Stabilcoin piyasası 3.1 trilyon doları aştı, kırılganlık endişeleri sürüyor

Kripto para piyasasında sabit fiyatlı kripto paralar olan *stabilcoin*’lerin toplam piyasa değeri 3.120 milyar doları (yaklaşık 433 trilyon won) aşarak önemli bir eşiği geçti. Ancak buna rağmen bu varlık türünün yaygınlaşması halen sınırlı kalmış durumda. Bunun arkasındaki temel nedenler arasında ‘*dipegging*’ (sabit fiyatın bozulması) olayları, teminat yapısındaki kırılganlıklar ve genel güven sorunları yer alıyor.

2018’deki NuBits olayı, 2022’de yaşanan TerraUSD(UST) çöküşü, 2023’teki USD Coin(USDC) sapması ve son olarak 2025’te Yala tarafından çıkarılan YU adlı stabilcoin’in çalkantısı gibi pek çok *dipegging* örneği, algoritmik modellerin ve fiat (yani itibari para) destekli yapıların risklerden tam anlamıyla arınmış olmadığını gösterdi. Özellikle algoritma tabanlı yöntemlerin piyasa şoklarında daha kolay istikrarsızlaştığı gözlendi. En çarpıcı örnek ise 2022’nin Mayıs ayında 50 milyar dolarlık (yaklaşık 69,5 trilyon won) zarara yol açan TerraUSD(UST) çöküşü oldu.

TerraUSD fiyaskosu, yüksek getiri vaat ederek yatırımcı çeken Anchor protokolüne olan güvenin sarsılmasıyla başladı. 7 Mayıs'ta 375 milyon UST’nin çekilmesiyle adeta bir *bank run* başlatıldı. Ardından Luna(LUNA) arzı üç gün içinde 1 trilyon adedi aştı. Luna fiyatı 80 dolardan hızla eriyerek neredeyse sıfırlanırken, UST de toparlanamaz biçimde çöktü. Sosyal medyadan yayılan güven kaybı da bu süreci geri döndürülemez hale getirdi.

Yalnızca algoritmik değil, fiat destekli stabilcoin’ler de zaman zaman güven sorunları yaşadı. Tether(USDT), 2018 yılında likidite paniği nedeniyle 0,8 dolara kadar düştü. 2023’te ise Silicon Valley Bank’in iflası sonrası USDC, kısa bir süreliğine 1 dolarlık sabitini koruyamadı. USDC’yi teminat alan DAI ve FRAX gibi stabilcoin’ler de bu süreçte dalgalanma yaşadı. Bu durum stabilcoin’ler arasındaki ‘teminat zinciri bağımlılığı’ sorununu ortaya çıkardı.

Eylül 2025’te, Bitcoin ile teminatlandırılan Yala’nın YU stabilcoini bir siber saldırıya maruz kalarak *dipegging* yaşadı. Blokzincir analiz şirketi Lookonchain verilerine göre, saldırganlar Polygon(MATIC) ağında 120 milyon YU bastı ve bunun 7,71 milyonunu Ethereum(ETH) ve Solana(SOL) ağı üzerinden USDC’ye çevirdi. Bu USDC’ler yaklaşık 1.501 ETH’ye (o dönem değeriyle yaklaşık 4,2 milyon dolar veya 5,84 milyar won) dönüştürülerek farklı cüzdanlara gönderildi. Polygon ağında ise hâlâ 90 milyon YU’nun kaldığı tespit edildi.

Bu ve benzeri gelişmeler, düşük likiditeli ortamda stabilcoin’lerin kırılgan yapılarının kolayca ifşa olabileceğini gösteriyor. Terra ve Yala örneklerinde havuz derinliği yetersiz olduğu için yüksek tutardaki satışlar piyasadaki şokları daha da büyüttü. Güven kayıpları sosyal ağlar üzerinden hızla yayılırken, bu durum geleneksel finans piyasalarına kıyasla çok daha çabuk bir çöküşe yol açtı.

Stabilcoin’lerin *toplam piyasa değeri artsa* da, yapısal kırılganlıklarının çözüme kavuşmadığı görülüyor. Geniş ölçekli kullanım için öncelikle likiditenin artırılması, teminat şeffaflığının sağlanması ve kullanıcı güvenliğini artıracak mekanizmaların kurulması gerektiği belirtiliyor. Ayrıca, düzenleyici kurumlarla koordinasyon da stabilcoin ekosisteminin geleceği açısından kilit önem taşıyor.