AI etkenler DeFi'nin geleceğini şekillendiriyor: Yeni nesil projeler öne çıkıyor

Kripto para piyasasında yaşanan ilk heyecan dalgası geride kalırken, AI etkenler (AI Agent) hala *yenilikçi bir teknoloji* olarak varlığını sürdürüyor. 24’ünde (yerel saatle) Tiger Research’e göre, özellikle DeFAI (Desantralize Finans + Yapay Zekâ) alanında pratik kullanım örnekleri artarken, bu alanda ekosistem yeniden şekilleniyor. Token fiyatlarında yüzde 90’ın üzerindeki değer kaybına rağmen, AI etkenlerin birçok blokzinciri projesinin *temel yapı taşı* haline geldiği belirtiliyor.

2024 yılı sonlarına doğru dikkat çekmeye başlayan AI etken projeleri arasında ElizaOS, G.A.M.E geliştirici altyapısı ve DAOS.fun gibi platformlar yer alıyordu. Bu projeler, program geliştirme ve token oluşturma süreçlerini kolaylaştırarak yatırımcıların ilgisini çekti. Ancak çoğu proje, OpenAI veya Anthropic’in temel modellerini sade bir şekilde uyarlamaktan öteye geçemedi. Birçoğu sadece sohbet botu düzeyinde kalarak *gerçek teknolojik ilerlemelerden çok pazarlama odaklı* “meme coin” görünümüne büründü.

Aixbt ve Soleng gibi bazı projeler gerçek hizmetler sunarak öne çıktıysa da, bu projeler dahi sürdürülebilir gelir modelleri eksikliği ve Web2 şirketlerine kıyasla yetersiz teknik yeterlilik gibi sorunlarla karşılaştı. Sonuçta bu yapılar hizmetlerini azaltmak ya da tamamen durdurmak zorunda kaldı. Tiger Research bu süreci net şekilde “1. nesil AI etkenlerin sınırlarının farkına varılması” olarak tanımladı.

Bu tablo içinde öne çıkan başlıca alan DeFAI oldu. Wayfinder ve HeyAnon gibi projeler, kullanıcıların doğal dil komutlarıyla karmaşık DeFi işlemleri yapabilmesini sağlayan *özelleşmiş AI etkenler* geliştirerek sektörde yeni bir fayda düzeyi sundu. Bu platformlar, yerleşik cüzdanlar sayesinde zincir üstü işlemleri ve yatırım stratejilerini otomatikleştiriyor. Bu sayede çapraz zincir takaslardan kaldıraçlı DCA stratejilerine kadar birçok işlemi kendi başlarına yürütebiliyorlar.

AI etken yapılarındaki bir diğer dönüşüm ise “her şeyi yapan tek etken” modelinin bırakılması. Yerine, farklı alanlarda uzmanlaşmış etkenlerin birlikte çalıştığı bir model geçiyor. Bu bağlamda Virtual Protocol’ün ACP (Agent Commerce Protocol) sistemi, etkenler arası standart bir etkileşim çerçevesi sunuyor. Ekosistemde birlikte çalışabilirliği artırmaya yönelik bu tür çabalar hız kazanmış durumda. Ayrıca Theoriq ve General Impression gibi projeler de *ağ tabanlı AI etken sistemleri* kurarak izole yazılım çözümlerinden uzaklaşıyor.

Tiger Research, önümüzdeki döneme dair iki ana senaryo öne sürüyor. İlk senaryoya göre, AI etkenler kripto projelerin temel kullanıcı arayüzleri haline gelecek. Örneğin Nansen gibi analiz platformları, AI etkenler sayesinde veri analiz etkinliğini artırmış durumda. Bu yapıların DeFi ve NFT platformlarında da “son kullanıcı arayüzü” olarak benimsenmesi bekleniyor. İkinci senaryo ise “etken ekonomisi” kavramının yükselişine işaret ediyor. AI etkenlerin birbirleriyle ve insanlarla olan etkileşimi arttıkça, güvenli ve karşılıklı güvene dayalı işlemler için protokollere ihtiyaç doğacak. Bu noktada ACP benzeri sistemler, gelecekte trilyon dolarlık bir piyasa oluşturabilecek *etken tabanlı ekonomi altyapısının* temelini atabilir.

Sonuç olarak başlangıçtaki aşırı beklentilerden sıyrılan AI etkenler, artık daha çok *uzun vadeli fayda ve kullanım kolaylığı* açısından değerlendirilmekte. Kripto para sektörünün sadeleşmesini ve kullanıcı deneyiminin iyileştirilmesini sağlayan bu teknoloji, dijital varlık dünyasında *temel bir işlev* haline gelmeye aday.