Kripto paraları varlık olarak kullanarak 2025 itibarıyla küresel ölçekte vatandaşlık veya oturma izni elde etmeye yönelik girişimler hız kazanmış durumda. Bitcoin(BTC), Ethereum(ETH), stablecoin’ler gibi dijital varlıkların benimsenmesi sayesinde, artık geleneksel finans sistemlerine bağımlı kalmadan ‘vatandaşlık’ ya da ‘altın vize’ başvurusu yapılabiliyor. Son dönemde Vanuatu, Dominika, Saint Lucia, Portekiz ve El Salvador gibi ülkelerin kripto yatırımcılarına özel göç programları başlatması dikkat çekiyor.
Vanuatu, dünyada en hızlı vatandaşlık verilebilen ülkelerden biri olarak öne çıkıyor. Başvuru yapanlar yaklaşık 30 ila 60 gün içinde pasaport sahibi olabiliyor. Tekil başvuru sahiplerinden minimum 130 bin dolar (yaklaşık 1 milyon 807 bin TL), dört kişilik bir aileden ise 180 bin dolar (yaklaşık 2 milyon 502 bin TL) bağış isteniyor. Hükümet doğrudan kripto para kabul etmese de, Bitcoin veya stablecoin’leri kabul eden ve yerel para birimine dönüştürerek işlemleri yöneten lisanslı danışman firmalar aracılığıyla başvuru yapmak mümkün. Ayrıca süreç tamamen çevrimdışı yürütülüyor ve oturma ya da dil şartı bulunmaması sayesinde dijital göçebeler ve kripto girişimcileri arasında popülerleşiyor.
Dominika ve Saint Lucia, Karayipler’de kripto dostu ülkeler arasında sayılıyor. Dominika'da vatandaşlık için en az 200 bin dolarlık (yaklaşık 2 milyon 780 bin TL) bir ekonomik çeşitlilik fonuna bağış yapılması gerekirken, Saint Lucia’da gayrimenkul yatırımı da kabul edilerek 300 bin dolara (yaklaşık 4 milyon 170 bin TL) kadar ulaşabilen yatırım şartlarıyla vatandaşlık sağlanıyor. Her iki ülke de kayıtlı aracı firmalar yoluyla Bitcoin, Tether(USDT) gibi kripto varlıkları kabul ediyor, ardından alınan kriptoyu yerel para birimine çevirerek kamu başvuru süreçlerini yürütüyor. Başvuru süreleri 4 ila 9 ay arasında olmakla birlikte, fiziksel ikamet veya dil sınavı zorunlu değil. Ancak Karayip bölgelerine ait vatandaşlık programlarının uluslararası camiada zaman zaman ‘itibar riski’ taşıdığı yönündeki değerlendirmeler dikkate alınmalı. yorum
Portekiz, Avrupa Birliği(EU) içerisinde kripto kaynaklı yatırım fonları üzerinden oturma izni veren başlıca ülkelerden biri. Altın vize programı son yıllarda emlak yatırımı dışına taşmış olup, girişim sermayesi fonları, bilimsel araştırmalar gibi alanlara da genişlemiş durumda. Minimum yatırım tutarı 500 bin euro (yaklaşık 7 milyon 450 bin TL) olarak belirlenmişken, blokzincir odaklı start-up fonları, BTC bazlı karma fonlar ve özel olarak yapılandırılmış ‘3BTC Paketi’ gibi opsiyonlar da mevcut. Her ne kadar doğrudan kripto ile ödeme yapılamasa da, yetkilendirilmiş yatırım fonları aracılığıyla kripto sahiplerine AB’ye giriş yolu sunulmuş oluyor.
El Salvador ise 2023’te Tether ortaklığıyla dünyada ilk ‘tamamıyla kripto tabanlı vatandaşlık’ programı olan ‘Freedom Visa’yı duyurdu. Bu program kapsamında her yıl yalnızca 1.000 yatırımcıya, Bitcoin veya USDT ile yapılan 1 milyon dolarlık (yaklaşık 13 milyon 900 bin TL) yatırım karşılığında oturma ve vatandaşlık hakkı birlikte sunuluyor. Sistemin ilk adımında adaylar 999 dolarlık (yaklaşık 139 bin TL) bir ön ödeme yapıyor, ardından adaylık onaylanırsa kalan miktar ülke kalkınma projelerine aktarılıyor. Ayrıca El Salvador, kripto parayı yasal ödeme aracı olarak tanıyan ilk ülke olmasının yanı sıra, dijital varlık temelli bir ulusal yatırım fonu oluşturmasıyla da küresel yatırımcılar için cazip hale gelmiş durumda.
2025 itibarıyla kripto temelli göç programları yalnızca belirli bölgelere özgü olmaktan çıkıp küresel ölçekte yaygınlaşıyor. Ülkelerin talep ettiği minimum yatırım tutarı 100 bin ila 1 milyon dolar (yaklaşık 1 milyon 390 bin TL – 13 milyon 900 bin TL) arasında değişiyor. Kriptoyu doğrudan kabul eden ülkeler, başvuru sürecindeki sadeleştirmeler ve Avrupa Birliği’ne giriş imkânı gibi faktörlerle birbirinden ayrışıyor. Dijital varlıklarıyla sınır ötesi, yeni bir yaşam kurmak isteyen yatırımcılar için bu programlar adeta ‘yeni nesil küresel kimlik belgesi’ olarak işlev görüyor.
Yorum 0