Merkeziyetsiz borsalara ilgi artıyor: Hyperliquid ve Aster rekabette öne çıkıyor

Kripto yatırım dünyasında ‘merkeziyetsizlik’ kavramı yeniden gündemde. Bitget Wallet'ın pazarlama şefi Jamie Elkaleh'in değerlendirmesine göre, özellikle bireysel yatırımcılar ve algoritma temelli işlem yapan profesyonel olmayan trader’lar arasında merkeziyetsiz borsa(DEX) platformlarına olan ilgi hızlı şekilde artıyor. Buna karşın, kurumsal yatırımcıların tercihi hala merkezi borsalardan(CEX) yana.

Elkaleh, Cointelegraph ile yaptığı röportajda, Hyperliquid gibi DEX platformlarında işlem yapan kullanıcı profilinin genellikle airdrop odaklı kampanyalara ve puan sistemlerine ilgi duyan bireysel yatırımcılardan, düşük işlem ücreti ile hızlı emir eşleşmesi sunan sistemleri tercih eden kuantitatif yatırımcılardan oluştuğunu söyledi. Bu kullanıcıların, özellikle merkeziyetsiz yapının sunduğu ‘varlık kontrolü özgürlüğü’ nedeniyle bu platformlara yöneldiğini vurguladı.

Ancak işler kurumsal yatırımcılar için farklı ilerliyor. Elkaleh'e göre, CEX platformlarının itibari para giriş-çıkış desteği, düzenleyici uyumluluk sağlayan hizmetleri ve prime broker servisleri sunuyor olması, onları kurumsal kullanıcılar açısından hala cazip kılıyor. Yine de Elkaleh, DEX ile CEX arasındaki işlem kalitesi farkının ‘çok hızlı kapandığının’ altını çiziyor. Geçmişte yalnızca merkezi borsalarda mümkün olan ‘düşük gecikme süresi’ ve ‘derin likidite’, artık Hyperliquid, dYdX v4 ve GMX gibi emir defteri destekli DEX’lerde de sunulmaya başlamış durumda.

Vadeli işlemler alanında öne çıkan Hyperliquid, kendi özel blokzinciri üzerinde ‘zincir üstü merkezi emir defteri’ yapısıyla faaliyet gösteriyor. Elkaleh, bu modelin tüm emir, iptal ve eşleşme geçmişini şeffaf ve doğrulanabilir şekilde kayıt altına alarak, performansla birlikte güvenilirlik sağladığını belirtiyor. Ayrıca platform, işlem başına gaz ücreti talep etmeksizin bir saniyenin altında işlem nihaiyetine ulaşabiliyor. Bu sayede, kullanıcılar hem CEX düzeyinde hız alıyor hem de ‘varlıklarının kendi kontrolleri altında’ kaldığı merkeziyetsiz bir ortamdan faydalanıyor.

Öte yandan pazar giderek daha rekabetçi hale geliyor. Binance’in BNB Chain ağı üzerinde geliştirilen Aster adlı platform, Hyperliquid’e ciddi rakip olarak gösteriliyor. Elkaleh’in açıklamasına göre, Aster’in teşvik kampanyaları platformdaki işlem hacmini ciddi oranda artırdı; öyle ki bazı günlerde Hyperliquid’i geride bıraktı.

DefiLlama'nın verilerine göre, son 24 saat içinde Aster’deki vadeli işlem hacmi yaklaşık 470 milyar dolar (yaklaşık 65,3 trilyon Kore wonu) ile ölçülürken, aynı dönemde Hyperliquid 170 milyar dolar (yaklaşık 23,6 trilyon won) seviyesinde kaldı. Bu fark, DEX platformlarının altyapı ve kullanıcı deneyimi bakımından CEX'lere hızla yaklaştığının en somut göstergesi olarak yorumlanıyor.

Bu geçiş süreci yalnızca teknolojik bir eğilim değil, aynı zamanda blokzincir dünyasının temelini oluşturan ‘merkeziyetsizlik ve kullanıcı kontrolü’ ilkesinin pratikte hayat bulması olarak değerlendiriliyor. Bu eğilim, Başkan Trump destekçileri gibi daha özgürlükçü yapıya sahip yatırımcı kitleleri arasında da merkeziyetsiz çözümlere olan ilgiyi artırıyor.