Kaybolan Bitcoin(BTC) miktarı 222 milyar dolara ulaştı

Kripto para cüzdanlarını kaybedenlerin sayısı azalmamakla birlikte, kaybolan Bitcoin(BTC) miktarı rekor seviyelere ulaşmış durumda. Kripto güvenlik şirketi Ledger’ın analizine göre, 2025 yılı başı itibarıyla tam 2,3 ila 3,7 milyon adet Bitcoin kalıcı olarak erişilemeyecek şekilde kaybedildi. Bu rakam güncel fiyatlarla yaklaşık 138 ila 222 milyar dolar (yaklaşık 191,8 trilyon ila 308,5 trilyon Kore wonu) gibi inanılmaz bir değere karşılık geliyor. Üstelik bu tür kayıpların sayısında düşüş değil, *artan* bir eğilim söz konusu.

2024 yılı boyunca Amerikan Federal Soruşturma Bürosu(FBI), kripto para yatırımıyla ilgili dolandırıcılık olaylarında toplam zarar miktarının 9,3 milyar doları (yaklaşık 12,9 trilyon won) aştığını duyurdu. Bu dolandırıcılık vakalarının büyük bir bölümü, dijital finans konularına fazla aşina olmayan 60 yaş üzeri kişileri hedef aldı. Özellikle parasını geri almaya çalışan yaşlı kullanıcıların, bu kez de *recovey scam* denilen sahte kurtarma dolandırıcılıklarına maruz kalması dikkat çekiyor. Blokzincir teknolojisi ve cüzdan sistemleri ne kadar gelişmiş olursa olsun, kullanıcıların parola ve ‘seed phrase’ bilgilerini kaybetmeleri halinde sistemsel zayıflık halen aşılamamış durumda.

Eğer kişi, kripto para cüzdanına erişimini kaybederse, yapması gereken ilk şey *panik yapmadan önce* cüzdanın türünü netleştirmek. Cüzdanlar genel olarak ikiye ayrılıyor. İlki, ‘custodial cüzdan’ olarak bilinen tür. Binance, Kraken ve Coinbase gibi merkezi borsaların sunduğu bu cüzdanlarda, geleneksel finans kuruluşlarında olduğu gibi e-posta ile şifre sıfırlama veya KYC doğrulaması üzerinden erişim yeniden sağlanabiliyor. Bu tarz platformlar kullanıcıların özel anahtarlarını yönettiği için müşteri hizmetleri yoluyla kurtarma desteği sunabiliyorlar.

Asıl sorun ise ‘non-custodial cüzdan’ türüne sahip olanlarda ortaya çıkıyor. MetaMask, Trust Wallet ve Ledger gibi donanım cüzdanlarını kapsayan bu kategori, tamamen kullanıcının kendi güvenliğine dayalı çalışıyor. Burada şifre ve seed phrase bilgileri yalnızca kullanıcının sorumluluğunda. Sektör uzmanları, iki bilginin birden kaybolması durumunda cüzdanın geri getirilemeyeceği konusunda hemfikir. Ancak sadece seed phrase korunmuşsa, yeni bir cihaz üzerinden erişim sağlanarak cüzdana tekrar ulaşmak mümkün. Fakat her iki bilginin de kaybolması halinde, bu kripto varlıklar kalıcı olarak kaybedilmiş oluyor.

Son dönemde, kullanıcıların çaresizliğinden faydalanmaya çalışan *sahte kurtarma şirketleri* de ortaya çıkmış durumda. Bu dolandırıcılık girişimleri genellikle kullanıcıya e-posta ya da sosyal medya üzerinden ulaşıyor, ön ödeme talep ediyor ya da şüpheli bağlantılarla hedefi manipüle etmeye çalışıyor. Uzmanlar, gerçek kurtarma hizmetlerinin ön ödeme istemediğini ve yalnızca kayıtlı, güvenilir şirketler tarafından sağlandığını belirtiyor. Dolandırıcılıktan korunmak için yalnızca tanınmış siber güvenlik firmaları veya hukuk danışmanlık şirketleriyle iş birliği yapılması öneriliyor.

Kripto paraların saklama yöntemleri çeşitlendikçe kullanım kolaylığı artıyor fakat temel bilgi güvenliği sağlanmadığı sürece en gelişmiş sistemler bile etkisiz kalabiliyor. Seed phrase ve erişim verilerini korumak için çevrimdışı yedekleme, şifre yöneticileri ya da kağıt üzerine yazılı kaydetme gibi en az iki aşamalı önlem alınması şart. 2025 yılında da kripto varlık güvenliğinin temelinde, *kullanıcının kendi alışkanlıkları* yer almaya devam ediyor.