip yeni bir şifre tanımlanabilir. Ancak hem şifre hem de sihirli kelime aynı anda kaybedilirse, varlıkları kurtarmak neredeyse imkânsız hale gelir ve piyasa bu durumu ‘ölü varlık’ olarak nitelendirir.

Bu tür durumları fırsat bilen kurtarma dolandırıcılığı vakaları da giderek artıyor. Uzmanlara göre, güvenilir bir kurtarma hizmeti ön ödeme talep etmez ve resmi belgeler ile başarılı geçmiş örneklerini şeffaf biçimde paylaşır. Şüpheli davranışlarla ya da aşırı ücret talepleriyle karşılaşılması durumunda süreci derhal durdurmak ve üçüncü taraflardan doğrulama almak en doğru yaklaşım olur.

Sonuç olarak, şifre ya da sihirli kelimenin kaybedilmesi varlığınızı tamamen kaybettiğiniz anlamına gelmeyebilir. Bu noktada panik yapmadan kullanılan cüzdan türünü belirlemek ve uygun kurtarma adımlarını dikkatlice izlemek gerekir. Ve en önemlisi, sihirli kelimenin güvenli şekilde yedeklenmesi ve muhafaza edilmesidir. Kripto para varlıklarının geleceği yalnızca teknolojiye değil, kullanıcıların sorumluluk bilincine de bağlı.