Circle, geri alınabilir kripto işlemleri test ediyor: 'Değiştirilemezlik' ilkesi tartışma konusu

Kripto paraların temel ilkelerini sarsabilecek dikkat çekici bir deneme gündemde. ABD merkezli önde gelen stabil kripto para ihraççısı Circle, *geri alınabilir işlemler* fikrini test etmeye başladı. Bu gelişme, özellikle blokzincirin en temel prensiplerinden biri olan ‘*değiştirilemezlik*’ ilkesini tartışmaya açarken, sektörde geniş yankı uyandırdı.

Financial Times’ın 24’ünde (yerel saatle) aktardığına göre, Circle, kullanıcıların kripto para işlemlerini istedikleri takdirde *geri alabilmelerini* sağlayacak yeni bir *iade mekanizması* üzerinde çalışıyor. Blokzincir teknolojisinin en bilinen yönlerinden biri, yapılan işlemlerin değiştirilemez olmasıydı. Ancak bazı şirketler, kripto paraların geleneksel finansal sistemlerle daha uyumlu hale gelebilmesi için daha esnek işlem yapılarına yönelme ihtiyacını savunuyor.

Circle Başkanı Heath Tarbert, “Geleneksel finans sisteminde, kripto paraların henüz erişemediği birçok avantaj var” yorumunu yaptı. Daha önce ABD Emtia Vadeli İşlemler Komisyonu(CFTC) Başkanlığı görevini üstlenen Tarbert, bu sistemin blokzinciri daha geniş kitlelere taşıyabileceğini belirtti. Tarbert’in açıklamaları, Circle’ın geleneksel finans normlarını dijital varlıklara uyarlama çabasının bir parçası olarak görülüyor.

Buna rağmen, yeni girişime sert eleştiriler de geldi. Habere göre bazı risk sermayedarları, geri alınabilir işlemleri "*saldırgan*" olarak tanımlarken, bunun merkeziyetsizliğe aykırı ve *kuralların tek taraflı yönetilebileceği* bir yapı sunduğunu savunuyor. Özellikle Circle’ın geçtiğimiz ağustos ayında kullanıma sunduğu kendi blokzinciri Ark projesi de, sistemin *gereğinden fazla merkezi* olduğu gerekçesiyle eleştirilmişti.

Deneme aşamasındaki bu özellik, işlemleri tersine çevirmek için *taraflar dışında bir hukuk otoritesinin müdahil olmasını* gerektiriyor. Circle, bu yapının sistemin bütünlüğünü koruyarak sadece istisnai durumlarda kullanılabileceğini iddia etse de, bu modelin *yönetim yapısı zayıflıkları* ve potansiyel *sansür riskleri* barındırdığı yorumları sürüyor.

Bununla birlikte, Circle yalnızca geri alınabilir işlemler üzerinde çalışmakla kalmıyor. Şirket ayrıca, işlem gerçekleştiren kullanıcıların transfer ettikleri *miktarın bir kısmını gizleyebilecekleri* yeni bir *gizlilik özelliği* geliştirdiğini açıkladı. Ancak sistemin tamamının blokzincir üzerinden izlenebilir olacağını vurgulamakta gecikmedi.

Son dönemde stabil kripto para sektörü, özellikle Travel Rule, kullanıcı gizliliği ve işlem şeffaflığı gibi alanlarda hem teknik hem de regülasyon açısından kritik tartışmalara sahne oluyor. Circle’ın test aşamasındaki bu hamlesi, uzun süredir kripto dünyasını meşgul eden *öz kimlik mi, benimsenebilirlik mi?* tartışmasını yeniden alevlendirmiş durumda.